- Katılım
- 6 Şub 2013
- Mesajlar
- 366
- Tepki puanı
- 693
- Medeni hal
- Evli
- Meslek
- Diğer
Yönetmelik’in Ortak sağlık ve güvenlik birimi kenar başlıklı 12. maddesinin 1. fıkrasının a bendi uyarınca bir OSGB’nin kurulabilmesi ve hizmet sunabilmesi için tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan en az bir işyeri hekimi ve bir iş güvenliği uzmanı bulundurması gerektiği ifade edilmiştir. İşyeri hekimi bu durumda OSGB 81 Aydın Başbuğ, “Alt İşverenin İs Sağlığı Organizasyonu Yükümlülüğü”, III. Sağlık Hukuku Kurultayı Kitabı, Ankara: Ankara Barosu, 7-8 Mayıs 2010, s, 229. 82 Yamakoğlu, s. 67. 83 Ömer Ekmekçi, “İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerine İlişkin Genel Esaslar”, Sicil, Sayı. 16, (Aralık 2009), s. 65. 22 bordrosunda gözükecek ve yönetmeliğin de lafzından anlaşılacağı üzere iş sözleşmesiyle çalışacak ve OSGB’nin 4857 sayılı İK hükümlerine tabi bir işçisi statüsünde olacaktır. Aynı maddenin 2. fıkrasında da bir OSGB’de tam süreli olarak görevlendirilen bir işyeri hekiminin başka bir OSGB’de ve işyerinde aynı unvanla veya bakanlığın yetkilendirdiği bir eğitim kurumunda eğitici unvanıyla görev alamayacağı hüküm altına alınmıştır. Bunun da yer ve zaman yönünden gerçekçi bir hüküm olduğu kanısındayız. İK’nın 2. maddesinin 6. fıkrasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi şeklinde tanımlanmıştır. Alt işveren tamlaması gündelik gündelik yaşamda ve doktrinde de kullanılan taşeron sözcüğüyle eş anlamlıdır84. Alt İşverenlik Yönetmeliği’nin85 3. maddesinin 1. fıkrasının a bendinde bir işverenden, işyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan, bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran gerçek veya tüzel kişiyi yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar şeklinde bir alt işveren tanımı yapılmıştır. Bu iki hükme dayanarak, bir OSGB bir işyeri hekimini yalnızca bir tek işyerinde görevlendiriyorsa o OSGB’nin bu durumda alt işveren olduğu, işyeri hekiminin de o işyerinde alt işveren işçisi statüsünde olduğunu söyleyebiliriz. Yargıtay da işyerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği işinin teknolojik ve uzmanlık gerektirdiği ve bu nedenle alt işverene verilmesinin mümkün olduğu görüşündedir86. OSGB’lerin sözleşme yaptıkları işyerlerine sunulacak iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini, işyerinin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre belirlenen sürelerden 84 Abdülsamet Güller, “Altyapının Kronikleşen Sorunu Taşeronluk Müessesi Üzerine Bir İnceleme”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 5, Sayı. 1 (2015), s. 93. 85 RG, T.: 27.09.2008, S.: 27010 86 Y. 9. HD, 12.06.2006, E. 2006/14473, K. 2006/17149 Aktaran: Samancı, s. 40. 23 az olmamak kaydı ile yürütecekleri ifade edilmiştir87. İSGK’nın İşverenin genel yükümlülükleri kenar başlıklı 4. maddesinin 2. fıkrası uyarınca işyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmayacaktır. Bu durumda işveren ve OSGB’nin birlikte sorumlu tutulacaklarını söyleyebiliriz. Yargıtay da bu doğrultudaki bir kararında şu ifadeyi kullanmıştır: “İş kazasında asıl işveren alt işverenin kusurundan da sorumludur”88. Bu durumda asıl işveren ve alt işverenin müteselsilen borçlu olacaklarını söyleyebiliriz. TBK’nın 83. maddesine göre borcun bizzat borçlu tarafından ifasında alacaklının yararının bulunmadığı hallerde, borcun borçlu tarafından şahsen ifa edilmesi yükümlülüğü yoktur. Nitekim, çağdaş toplum yaşamının karmaşık yapısı, işletmelerin örgütlenme biçimi ve iş bölümü borçlunun borç ilişkisinden doğan borçlarının ifasında yardımcı kişilerden yararlanmaya zorlanmasında etkili faktörler olarak gösterilmiştir89. Esas sözleşme işveren ve OSGB arasında olduğundan işyeri hekimi Borçlar Hukuku temelinde ifa yardımcısı niteliğine sahip olacaktır, zira işyeri hekimi sözleşmedeki borçlu taraf olan OSGB’nin adına ve hesabına hareket etmektedir.90 TBK’nın 116. maddesi uyarınca ifa yardımcısı işyeri hekimi de olsa onun işi yürüttüğü sırada görev yaptığı yerdeki işverene verdiği zarardan OSGB de sorumlu olacaktır. Aynı maddenin 3. fıkrasına göre uzmanlığı gerektiren bir hizmet, meslek veya sanat, ancak kanun veya yetkili makamlar tarafından verilen bir izinle yürütülebiliyorsa, borçlunun yardımcı kişilerin fiillerinden sorumlu olmayacağına ilişkin anlaşma kesin olarak hükümsüz olacak; bu nedenle, kanımızca OSGB işyeri hekiminin fiillerinden işverene karşı sorumlu olacaktır. İşyeri hekiminin fiili haksız fiil niteliğindeyse işveren OSGB’yi sözleşmeden, işyeri hekimini ise haksız fiilden dolayı sorumlu tutabilir91. OSGB zararı tazmin ettikten sonra işyeri hekimine rücu hakkına sahip olacaktır.