E
ESEN
Guest
Özet
Sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada inşaat sektörü en riskli sektörler arasında yer almaktadır.
İnşaatlarda iş kazalarını önlemek için risk hiyerarşisinde en son sırada yer alan kişisel koruyucuların
tek güvenlik önlemi gibi algılanması ise en büyük sorunlardan birisidir. İş Kazalarını önlemede yeni
bir kavram olarak ortaya çıkan İş Güvenliği İçin Tasarım veya Tasarım Yoluyla İş Güvenliği (Prevention
through Design-PtD) kavramı, tasarım aşamasında tehlike analizinin yapılmasını, tasarımdaki
değişiklikler ile tehlikelerin ortadan kaldırılmasını veya risklerin azaltılmasını gündeme almaktadır.
Tasarım Yoluyla İş Güvenliği (TYİG), iş güvenliği için gerekli geçici toplu koruma önlemlerini tasarlamak
(örneğin iskele veya korkuluk tasarımı) olmayıp, tamamen yapının tasarımındaki değişikliklere
odaklanmaktadır. Örneğin parapet duvarlarının yüksek tasarımı ve imalatının yüksekten düşme riskini
azaltması, duvar veya döşemelere kalıcı olarak ankraj noktaları yerleştirilmesi ile imalat sırasında kişisel
veya toplu koruyucuların montajını kolaylaştırması, çatı pencereleri çevresine kalıcı korkuluk yapılması
veya bunların bombeli olarak imal edilmesi gibi uygulamalar giderek yaygınlık kazanmaktadır. Yapılan
araştırmalar ölümlü kazaların neredeyse %60’ının iş başlamadan önce alınan tasarım kararlarıyla
bağlantısını ortaya koymaktadır. İlk kez 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından tasarımcıların iş
güvenliğini hesaba katarak tasarım yapmalarına dönük öneri, 1991 yılında Avrupa Birliği bünyesinde
faaliyet gösteren pek çok kuruluş tarafından gündeme getirilmiş, İngiltere ve Avustralya’da bu konuda
pek çok çalışma gerçekleştirilmiştir. İncelenen kaynaklar ve projelerden yola çıkarak tasarımda
özellikle göz önünde tutulması gereken hususlar liste halinde verilmiş, gerçekleştirildiği durumda
hangi tehlikeleri yok edeceği veya riskleri azaltacağı öneriler halinde sunulmuştur. Yapılan çalışmalar
kavramsal düzeyde tasarım aşamasının, iş güvenliğini en fazla etkileyen aşama olduğunu ortaya
koymakta ve bu bakış açısını temel almaktadır. Kazaları önleme stratejisinde en üst sırada tehlikeleri
ortadan kaldırmak, kaldırılamıyorsa farklı yöntemler kullanarak riskleri azaltmak başlıkların en üst
sırada yer alan başlıklar olup, bunların yerine getirilmesi tasarım aşamasında gerçekleştirilebilir. Daha
az iş kazası riski içeren tasarım ve yapım teknikleri işin bir boyutudur. Tasarımın diğer boyutu ise, kaza
önleme hiyerarşisinde daha alt sıralarda yer alan iş güvenliği sistemlerinin kurulması ve yerleştirilmesi
açısından tasarımın buna elverişli olmasıdır. Tüm çalışmalarda, tasarım aşamasında maliyeti artırsa
da, sonraki aşamalarda verimli, güvenli ve hızlı bir çalışma yapmak için İş Güvenliği için Tasarım
kavramının önemi vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: İş Güvenliği için Tasarım, İş Güvenliği, İnşaat Sektör
kaynak:http://www.imo.org.tr/resimler/dosya_ekler/aed90bec1ef7a43_ek.pdf?dergi=250
Sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada inşaat sektörü en riskli sektörler arasında yer almaktadır.
İnşaatlarda iş kazalarını önlemek için risk hiyerarşisinde en son sırada yer alan kişisel koruyucuların
tek güvenlik önlemi gibi algılanması ise en büyük sorunlardan birisidir. İş Kazalarını önlemede yeni
bir kavram olarak ortaya çıkan İş Güvenliği İçin Tasarım veya Tasarım Yoluyla İş Güvenliği (Prevention
through Design-PtD) kavramı, tasarım aşamasında tehlike analizinin yapılmasını, tasarımdaki
değişiklikler ile tehlikelerin ortadan kaldırılmasını veya risklerin azaltılmasını gündeme almaktadır.
Tasarım Yoluyla İş Güvenliği (TYİG), iş güvenliği için gerekli geçici toplu koruma önlemlerini tasarlamak
(örneğin iskele veya korkuluk tasarımı) olmayıp, tamamen yapının tasarımındaki değişikliklere
odaklanmaktadır. Örneğin parapet duvarlarının yüksek tasarımı ve imalatının yüksekten düşme riskini
azaltması, duvar veya döşemelere kalıcı olarak ankraj noktaları yerleştirilmesi ile imalat sırasında kişisel
veya toplu koruyucuların montajını kolaylaştırması, çatı pencereleri çevresine kalıcı korkuluk yapılması
veya bunların bombeli olarak imal edilmesi gibi uygulamalar giderek yaygınlık kazanmaktadır. Yapılan
araştırmalar ölümlü kazaların neredeyse %60’ının iş başlamadan önce alınan tasarım kararlarıyla
bağlantısını ortaya koymaktadır. İlk kez 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından tasarımcıların iş
güvenliğini hesaba katarak tasarım yapmalarına dönük öneri, 1991 yılında Avrupa Birliği bünyesinde
faaliyet gösteren pek çok kuruluş tarafından gündeme getirilmiş, İngiltere ve Avustralya’da bu konuda
pek çok çalışma gerçekleştirilmiştir. İncelenen kaynaklar ve projelerden yola çıkarak tasarımda
özellikle göz önünde tutulması gereken hususlar liste halinde verilmiş, gerçekleştirildiği durumda
hangi tehlikeleri yok edeceği veya riskleri azaltacağı öneriler halinde sunulmuştur. Yapılan çalışmalar
kavramsal düzeyde tasarım aşamasının, iş güvenliğini en fazla etkileyen aşama olduğunu ortaya
koymakta ve bu bakış açısını temel almaktadır. Kazaları önleme stratejisinde en üst sırada tehlikeleri
ortadan kaldırmak, kaldırılamıyorsa farklı yöntemler kullanarak riskleri azaltmak başlıkların en üst
sırada yer alan başlıklar olup, bunların yerine getirilmesi tasarım aşamasında gerçekleştirilebilir. Daha
az iş kazası riski içeren tasarım ve yapım teknikleri işin bir boyutudur. Tasarımın diğer boyutu ise, kaza
önleme hiyerarşisinde daha alt sıralarda yer alan iş güvenliği sistemlerinin kurulması ve yerleştirilmesi
açısından tasarımın buna elverişli olmasıdır. Tüm çalışmalarda, tasarım aşamasında maliyeti artırsa
da, sonraki aşamalarda verimli, güvenli ve hızlı bir çalışma yapmak için İş Güvenliği için Tasarım
kavramının önemi vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: İş Güvenliği için Tasarım, İş Güvenliği, İnşaat Sektör
kaynak:http://www.imo.org.tr/resimler/dosya_ekler/aed90bec1ef7a43_ek.pdf?dergi=250