Arkadaşlar merhaba, iş güvenliği uzmanı olarak hizmet verdiğim firmada çatı güvenliği için önlem almak istiyoruz. Çatıda hem korkuluklar hem de polikarbon aydınlıklar mevcut. Fikir almak amacıyla bir safety firmasının uzmanıyla görüştüm, geldi keşif yaptı. Firmamız haliyle en uygun ve en mantıklı çözümü istediği için uzman beyefendi bize Çesan fikrini sundu. Aydınlıkları Çesan ile kaplayın, korkulukları da çesanlara çerçeve ekleyerek sağlamlaştırıp yüksekliğini vs.. kanuna uygun olarak yapabilirsiniz dedi. Sormak istediğim şey şu, beyefendi böyle bir fikir verdi ama firma yetkilileri hala merak içerisinde çesan kullanmamızda kanunen herhangi bir uygunsuzluk olur mu?
Merhabalar,
Çesan herhangi şekilde "Korkuluk" kullanım amacı ve sınıfı doğrultusunda tek başına koruyucu sistemler olarak kullanılmaz. İlgili mevzuat ve TS 13374 standardına uygun gerekleri karşılayacak korkuluk sisteminizi yaptırır , sonrasında üzerine ara boşluklarında dekor olsun vs nedenlerle çesan montaj edersiniz sorun olmaz.
Çatı üzerine çıkış ve çalışmalar yapılmaktaysa ;
- Kenarları mutlaka düşmeye karşı koruma sağlayacak özellikte korkuluk veya uygun emniyet sistemleri ile donatılmalıdır. Malzeme ve Alet ile çalışmalar yapılıyor ise bunların da düşmesini önleyecek özellikte olması sağlanır. Çatı işlerinde vb yerlerde korkuluk olarak "Halat ve Zincirler Kullanılmaz !"
- Polikarbon kaplı aydınlatmalar Çatı İşleri sırasında üzerine basılması durumunda taşıma kapasitesi olarak insan taşımaya uygun değildir. Mutlak suretle çevresine yine yukarıda belirtilen mevzuat ve standarda uygun olarak korkuluk vb düşmeyi önleyici emniyet sistemi yapılmalıdır.
İşe öncelikle aşağıda ileteceğim konuyla ilgili mevzat ve TS bilgilerini okumayla başlamanızı , Çalışma yapacağınız alana uygun korkuluk sisteminin sınıfını belirleyerek devam etmenizi ve bu doğrultuda ; işyerinizde uygulayacak yeterli - yetkin teknik personel varsa kendiniz , yok ise konuyla ilgili hizmet sağlayan nitelikli firmalardan hizmet almanızı tavsiye ederim.
İyi çalışmalar.
YAPI İŞLERİNDE SAĞLIK GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ
EK – 4
YAPI ALANLARI İÇİN ASGARİ SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI
A) Yapı alanındaki çalışma yerleri için genel asgari şartlar
Yüksekte çalışma
1– Seviye farkı bulunan ve düşme sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü alanda yapılan çalışma; yüksekte çalışma olarak kabul edilir.
2– Yüksekte yapılan çalışmalarda aşağıdaki hususlara uyulur:
ç) Çalışma yerlerinde çalışanların güvenliği öncelikle, güvenli korkuluklar, düşmeyi önleyici platformlar, bariyerler, kapaklar, çalışma iskeleleri, güvenlik ağları veya hava yastıkları gibi toplu koruma tedbirleri ile sağlanır.
4– Betonarme platformların döşeme kenarlarında, asansör, merdiven, baca, şaft, aydınlatma boşlukları gibi döşemelerde süreksizlik meydana getiren boşluklarda, duvar ve perde duvar gibi yapı elemanları arasında süreksizlik meydana getiren pencere ve benzeri boşluklarda çalışanların veya malzemelerin düşmesini engelleyecek toplu koruma tedbirleri alınır, korkuluk sistemlerinin kullanılması halinde korkulukların bu Yönetmeliğin Ek-4 (A) Yüksekte Çalışma başlığının 6 ncı maddesinde tanımlanan özelliklere uygun olması sağlanır.
B) Yapı Alanlarındaki Özel Asgari Şartlar , BÖLÜM – II
Açık Mekanlardaki Çalışma Yerleri Sağlamlık ve dayanıklılık
Çatı işleri
79– Çatılarda veya eğik yüzeylerde yapılan çalışmalarda; çalışanların, aletlerin, diğer nesne ve malzemelerin düşmesini veya benzeri diğer riskleri önlemek amacıyla güvenli kenar koruma sistemleri, çatı merdivenleri, güvenlik ağları, çalışma platformları, korkuluklu iskeleler, kayarak düşmeyi önleme sistemleri veya dikey ve yatay yaşam hatları gibi (Mülga ibare:RG-31/12/2018-30642 4.Mükerrer) (…) tedbirler alınır.
EK – 5
YAPI İŞLERİNDE KULLANILAN İŞ EKİPMANLARININ ASGARİ SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI
B)Geçici Kenar Koruma Sistemleri (Korkuluk Sistemleri) için Asgari Şartlar
Genel esaslar
1- Yapı işlerinde TS EN 13374 standardına uygunluk belgesi olan geçici kenar koruma sistemleri kullanılır ve yapılan işe uygun sınıf ve tipte geçici kenar koruma sistemi seçilir.
2- Geçici kenar koruma sisteminin temininde, üretici firmanın standarda uygunluk belgesinin yapı alanında kullanılması planlanan sistem sınıfı ve tipini kapsayıp kapsamadığı kontrol edilir. Geçici kenar koruma sistemi, standarda uygunluk belgesinde belirtilen sistem sınıfı ve tipine uygun olmayan yerlerde kullanılmaz.
3- Geçici kenar koruma sisteminin standarda uygunluk belgesinin üretici onaylı sureti ve üretici tarafından sağlanan kullanım ve bakım talimatlarını içeren el kitabı yapı alanında bulundurulur.
4- Geçici kenar koruma sistemlerinin yüksekten düşme riskinin bulunduğu;
a) Kat döşeme kenarlarının çevresinde,
b) Asansör, merdiven, baca, şaft, aydınlatma boşlukları gibi döşemelerde süreksizlik meydana getiren boşlukların çevresinde,
c) Yapı elemanları arasında süreksizlik meydana getiren pencere ve benzeri boşluklarda,
ç) Kat merdiveni kenarlarında,
d) Çatı kenarlarında ve özellikle çatılarda bulunan kırılgan yüzeylerin çevresinde,
e) Kalıp çalışmalarında (perde, kolon, tabliye imalatı vb.) çalışma alanının çevresinde,
f) Seviye farkı bulunan, uygulanabilir diğer çalışma alanlarında kullanılması sağlanır. Bu sistemlerin kullanımının uygulanabilir olmadığı veya daha etkili bir toplu koruma tedbirinin uygulanmasının mümkün olduğu durumlarda düşmeye karşı koruma diğer tedbirlerle sağlanır.
5- Geçici kenar koruma sistemleri arasında ve bu sistemler ile yapı elemanları arasında açıklık bulunmaması sağlanır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda topuk levhasının kesintisiz olması koşuluyla, bu boşluğun 12 santimetreyi geçmemesi sağlanır.
6- Geçici kenar koruma sistemi yakınında merdiven, iskele ya da benzeri yükseltilmiş bir platform üzerinde çalışma yapılması durumunda düşmeye karşı ilave tedbirler alınır.
7- Geçici kenar koruma sistemleri aşağıdaki durumlarda kontrol edilir ve kontrol sonucu tespit edilen uygunsuzluklar gerekli tedbirler alınarak derhal giderilir:
a) Kurulum sonrasında.
b) Haftada en az bir kez olmak üzere düzenli aralıklarla.
c) Üzerinde bir değişiklik yapıldığında.
ç) Sismik sarsıntı, kuvvetli rüzgârlar gibi olumsuz hava şartlarına veya denge ve sağlamlığını etkileyebilecek diğer koşullara maruz kaldığında.
8- İstiflenen bileşenlerin korozyona karşı korunması için gerekli önlemler alınır.
9-Yapı malzemelerinin geçici kenar koruma sistemine yük oluşturacak şekilde bırakılması önlenir.
Sınıflandırma ve tipler
10- Mevcut çalışma alanları ve bağlantı (sabitleme) koşulları dikkate alınarak, TS EN 13374 standardında yer alan üç sınıftan ve dokuz tipten en uygun olan geçici kenar koruma sistemi seçilir. 11- Sınıf A geçici kenar koruma sistemleri; çalışma yüzey açısının 10°’den az olduğu alanlarda kullanılır.
12- Sınıf B geçici kenar koruma sistemleri;
a) Herhangi bir düşme yüksekliği kısıtlaması olmaksızın çalışma yüzeyi açısının 30°’den az olduğu alanlarda veya
b) Düşme yüksekliğinin iki metreden az ve çalışma yüzeyi açısının 60°’den az olduğu alanlarda kullanılır.
13- Sınıf C geçici kenar koruma sistemleri;
a) Herhangi bir düşme yüksekliği kısıtlaması olmaksızın çalışma yüzeyi açısının 30° ile 45° arasında olduğu alanlarda veya
b) Düşme yüksekliğinin beş metreden az ve çalışma yüzeyi açısının 45° ile 60° arasında olduğu alanlarda kullanılır.
14- Geçici kenar koruma sistemleri aşağıda belirtilen durumlarda kullanılmaz ve düşmeye karşı koruma diğer tedbirlerle sağlanır:
a) Çalışma yüzeyi açısının 60°’den fazla olduğu alanlarda.
b) Düşme yüksekliğinin beş metreden fazla ve çalışma yüzeyi açısının 45°’den fazla olduğu alanlarda.
TS 13374 GEÇİCİ KENAR KORUMA SİSTEMİ SINIFLARI
Sınıf A
Sınıf A koruması sadece statik yüklemelerde direnç sağlar:
- Korumaya dayanmış veya korumanın yanında yürüyen bir insana destek sağlama ve,
- Korumaya doğru yürüyen veya düşen bir insanı topluca durdurma
- Sınıf A, 10°’den küçük açılarda kullanılmalıdır.
- Korkuluk sisteminin kendisinin dikeyden çalışma yüzeyine doğru eğimi ise 15°’den fazla olmamalıdır.
- Eğer bir ara korkuluk varsa, boşluklar, 470 mm çaplı bir küre geçemeyecek şekilde boyutlandırılmalıdır.
- Eğer bir ara korkuluk yoksa veya sürekli değilse, korkuluk sistemi, 250 mm çaplı bir küre içinden geçemeyecek şekilde ölçülendirilmelidir (ara koruma sistemi) (TS EN 13374, 2013).
Sınıf B
Sınıf B koruma sadece statik yüklemelerde ve düşük dinamik etkilerde direnç sağlar:
- Korumaya dayanmış veya korumanın yanında yürüyen bir insana destek sağlama; ve
- Korumaya doğru yürüyen veya düşen bir insanı topluca durdurma;
- Eğimli bir yüzeyden yuvarlanan veya düşen bir insanı topluca durdurma (TS EN 13374, 2013).
- Sınıf B geçici; 30°’den küçük açılarda düşme yüksekliği sınırlaması olmaksızın veya 60°’den küçük açılarda, iki metreden az düşme yüksekliklerinde kullanılabilir.
- Sınıf B korkuluk sistemlerinin eğimleri dikeyden çalışma yüzeyine doğru 15 dereceden fazla sapmamalıdır.
- Sınıf B korkuluk sistemi, üzerindeki herhangi bir boşluktan 250 mm çaplı bir küre geçemeyecek şekilde ölçülendirilmelidir (TS EN 13374, 2013).
Sınıf C
Sınıf C koruma, dik eğimli bir yüzeyden kayan personelin düşmesini önlemek üzere güvenlik gerekliliklerine bağlanmış, yüksek dinamik kuvvetlere direnç sağlar:
- Dik eğimli bir yüzeyden kayan veya devrilen insanı topluca durdurma (TS EN 13374, 2013).
- 30° ile 45° arasındaki açılarda düşme yüksekliği sınırlaması olmaksızın veya 45° ile 60° arasındaki açılarda beş metreden az düşme yüksekliklerinde kullanılabilir.
- Eğer açı 45° ve 60° den büyükse ve düşme yüksekliği de 5m. den fazla ise, geçici korkuluklar standart kapsamında koruma için uygun değildir. Bu tarz durumlarda, korkuluk sistemleri çalışma alanına daha fazla yaklaştırılıp düşme yüksekliği düşürülmeli veya örneğin her 2m. veya her 5m. de bir korkuluk sistemi yapılmalıdır.
Sınıf C korkuluk sistemi, üzerindeki herhangi bir boşluktan 100 mm çaplı bir küre geçemeyecek şekilde ölçülendirilmelidir.
WhatsApp Image 2025-06-18 at 14.50.51.jpeg
WhatsApp Image 2025-06-18 at 14.50.49.jpeg
WhatsApp Image 2025-06-18 at 14.50.45.jpeg