İŞ GÜVENLİĞİ VE İŞ KAZALARINA DAYALI ÖDENEN RÜCUEN TAZMİNATLARDA KUSUR NİTELEMESİ
Bir işletmede meydana gelen iş kazalarına dayalı olarak ödenen tazminatlar, kazaya uğrayan işçi ve işçinin tedavi gideri ve sürekli iş görmezliğini tazmin eden SSK karşısındaki sorumluluğun sınırını çizilmesi ve bu bağlamda zarara muhatap olmak işverenin kusurlu olma nitelemesine dayalıdır.
SSK işçi açısından sağlık giderleri harcaması yapmakta ve ayrıca iş kazaları ve meslek hastalığı prim tahsilatına dayalı olarak ta , işçiye geçici veya sürekli iş görmezlik tazminatı aylığı bağlamaktadır.
Yasal dayanak genel hüküm Borçlar Kanunu uyarınca işverenin iş görme yükümü altında emir ve talimata uyma borcu ile kendisi işverenin emrine vermiş işçinin özellikle can güvenliğini koruma borcunda yatmaktadır. Kazanın veya meslek hastalığının meydana gelmemesi için işverenin (İş Kanunu, Tüzük, Yönetmelik ve Genelge) yazılı hükümleri yerine getirmesi iş güvenliği açısndan gerekli özen gösterme ve tedbirleri alması işverenin cezai ve hukuki sorumluğunu azaltacağı unutulmamalıdır.
Koruyucu ve Tehlikeyi önleyici güvenlik malzemelerinin verilmesi, tehlikenin kaynağında yok edilmesi, işçinin tehlikeye karşı eğitilmesi, mevzuata ilişkin tedbirlerin uygulanıp uygulanmadığının denetlenmesi ve nitekim uymayanların cezalandırılmasına ilişkin bir dizi uygulamanın yerine getirilmesiyle sorumluluk ortadan kaldırılabilecektir.
Burada bu bağlamda ne yapılabilir,
İşçi işe alınır iken seçmede dikkatli olunur, işçiden bonservis alınır. İşçi verilecek işte deneyimsiz ise kurstan geçirilir, iş güvenliği eğitimi verilir, işyerinde gerekli uyarı levhalarına ve makina ve aparatlarda çalışma talimatlarına yer verilir, iş güvenliği yönetmeliği çıkarılır. İşçinin yetki ve sorumluluk sınırları statüye bağlanır, koruyucu malzemelerin verildiği tutanağa bağlanır, işçiden koruyucu malzemeleri kullanacağına dair taahütname alınır Aksi takdirde kasıt unsuru aranmaksızın doğrudan doğruya İş Güvenliği ile ilgili mevzuata aykırılık nitelemesi ile işverene kusur izafesi mümkün olur, bu da işvereni hem cezi hemde hukuki anlamda sorumluluk ve yükümlülük altına sokar. Bu konuda, İş Kanunununa muhalefet edildiği savı ve elde edilen bulgularla rücu davası açılmaktadır.
İŞ KAZASINA DAYALI SORUN CEZAİ VE HUKUKİ ANLAMDA YARGI AŞAMASINDA İSE , DİKKAT EDİLECEK HUSULAR VE İZLENECEK YOL
Böyle bir soruna ve davaya maruz kalan işveren aleyhine davada mutlaka ,
- SSK hastane raporları, kaza raporları, SSK kayıt ve belgeleri , Keşif ve kaza görgü tanıklarına dayanması ve bunları delil olarak nitelemesi gerekir.
- Yine tazminat davası açısından davacının olay tarihinden beri SSK dan aldığı aylıklar ve tazminatların ve sosyal yarımların hesap incelemesi yapılacağı tarihe kadar ki ve hesap incelemesinden sonraki ıskontolu dönemlerden sonraki alacağı aylık ve sosyal yardımların peşin değerinin ne olduğuna ilişkin (son katsayı artışlarına havi olarak) SSK kayıtlara delil olarak dayanmalıdır.
- İşyerinde aldığı iş güvenliği tedbirlerini, iş güvenliği iç yönetmenliğinin yürürlükte olduğunu ve işçiye tebliğ edildiğine dair tesellüm belgesini sunmalıdır.
- Koruyucu malzemelerin teslim edildiğine dair belgeleri, koruyucu malzemelerin kullanılacağına dair belgeleri , ceza mahkemesi söz konusu ise, yönetim kurulunun daha alt birimde yetkilendirme yaptığına dair belgeleri sunmalıdır.
Bu işverene , hem kusur izafesi yönüyle savunmasını kolaylaştıracaktır , hem de SSK nın ödediği iş görmezlik tazminatları ve yardımlar kadar maddi tazminatta işçisine karşı sorumluluğunu küçültecektir. Ayrıca işçinin talebine bağlı olarak takdir olunacak manevi tazminatın düşük takdir olmasını sağlayacaktır. Bu konu ile ilgili usul açısından Yüksek yargının bakış açısısnın görülmesi yönüyle , önemli olduğu düşüncesinde olduğumuz Yüksek YARGITAY İçtihatlarına yer vermenin de yararlı olacağını düşündük...
Yazının tamamını ekli dosyada bulabilirsiniz...