L Tipi Matris

[Kaan SAKA]

L Tipi Matris :
5 x 5 Matris diyagramı (L Tipi Matris) özellikle sebep-sonuç ilişkilerinin değerlendirilmesinde kullanılır. Bu metod basit olması dolayısıyla tek başına risk analizi yapmak zorunda olan analistler için idealdir, ancak değişik prosesler içeren veya birbirinden çok farklı akım şemasına sahip işlerin hepsi için tek başına yeterli değildir ve analistin birikimine göre metodun başarı oranı değişir. Bu tür işletmelerde özellilkle aciliyet gerektiren ve biran evvel önlem alınması gerekli olan tehlikelerin tespitinin yapılabilmesi için kullanılmalıdır. Bu metod ile öncelikle bir olayın gerçekleşme ihtimali ile gerçekleşmesi takdirinde sonucunun derecelendirilmesi ve ölçümü yapılır.
Risk skoru ihtimal ve zarar derecesinin çarpımından elde edililerek tablodaki yerine yazılır.
Risk Skoru = İhtimal x Zarar Derecesi

İHTİMAL

ORTAYA ÇIKMA OLASILIĞI İÇİN

DERECELENDİRME BASAMAKLARI

[tr] [td]ÇOK KÜÇÜK[/td] [td]Hemen hemen hiç[/td] [/tr] [tr] [td]KÜÇÜK[/td] [td]Çok az ( yılda bir kez ), sadece anormal durumlarda[/td] [/tr] [tr] [td]ORTA[/td] [td]Az ( yılda bir kaç kez )[/td] [/tr] [tr] [td]YÜKSEK[/td] [td]Sıklıkla ( ayda bir )[/td] [/tr] [tr] [td]ÇOK YÜKSEK[/td] [td]Çok sıklıkla ( haftada bir, her gün ), normal çalışma şartlarında[/td] [/tr]

Tablo -29 Bir Olayın Gerçekleşme İhtimali

SONUÇ	DERECELENDİRME
ÇOK HAFİF	İş saati kaybı yok, ilkyardım gerektiren
HAFİF	İş günü kaybı yok, kalıcı etkisi olmayan ayakta tedavi ilk yardım gerektiren
ORTA	Hafif yaralanma, yatarak tedavi gerekir
CİDDİ	Ciddi yaralanma, uzun süreli tedavi, meslek hastalığı
ÇOK CİDDİ	Ölüm, sürekli iş göremezlik

Tablo –30 Bir Olayın Gerçekleştiği Takdirde Şiddeti

Şekil -35 Risk Skor (Derecelendirme) Matrisi (L Tipi Matris)
Yukardaki tablolardan elde edilen değerler matris metodolojisi temelli risk değerlendirme tablosuna kaydedilir ve Tablo-31'de belirtilen eylemlere göre en büyük değerden başlayarak riskler için gerekli önlemler alınır.

SONUÇ	EYLEM
Katlanılamaz Riskler

(25)

[td]Belirlenen risk kabul edilebilir bir seviyeye düşürülünceye kadar iş başlatılmamalı eğer devam eden bir faaliyet varsa derhal durdurulmalıdır. Gerçekleştirilen faaliyetlere rağmen riski düşürmek mümkün olmuyorsa, faaliyet engellenmelidir.[/td] [tr] [td]Önemli Riskler (15,16,20)[/td] [td]Belirlenen risk azaltılıncaya kadar iş başlatılmamalı eğer devam eden bir faaliyet varsa derhal durdurulmalıdır. Risk işin devam etmesi ile ilgiliyse acil önlem alınmalı ve bu önlemler sonucunda faaliyetin devamına karar verilmelidir.[/td] [/tr] [tr] [td]Orta Düzeydeki Riskler (8,9,10,12)[/td] [td]Belirlenen riskleri düşürmek için faaliyetler başlatılmalıdır. Risk azaltma önlemleri zaman alabilir. [/td] [/tr] [tr] [td]Katlanılabilir Riskler (2,3,4,5,6)[/td] [td]Belirlenen riskleri ortadan kaldırmak için ilave kontrol proseslerine ihtiyaç olmayabilir. Ancak mevcut kontroller sürdürülmeli ve bu kontrollerin sürdürüldüğü denetlenmelidir. [/td] [/tr] [tr] [td]Önemsiz Riskler (1)[/td] [td]Belirlenen riskleri ortadan kaldırmak için kontrol prosesleri planlamaya ve gerçekleştirilecek faaliyetlerin kayıtlarını saklamaya gerek olmayabilir. [/td] [/tr]

Tablo –31 Sonucun Kabul Edilebilirlik Değerleri
Önlemlerin yerine getirilmesinden sonra belirlenen risk için yeni bir risk skoru belirlenmeli ve form yeniden doldurulmalıdır.

Kaynak : İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ, YÖNETİM SİSTEMLERİ VE RİSK DEĞERLENDİRME METODOLOJİLERİ - Özlem ÖZKILIÇ

 

[İsmet Canlı]

örnek varmı?