Bilgi : Likit Petrol Gazı Yangınları

[Kaan SAKA]

LİKİT PETROL GAZI YANGINLARI:
Organik teoriye göre milyonlarca yıl önce yaşamış bitki ve hayvan artıklarının basınç ve ısının etkisi ile kimyasal değişikliğe uğraması sunucu meydana gelmiştir. Doğal gazın yaygın olarak kullanılmasına dünyada 1960lı yıllardan sonra, ülkemizde ise 1989lu yıllardan sonra başlamıştır.

Doğalgazın kaynakları :
Genel olarak doğalgaza sıradağ yamaçlarında petrol yatakları ile birlikte veya serbest olarak rastlanmalıdır.

Dünyadaki doğalgaz yataklarının dağılımı

Bulunduğu yer %
Bağımsız Devletler Topluluğu 37.4
Orta Doğu ( İran Körfez Ülkeleri ) 30.6
Kuzey Amerika ( ABD, Kanada ) 8.4
Pasifik. Orta güney Asya, G. Doğu Asya 7.1
Afrika ( Cezayir, Libya, Nijerya, Mısır ) 5.7
Orta Doğu Güney Amerika 5.5
Avrupa (Batı ve Kuzey Avrupa, kuzey Denizi ) 5.4

Ülkemizde Mardin Çamurlu sahasında yaklaşık 1 milyar metreküplük rezerv, Trakya da ise 14 Milyar metre küplük rezerv vardır.

LPG nın özellikleri ve kullanım alanları :
​

• Hava ile karışmadıkça yanmazlar
• Yanıcılık limitleri %2-8 arasındadır
• Teneffüs edilmesi halinde zehirlidirler
• 1 litre sıvı LPG 550 gram kadar ağırlıktadır
• LPG buharları havadan daha ağırdır LPG hakikatte renksiz ve kokusuzdur fakat emniyet mülahazası ile kerih esansı ilave edilir
• Kap içinde tazyik altında sıvı halde iken %10 a kadar hacim değiştirebilirler
• LPG ekseriyetle propan ve bütan gazlarının karışımıdır
• Bütan daha tembel fakat propan daha hareketli gazdır
• Bir kova içinde sıvı LPG aniden yere dökülecek olursa yerde henüz yayılma fırsatı bulmadan buharlaşır
• Sıvı LPG insan derisi ile temas ederse ciddi donmalar yapar
• Aniden buharlaştığı için dokunduğu yeri dondurur.

Kullanım alanları;
​

• Mutfaklarda ( ocak, fırın ve mutfak cihazlarında)
• Su ısıtıcılarında ( Şofbenlerde ve kombiler )
• Sobalarda ( EGO dan onaylı sobalar )
• Kat Kaloriferlerinde ( EGO dan onaylı )
• Ayrıca Doğalgazdan sanayide amonyak, metanol, hidrojen, mürekkep, zamk, sentetik, lastik, fotoğraf filmi, deterjan, boya, dinamit plastik, antifriz ve gübre gibi maddelerde doğrudan hammadde olarak kullanılabilir.
• Doğalgaz 40 bar da ülkemize geliyor. Regülaj istasyonlarında basınç 15 bar a düşüyor. EGO ya teslim ediliyor. Değişik yerlere konuşlandırılan istasyonlarda basınç 4 bar a düşüyor. Evlere, işyerlerine bina girişlerine kolonlarla önce 51 milibar, sayaç giriş vanalarında ise 21 milibar basınçla kullanılması sağlanılıyor. Cezayir den alınan sıvılaştırılmış doğal gaz ise ülkemizde (yeşil) belediye otobüslerinde kullanılmaktadır.

LPG Konusunda dikkat edilmesi gereken hususlar:
​

• Bu gaz tüplerle ve özel surette imal edilmiş sarnıçlı kamyon, vagon ve deniz araçları ile nakil ve tevzi edilmelidir.
• Dolu tüpler üzeri açık ve yan kapları tabanla aralıklı bulunan özel araçlarla nakledilmeli, umumi ve hususi araçlarla naklinden kaçınılmalıdır. Satış yerlerinden evlere dağıtım yapmak
• Dolu tüplerin muhafazasını sağlamak üzere yapılacak depolar için belediyelerce yer gösterilmeli, üzerinde iş yeri ve ikametgah, bitişiğinde bina bulunmayan, tabi ve cebri vantilasyon tertibatı olan tek katlı depolarda bulunacak tüp adedi tehdit edilmeli, dolu ve boş tüpler, arada en az bir metre geçit bırakılmak sureti ile istiflenmelidir.
• Bilhassa resmi daire ve müessese, hastane, kışla, otel, okul, han, sinema, tiyatro gibi halkın toplu bulunduğu yerlerle parlayıcı ve patlayıcı maddeler bulunmamalıdır.
• Depo ve satış yeri arasında en az 50 metre mesafe bulunmalı ve bu mesafe her ne suretle olursa olsun ihlal edilmemeli ve korunmalıdır.
• Likit Petrol Gazının havadan ağır olduğu ve bu tüplerin kaçak yapması halinde gazın zeminde toplanacağı kaydedilmişti. Gazın bu vasfı göz önünde tutulmalı ve satış yerlerinde muayyen adette tüpü geçmemek şartı ile,
• Zemin seviyesinden aşağı yerlere bodrumlara tüp konulmamalı,
• Dolu tüplerin konulduğu yerin bitişiğindeki binalarla kapı ve pencere vasıtasıyla da irtibat bulunmamalı.
• Tüplerin konulduğu zemin ıslak ve rutubetli olmamalı ve ateşe dayanıklı malzemeden yapılmış olmalıdır. Bilhassa kapalı çarşılarda, pasajlarda, iş hanlarında, toplu halde yatılan yerlerde, eğlence yerlerinde ve patlayıcı ve parlayıcı madde depoları ile karpit depolarının altında veya bitişiğinde her ne suretle olursa olsun satış dahi yapılmamalıdır. Patlayıcı ve parlayıcı madde, karpit depo ve satış yerleri dışında kalan iş yerlerinde iki dolu tüpten fazla bulundurulmamalıdır.

Gaz kaçaklarına karşı yapılabilecekler:
​

• Gaz kaçağının kolayca anlaşılması için gazın içine özel bir koku eklenmiştir. Bu kokuyu duyduğunuzda; cihazı kullanmayın, yada kullanmayı bırakın tüpü hemen güvenli bir yere bırakın.
• ( Bir gaz kaçağı hissettiğiniz anda, tüpün üzerindeki detantör düğmesini kapayın ve hemen satıcınızdan bir yetkili isteyin.
• Gaz kaçağının meydana geldiği yeri havalandırın. Ağır olduğu için yere çöken gazı, bir süpürgeyle yelpazeleyip dışarı atın.
• Gaz kaçağının nedenini sakın kibrit yakarak aramayın. Bunun için sabunlu suyu bağlantı yerlerine sürün çıkan kabarcıkları gaz kaçağını gösterecektir.
• Çok önemli bir gaz kaçağı durumunda, sakın ateş, elektrik yakmayın, buzdolabını açmayın, kıvılcım çıkarabilecek her türlü hareketten kaçının.
• Yangın başlangıcında kesinlikle paniğe kapılmayın. Önce tüpün vanasını kapatarak gaz kaçağını önleyin. Sonra yanan diğer eşyaları söndürün. Isınmışsa tüpün gövdesini suyla soğutun.

Kaynak : http://www.batieksperlik.com/

​