- Katılım
- 17 Ara 2010
- Mesajlar
- 3,013
- Tepki puanı
- 3,508
- Medeni hal
- Evli
- Meslek
- Uzman (B)
Çok Değişkenli X Tipi Matris Diyagramı
Matris diyagramları çok boyutlu düşünce yoluyla problemli konuların açığa kavuşturulmasına katkı sağlar. Matris diyagramları bir probleme veya olaya iştirak eden veya problem veya olay üzerinde etkisi olan faktörlerin, parametrelerin tanımlanmasını ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesini sağlar. Matris diyagramının temel avantajı; her çift değişken arasındaki ilişkinin derecesini grafiksel olarak göstermesidir.
Tablo-32 L Tipi Matris Risk Değerlendirme Formu
Bu tip risk değerlendirmesi karmaşık prosesler veya akım şemaları içeren işlerin mevcut olduğu yerlere veya olaylara uygulanabilir. Tek başına bir analistin yapmasına uygun değildir, 5 yıllık geçmiş kaza araştırmasına İhtiyaç vardır. Tecrübeli bir takım lideri önderliğinde disiplinli bir takım çalışması gerektirir. Daha önce meydana gelmiş bir kazanın veya buna bağlı bir olayın tekrarlanma olasılığı da değerlendirilir. Değerlendirme sonucunda riskin giderilmesi için alınacak önlemlerin maliyet analizi de yapılarak, riskin maliyeti ile riski transfer etme imkanı var ise iki maliyet karşılaştırılarak kıyaslanır.
Öncelikle bir işletme içerisinde bir bölüm/parça veya bir olay seçilir, seçilen konu ile ilgili olarak 5 yıllık geçmiş kaza araştırması yapılır veya arşivler incelenir, geçmiş kazaları ortaya getiren nedenler belirlenmeye çalışılır ve tekrarlama şansları araştırılır. Aşağıda X tipi matris ile risk değerlendirmesi yapılması için kullanılan tablolar verilmiştir.
Tablo –33 Bir Olayın Gerçekleşme İhtimali
Tablo –34 Seçilen Bölümde ya da Yapılan Görev Üzerindeki Kontroller
[tr] [td]HAFİF[/td] [td]Personel : İlk yardım gerektiren yaralanmalar.
Toplum : Koku veya gürültü yayılması sonucu rahatsızlık verilmesi, direkt etki yok.
Çevre : Kontrol altına alınabilecek lokal çevresel etki
Ekipman : Fabrika hasarı/kayıp değeri yaklaşık 1,000 – 10,000 $ arası[/td] [/tr] [tr] [td]ORTA[/td] [td]Personel : Doktor müdahalesi gerektiren şiddetli yaralanmalar ve meslek hastalıkları
Toplum : Doktor müdahalesi gerektiren şiddetli yaralanmalar
Çevre : Kontrol altına alınamayan küçük düzeyli çevresel etki
Ekipman : Fabrika hasarı/kayıp değeri yaklaşık 10,000 – 100,000 $ arası[/td] [/tr] [tr] [td]CİDDİ[/td] [td]Personel : Hayatı tehdit edici yaralanma, akut zehirlenmeli meslek hastalığı veya kaza yada meslek hastalığı sonucu bir kişinin ölümü
Toplum : Hayatı tehdit edici yaralanma veya kaza sonucu bir kişinin ölümü
Çevre : Kontrol altına alınamayan orta düzeyli çevresel etki
Ekipman : Fabrika hasarı/kayıp değeri yaklaşık 100,000 – 1,000,000 $ arası[/td] [/tr] [tr] [td]ÇOK CİDDİ[/td] [td]Personel : Birçok çalışanın hayatını tehdit edici şekilde yaralanması, meslek hastalığına yakalanması veya kaza yada meslek hastalığı sonucunda ölmesi
Toplum : Hayatı tehdit edici şekilde yaralanma, meslek hastalığına yakalanma veya kaza yada meslek hastalığı sonucu birden çok ölüm
Çevre : Kontrol altına alınamayan büyük çaplı çevresel etki
Ekipman : Fabrika hasarı/kayıp değeri yaklaşık 1,000,0000 $ ve üzeri[/td] [/tr] Tablo –35 Bir Olayın Gerçekleştiği Takdirde Şiddeti
Tablo –36 Önceki Kazaların Sonucu
Şekil –36 X Tipi Matris Risk Değerlendirme Matrisi Değişkenleri
Risk matrisi üzerinden belirlenen değerler aşağıdaki formüle yazılarak risk derecelendirme skoru elde edilir.
RDS = A + B + C + D
Elde edilen değerler matris metodolojisi temelli risk değerlendirme tablosuna kaydedilir ve çıkan sonucun büyüklüğüne göre en büyük değerden başlayarak riskler için gerekli önlemler alınır
Tablo –37 X Tipi Risk Derecelendirme Matrisi
Tablo-38 X - Tipi Matris Risk Derecelendirme Tablosu
Kaynak : İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ, YÖNETİM SİSTEMLERİ VE RİSK DEĞERLENDİRME METODOLOJİLERİ - Özlem ÖZKILIÇ
Matris diyagramları çok boyutlu düşünce yoluyla problemli konuların açığa kavuşturulmasına katkı sağlar. Matris diyagramları bir probleme veya olaya iştirak eden veya problem veya olay üzerinde etkisi olan faktörlerin, parametrelerin tanımlanmasını ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesini sağlar. Matris diyagramının temel avantajı; her çift değişken arasındaki ilişkinin derecesini grafiksel olarak göstermesidir.
Tablo-32 L Tipi Matris Risk Değerlendirme Formu
Bu tip risk değerlendirmesi karmaşık prosesler veya akım şemaları içeren işlerin mevcut olduğu yerlere veya olaylara uygulanabilir. Tek başına bir analistin yapmasına uygun değildir, 5 yıllık geçmiş kaza araştırmasına İhtiyaç vardır. Tecrübeli bir takım lideri önderliğinde disiplinli bir takım çalışması gerektirir. Daha önce meydana gelmiş bir kazanın veya buna bağlı bir olayın tekrarlanma olasılığı da değerlendirilir. Değerlendirme sonucunda riskin giderilmesi için alınacak önlemlerin maliyet analizi de yapılarak, riskin maliyeti ile riski transfer etme imkanı var ise iki maliyet karşılaştırılarak kıyaslanır.
Öncelikle bir işletme içerisinde bir bölüm/parça veya bir olay seçilir, seçilen konu ile ilgili olarak 5 yıllık geçmiş kaza araştırması yapılır veya arşivler incelenir, geçmiş kazaları ortaya getiren nedenler belirlenmeye çalışılır ve tekrarlama şansları araştırılır. Aşağıda X tipi matris ile risk değerlendirmesi yapılması için kullanılan tablolar verilmiştir.
| OLASILIK | DERECELENDİRME |
| ÇOK YÜKSEK | Basit ekipman hatası veya valf hatası, hortumdan sızıntı veya hergünkü normal şartlar altında gerçekleşebilecek insan hatası. |
| YÜKSEK | İkili ekipman hatası, ekipmandan sızıntı veya hortum yırtılması, borulamada kırılma, insan hatası |
| ORTA | İnsan hatası ile ekipman hatasının kombinasyonu veya proses hattındaki veya borulamalarında hata |
| KÜÇÜK | Çoklu ekipman, valf, insan, boru hattı hatası veya tanklardaki, proses kaplarındaki spontane gelişen hatalar |
| ÇOK KÜÇÜK | Sadece Olağanüstü durumlarda gerçekleşir |
| SONUÇ | KONTROL DERECESİ |
| VAR | Kontrol var, sistemin çalışması ekipmanla da takip ediliyor |
| ORTA | Kontrol var, ancak birim amiri gözetimi ile yapılıyor |
| ZAYIF | Belli aralıklarla çalışanların uyarılması sağlanıyor |
| YOK | Tamamen çalışanın insiyatifinde |
| SONUÇ | DERECELENDİRME |
| ÇOK HAFİF | Personel : Hafif sıyrıklar, 3 günden az iş günü kayıplı kazalar. |
Toplum : Direkt etki yok. Çevre : Tamamen kontrol altında tutulabilcek çevresel etki Ekipman : Fabrika hasarı/kayıp değeri yaklaşık 1 – 1,000 $ arası |
| SONUÇ | ÖNCEKİ KAZALAR |
| Ö | Ölümlü kaza |
| UK | Uzuv kayıplı hayati tehlike yaratabilecek kaza, hayati tehlike yaratacak meslek hastalığı |
| İGK | İş günü kaybı, uzun süreli tedavi gerektiren iş kazası veya meslek hastalığı |
| HY | Hafif Yaralanma |
| KRK | Kazaya ramak kalma, tehlikeli durum |
Şekil –36 X Tipi Matris Risk Değerlendirme Matrisi Değişkenleri
Risk matrisi üzerinden belirlenen değerler aşağıdaki formüle yazılarak risk derecelendirme skoru elde edilir.
RDS = A + B + C + D
Elde edilen değerler matris metodolojisi temelli risk değerlendirme tablosuna kaydedilir ve çıkan sonucun büyüklüğüne göre en büyük değerden başlayarak riskler için gerekli önlemler alınır
Tablo –37 X Tipi Risk Derecelendirme Matrisi
Tablo-38 X - Tipi Matris Risk Derecelendirme Tablosu
Kaynak : İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ, YÖNETİM SİSTEMLERİ VE RİSK DEĞERLENDİRME METODOLOJİLERİ - Özlem ÖZKILIÇ