Otel ve Lokanta İşletmeciliği Sektöründe İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğİ
1. Hastalıklar
1.1. Kas-İskelet Sistemi Hastalıkları
Bel kaymaları, sırt kaslarının zedelenmesi, bileklerin burkulması ve boyun tutulması kapı görevlilieri ve bavul taşıyan işçilerin başına sıkça gelmektedir. Otellere büyük gruplar geldiği zaman pekçok sayıda ağır bavulun hızlıca içeriye taşınacak olması, bu sıkıntılarla karşılaşılma riskini arttırmaktadır. Karpal tünel sendromu* özellikle dondurma servisi yapan mutfak görevlilerinde sıkça görülmektedir. Kas-iskelet yaralanamaları çoğu zaman kayma ve düşme sonucunda ya da ağır kaldırmaktan kaynaklanmaktadır.
1.2. Psikolojik Baskılar Kaynaklanan
Genellikle oteller ve lokantalarda yapılan işlerde, müşterilere doğrudan hizmet edildiği için özellikle işlerin yoğun olduğu saatlerde, yoğun stres yaşanmaktadır. Çoğu zaman müşterilerin sabırsızlanması, yeterli sayıda personelin olmaması ve işletme konusunda yaşanan sıkıntıların müşteri tarafından aslında hiç suçları olmadığı halde kendilerine hizmet eden personele yansıtılması işi çekilmez hale getirmektedir. Mutfaklarda ve çamaşırhanelerde çalışma ortamı, yüksek ısı, nem ve kötü aydınlatmadan ötürü çoğu zaman kötüdür.
2. Kazalar
2.1. Kesilmeler ve Yırtılmalar
Mutfakta çalışanlar keskin bıçakla yemekleri hazırlarken çoğu zaman ellerini ve parmaklarını keserler. Mutfaklarda sert meyve ve sebzeleri doğramak ve dilimlemek ve etleri kıymak için elektrikle çalışan ve son derece keskin bıçaklara sahip makinalar kullanılır. Bu makinaları kullananlar önce eğitilmeli ve tehlikeler anlatılmalıdır. Bu makinaları kullananların iş giysileri sarkmamalı; kol kısımları kısa ya da lastikli olmalı, saçları uzunca makinalarla teması engellemek için başlık takılmalı ve mutlaka mücevherlerini çıkartmalıdırlar. Tersi durumda parmaklar kopabilir(amputation)* ve cilt sıyrılabilir. Ayrıca bu keskin aletleri yıkayan bulaşıkçılarda, plastik eldiven kullanmadıkları zaman, kolaylıkla ellerini kesebilmektedirler. Bazen bu kazalar, derin yırtıklara yol açabilir. Bu durumlarda mutlaka doktorlara gidilmelidir. Ayrıca yaranın enfeksiyon* kapması da engellenmelidir.
2.2 Yanma ve Haşlanma
Yanmalar ve haşlanmalar, aşçılar, bulaşıkçılar, diğer mutfak personeli ve çamaşırhane çalışanları arasında daha çok görülür. Kızartma yapmak için tavalarda kızdırılmış yağların üzerine donmuş yiyecekler düştüğünde veya su tanecikleri kızgın yağın üzerine geldiğinde sıçramalar olur. Sıçramalar ve dökülmeler cilde temas ederse ciddi yanıklara* neden olabilir. Mutfaklarda yağın sıçrayarak yere dökülmesi zemini kayganlaştırır ve düşmelere neden olabilir. Ayrıca yağın aşırı kızgınlaşması ve parlamaya başlaması yangınlara neden olabilir. Özellikle gazla çalışan fırınların olduğu mutfaklarda bu tehlike daha ciddidir.
2.3. Derin Dondurucu Dolaplar
Çok sayıda insana yemek servisi yapılan büyük otellerde ve büyük lokantalarda bazı hazır yemekleri, sosları, meyveleri, sebzeleri, balıkları ve etleri saklamak için oda büyüklüğünde derin dondurucular kullanılmaktadır. Bu soğuk depolara girdikten sonra kapının kapanma riskine karşı önlemler alınmalıdır. Çünkü kimseden habersiz içeri giren bir personel içeride kalırsa, belli bir süre sonra soğuktan ölebilir. Onun için bu dondurucuların kapıları, içeriden de açılabilmeli ve alarm sistemleri içeriye yerleştirilmelidir.
2.4. Şiddet
Oteller ve restoranlarda çalışan işçiler şiddet içeren olaylara sunuk kalabilmektedirler. Çalışanların gece geç saatlerde ya da kuytu yerlerde tanımadıkları insanlarla yalnız kalması sonucunda şiddet olaylarına rastlanmaktadır. Çoğunlukla bu olaylar yaralama ve ölümle sonuçlanabilmektedir. Özellikle ABD’de yol kenarlarında bulunan ve tek gecelik konaklamaların yoğun olduğu bu tip otellerde suçlular, uyuşturucu bağımlıları ve kaçaklar da kalabilmekte ve genellikle yanlarında silah taşıdıklarından bazen otelin kasasını soymaya yeltenmekte ve çalışanlar yaralanabilmektedir.
III- OTEL VE LOKANTA İŞÇİLERİ İÇİN SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ
Lokantalarda çalışan bütün personel ve özellikle de mutfakta çalışanlar yangın konusunda bilgilendirimeli ve eğitilmelidir. Lokantalarda karşılaşaılabilecek yangınlara karşı, bu yangınların büyümesini engelleyecek uygun yangın söndürme aygıtları mutlaka bulundurumalı ve gerektiğinde özellikle mutfakta çıkabilecek küçük yangınları bütün personel yangın söndürme cihazlarını kullanarak söndürebilmelidir.
Aynı zamanda lokantaların her köşesinde temizlik ön planda olmalıdır. Her türlü katı ve sıvı yağın birikmesi önlenmelidir. Havalandırma sistemi, filtreler, gider boruları ve kanalları da yağlardan ve pisliklerden arındırılmalıdır.
Yukarıda bahsedilen tehlikelerin birçoğuyla karşılaşıldığında, çalışanların üzerinde uygun Kişisel Koruyucu Donanımların bulunması yaralanma riskini azaltır. Mutfakta çalışan personel de, çamaşırhanede çalışan personel de yapılan çalışmaya uygun koruyucu giysiler kullanmalıdır. Yanmaya, ıslanmaya karşı daha dayanıklı, çalışırken etrafa sürünmeyecek rahat iş elbiselerinin giyilmesi çok önemlidir.
Kayma ve düşmeye karşı ise yapılan işin şekline göre, yere sıkı tutunan ayak koruyucu iş ayakakkbıları kullanılmalıdır.
Bulaşık yıkarken el kesilmelerini önlemek için ise koruyucu eldivenler kullanılmalıdır. Ancak nemli ve ıslak ortamda çalışmanın neden olduğu cilt sorunlarına, kesici aletlerin ve sivri aparatların açtığı yaralara karşı hem koruyucu hem de ciltin nefes almasını sağlayacak uygun eldivenleri kullanmak gerekmektedir.
