- Katılım
- 20 Haz 2021
- Mesajlar
- 7
- Tepki puanı
- 8
- Medeni hal
- Evli
- Meslek
- Uzman (A)
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel Hedefleri
Sevgili Dostlarım,
İş Güvenliğinin temel hedefleri aşağıdaki gibidir.
1. Ürün güvenliği
2. Bina, makine ve teçhizat Güvenliği
3. Çalışanın güvenliği
4. Çevre Güvenliği
Bu temel hedeflerden, İş sağlığı (Çalışanların sağlığı ve güvenliği) alanı ile ilgili olan, 3.sıradaki çalışanın güvenliği kısmıdır. Yazımın kalan kısmında, “İSG alanı” olarak niteleyeceğim bu alanda, terminolojiyi, değerlendirme ve analiz yöntemlerini, birbirine karıştırmak, yasal açıdan bizleri açmazlara sürükleyecektir.
İSG – İş Sağlığı ve Güvenliği alanında, baz alınması gereken temel kriterleri tekrarlayarak yazıma devam edeceğim: (İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel Hedefleri)
İSG – İş Sağlığı ve Güvenliği alanında, temel hedef, çalışanın sağlığına gelebilecek zararı önlemek olduğundan, yapılacak her girişimdeki hatalı hareketlerin ve dolayısıyla çalışana verilen zararların, iş yasaları nezdinde, yasal bir bedelinin olduğu unutulmamalıdır. (İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel Hedefleri)
İSG – İş Sağlığı ve Güvenliği alanında, tehlikeler değerlendirilir ve bu tehlikeler ortadan kaldırılırsa, çalışanın sağlığına gelebilecek zararlar da ortadan kaldırılır. Bir başka değişle, çalışma ortamında belirlenen tehlikenin sağlık riski de sıfırlanmış olur. (İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel Hedefleri)
İSG – İş Sağlığı ve Güvenliği alanında, Sağlık Riski, mutlak risk, relatif risk, etkene atfedilen risk ve oransal etkene atfedilen risk şeklinde hesaplanır. Hesaplar, bilimsel verilere ve hesaplama yöntemlerine dayanılarak yapılır. Yani, işletme kayıtlarından, elde edilen rakamlar kullanılarak, Sağlık Riski (Örneğin; iş kazaları veya meslek hastalıkları riski – Olasılığı) hesaplanır. Sağlık riskinin hesaplanması, sonrasında alınacak önlemleri belirlediği ve yasal sorumluluğu bulunduğu için, kesinlikle, tahminlerle ve subjektif değerlendirmelere dayandırılmamalıdır. (İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel Hedefleri)
İSG – İş Sağlığı ve Güvenliği alanında, “yapılan risk hesaplarında, sağlık riski görünmeyen, tehlikeler konusunda önlem almaya da gerek yoktur” varsayımı kabul edilemez. Sağlık riski görünsün görünmesin, her tehlike belirlenmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır. (İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel Hedefleri)
İSG – İş Sağlığı ve Güvenliği alanında, “Kabul edilir risk” diye bir kavram yoktur. Hiç kimsenin, “çalışanın sağlık riskinin şu kadarı kabul edilir, şu kadarı kabul edilemez” demeye hakkı yoktur. Yetkililerin ağızlarından düşürmedikleri, “iş kazası ve meslek hastalıkları, kabul edilebilir bir düzeye düşürülebilmelidir” cümlesi de aynı mantıkla son derecede yanlış söylenmiş bir cümledir. Söylenmesi gereken, her İSG sisteminin temel politikasında olduğu gibi, “iş kazası ve meslek hastalıkları sıfırlanmalıdır” şeklinde olmalıdır. Temel politikalarda gösterilen acziyet, uygulanan önlemlerdeki acziyetimizin de görüntüsüdür. (İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel Hedefleri)
İSG – İş Sağlığı ve Güvenliği alanında ulusal bir veri tabanı çalışması yapılmalı ve gerçek değerler üzerinden, sağlık riskleri hesaplanmalıdır. Böyle bir veri tabanınız yok ise, risk değerlendirmesini yasalaştırıp, İSG çalışmalarını tam bir kaosa sürüklemenin bir mantıklı tarafı yoktur. Bu nedenle İSG yasalarından “risk değerlendirmesi” çıkarılmalı, yerine “tehlike değerlendirmesi” değimi kullanılmalıdır. (İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel Hedefleri)
Terminolojideki hataları halletmenin yolu, bilimsel kongre ve sempozyumlarda konuyu tartışmak ve kesinliğe kavuşturmaktır. Eğitimlerimizde, “risk matriski”, “kabul edilebilir risk”, değim ve yöntemleri anlatılır, fakat kullanılmaz. Çünkü bu değimler Ürün güvenliği ile ilgili değimlerdir. Eğitimlerimizde, tehlike değerlendirmesi yöntemlerinin İSG alanını ilgilendirenleri, “Mutlak risk”, “relatif risk”, “etkene atfedilen risk” ve “oransal etkene atfedilen risk” hesaplamaları ve İş Sağlığı veri tabanının oluşturulması, gerçek bir risk analizinin nasıl yapılacağı önemle anlatılır.
İş güvenliğinin kapsamı çok geniştir. İş güvenliği, mesleki eğitimle ve tamamen meslekle ilgili alanda alınacak bilgileri içerir. İş güvenliği alanında uzmanlaşmak, mesleki uygulama alanındaki uzmanlaşmayı gerektirir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın güdükleştirip, anlamsızlaştırdığı iş güvenliği uzmanlık eğitimine, üniversite olarak katkı verecek olanlar, aynı güdükleştirmeye ve anlamsızlaştırmaya yardım edecek ve illegal bir davranışı desteklemiş olacaklardır.
Üniversiteler, mesleki alanlarda, iş güvenliği uzmanlaşmasını teşvik ederek, Lisans üstü programları açarak, gerçek uzmanlığın ne olduğunu, kamu oyuna göstermelidir. Örneğin, Maden fakültesi, Lisans eğitimi içerisine İş sağlığı ve güvenliği eğitimi koymalı, Madenlerde İş Güvenliği Yüksek Lisans Eğitimlerini açmalıdır. Bu suretle, Üniversiteler, önüne gelen meslek sahibine, isteği halinde İş Güvenliği Uzmanlığı verilmesini ve farklı mesleklerden sözde uzmanların, gelip madenlerde çalışmasını önlenmiş olacaktır. Her meslek dalının bu Y. Lisans programlarını açması gerekmektedir. Maden mühendisinden daha iyi, hiç bir meslek sahibi, madenlerdeki iş güvenliğini bilemez. Bir binanın güvenliği konusunu, İnşaat mühendisinden daha iyi, hiç bir meslek sahibi bilemez.
Meselenin anlaşılması için bir örnek vererek, yazıma son vermek istiyorum. Hasta tedavisi hizmeti, Ürün güvenliğini ve kalitesini gerektirir. Hastaya verdiğiniz zararların, iş yasaları ile de bir ilgisi yoktur. Tıp Fakülteleri, Tedavi hizmetlerinin kalitesini arttırmak için, uzmanlık dalları oluşturmuşlardır. Bu hastalık uzmanları, 3-6 yıl, tedavi hizmetlerinin kaliteli olması için, yani ürün güvenliği için uzmanlaşırlar.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı olarak, önünüze geleni, 15 günlük eğitimlerle uzman yaparsanız. Bu uzmanlar, kimyasal madde üretiminde, madenlerde, otomobil üretiminde, hastane hizmetlerinde, seyahat hizmetlerinde, ürün güvenliği alanında, her yerde, yapılan işin güvenliği konusunda uzmanlaşmış olacaklardır. Verilen uzmanlığın mesleksel spesifikasyonunun da bir önemi kalmayacaktır.
İş Güvenliği alanında, mesleğe göre değişen bir Lisans üstü eğitim olmasına rağmen, İSG alanında Üniversiteler tarafından verilecek uzmanlık eğitimi, standart bir eğitim olabilir. İSG alanında çalışan her meslek dalı için, “Konu Çalışanın sağlığı ve güvenliği” olduğu için, bu Y. Lisans eğitimi, mesleğini icra edeni, adım adım öteye götürecek, İSG yönetim sistemi görevlilerinin görev ve sorumlulukları nı anlatacak, aralarındaki iletişimi kurduracak, ortak bir dil oluşturacak v.d. evrensel bir Y. Lisans eğitimi olmalıdır.
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel Hedefleri
Selam ve Sevgilerimle
Prof. Dr. H. Hilmi Sabuncu
İş Sağlığı Öğretim Üyesi
