@Özlem Akarlı
Sn. Akarlı,
Bu konu üzerinde şu an bir araştırma çalışması yapıyorum. Yazmış olduğunuz mesajı yeniden okudum. Sanırım o sıra ben sizin sorunuzu "sepetli vinç" olarak algılamışım. Fakat siz mobil vinç kanca bloğuna bağlı olarak kullanılan sepet uygulamasını söylemişsiniz. Çok özür, yeniden baktığımda fark ettim.
1) Mobil vinç kanca bloğuna bağlı olarak sepet kullanılır iken, -doğrudur saha örnekleri vardır- tambur boşa çıkıp, halatlar mayna olur ve sepet aşağıya düşebilir. Bu kaçınılmaz bir sondur. Ancak :
1.1 İş Ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği vinçlerin statik ve dinamik testlerinin, periyodik bakımlarının yapılmasını söyler.
1.2 Tüm vinçlerde halat tamburunda böylesi boşa düşmeyi önleyici ve devreye giren tambur durdurma takozları vardır. Bunlar doğrudan vinçlerin elektronik-elektrik sistemleri ile çalışır. Ancak eğer operatör meşhur "switch off" yapar ise, o zaman bu emniyet takozları devreye girmez.
1.3 Her ne kadar kıymetli operatörlerimiz bu işi yıllardır yapıyor olsalar da, zaman zaman vincin günlük periyodik bakımını yapmazlar, yağcıya bırakırlar, öğrensin diye. Zaten bu periyodik bakım "gözle kontrol"dür. Yani tambur çarkları, takozlar vb. malzeme yorgunluğu o kadar kolay kolay tespit edilemiyor (En azından ben böyle biliyorum, bir kaç kez gördüm)
1.4 İşveren mobil vinç almıştır ancak satılma paketinde booma (uzantı elemanı) takılan sepeti almamıştır, bilinen sebeplerden dolayı. Oysa, tüm mobil vinçler satışı yapılır iken, booma takılan sepet ek ücret karşılığında önerilir, önerilmese bile, kıymetli satınalmacı arkadaşlar o iş yerindeki iş güvenliği uzmanı arkadaşa sorabilirler "bu çok mu gerekliiii? almasak olmaz mııı?
diyeee.
2) Vinç ile yapılan tüm işler -malzeme , platform, insan vb.) kritik işler olup, kendine has usulleri ile değerlendirilmeye alınması gerekiyor :
2.1 İş tehlike analizi mutlaka yapılmalıdır.
2.2 Risk azaltma tedbirleri mutlaka uygulanmalıdır.
2.3 Kaldırma işleri ekibi mutlaka olmalıdır.
+ Kaldırma Şefi = Bütün kaldırma işlerinin planlanması, periyodik eğitimler, işin bizzat yönetilmesi, kaldırma planının hazırlanması vb. (Bu kaldırma planının hazırlanması ile ilgili olarak çok tartışma var, şu kadar ağırlık için gerekli, yoksa gerek yok vb. diye. Benim şahsi fikrim, vinç kaldırma yapacak ise ama malzeme ama çalışma platformu/sepeti, kaldırma planı hazırlanmalı yönündedir)
+ Kaldırma formeni = Aynı zamanda işaretçidir. Sapancıların yaptığı bağlamaları kontrol etmekten tutun, alan kontrolü de dahil olmak üzere, malzeme ya da insan ininceye kadar bizzat işin başında durması gereken kişi.
+ Sapancı = Malzeme ağırlığı, hamulesi vb. , rüzgar yükü vb. durumlara göre en az iki kişi ve aynı zamanda kılavuz ipleri kullanan, malzemeyi bağlayan ve çözen kişilerdir.
+ Operatör = Vinci kullanan kişidir. (Ben yurtiçi çalışmalarda böylebir ekip henüz daha görmedim, belki vardır, uygulanıyordur, sahalardan biraz uzak kaldım, hatalı tespit yapmış isem özür diliyorum. )
Şimdi bu girişten sonra sizin söylediğinize geliyorum çünkü bu konuyu araştırıyorum. Sepette , platformda çalışan kişi düşmesin. Bizim işimiz adamı yukarıda tutmak.
Uluslararası ortamlardaki arkadaşlarımın kendi tecrübeleri ile söylediklerini aynen aktarıyorum. "Her hangi bir şekilde vince bağlı sepet düştüğü zaman, ya da yükseltilebilir seyyar iş platformu devrildiği an, içindeki kişiyi harici bir yere (cepheye dikey+yatay yaşam halatı vb.) bağlamış bile olsanız, mutlaka ciddi şekilde yaralanıyor. Hatta bu durumda sepetin içinden katapult etkisi ile çıkması gerekir iken parçaya, ekipmana, cepheye çarpma, sıkışma vb. durumlar meydana geliyor."
Sonuç olarak,
1) Vinçler, seyyar iş platformları ile yapılan işler yüksekte çalışma işidir, birleştirilmiş risk değerlendirilmesi yapılması ve önlemlerin buna göre tespit edilip, uygulanabilir olmaları gerekmektedir.
2) Makina emniyet yönetmeliği (2006/42/AT)'ne göre imalatçının üretmiş olduğu vinç, seyyar iş platformu vb. için son kullanıcıya vermiş olduğu kullanım kılavuzunda emniyetli kullanım için belirtmiş olduğu esaslar dikkate alınmalıdır.
3) Makinaların periyodik bakım konusu olmaz ise olmazdır. (Bu konuda da sıkıntılar var, en azından eskinden daha iyi durumdayız)
4) Eğitim!!!!!.
4.1 Tüm operatörlerin Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) kriterlerine göre operatör belgesi sahibi olması zorunludur. Evet biliyorum, ehliyetlerde de var. Ama arkadaşlar şunu atlıyorlar : Bu vinçler ve seyyar iş platformları ve hatta JCB, eskavatör vb. MOBİL yani hareketlidir. Dolayısı ile SÜRMEK gerekir. Ehliyetlerde bu araçları kullanabilir diye yazabilir , doğrudur (F ve G sınıfı) ancak bu araçları ister şantiye içinde ister şantiye dışında bunları SÜRER. O ehliyet bu araçların operatör kabinine girerek kullanılmasına yönelik değildir
4.2 Doğrudur operatör kursları vardır, ben de katılmıştım bir tanesine, ancak!!! G sınıfı ehliyeti trafik şubeden aldıktan sonra, bulunduğunuz ilin MMO'sına gidip, oradan operatör belgesi alınması gerekiyor. Bu da ayrı bir konu.
4.3 İşveren bir iş makinesi ya da yükseltilebilir seyyar iş platformu aldığında, satıcıdan periyodik eğitim paketi de alması gerekiyor. (Bu uygulama var mı açıkçası bilmiyorum, ancak teorik olarak böyle.)
Umarım, uzun zaman önce yazmış olduğunuz mesajınıza mantıklı bir cevap yazabilmişimdir
