Bilgi : Bedensel Çalışanlarda Bel Ağrısı Ve Ergonomi (yazı)

Huseyin_Turkoglu

Çalışkan Üye
TÜİSAG Üyesi
Katılım
28 Eyl 2011
Mesajlar
96
Tepki puanı
602
Bel Ağrısının Çalışana ve İşe Etkileri Hemen herkesi yaşamı boyunca en az bir kez etkileyen bel ağrısı çalışanların önemli sağlık sorunları arasında yer alır. Elle taşıma işleri olarak adlandırılan ağırlık kaldırma, taşıma, hareket ettirme gibi bedensel aktivitelerle çalışanların yaklaşık yarısı ciddi, sakatlayıcı bel ağrısından yakınmaktadır. İş yerinde ağırlık kaldırma, öne eğilerek çalışma ve bel ve vücudun yanlış pozisyonlarda kullanılması gibi risk etkenlere maruz kalma ve uygun olmayan çalışma koşullarına bağlı olarak gelişen mesleki bel ağrısı endüstride çalışanlarda en sık yaralanma ve sakatlanma nedenidir. Bedensel aktivite ile çalışanların yanında ofis çalışanları ve bilgisayar kullananlarda bel ağrısı için risk altındadır.
Çalışanlarda bel ağrısı yüksek iş günü kayıpları ve sigorta tazminatları nedeniyle maliyeti en yüksek hastalıklar arasındadır. ABD’ nde bel ağrısı için yıllık harcamaların 100 milyar doları aştığı bildirilmektedir. Uzun süreli (kronik) bel ağrılı bir hastanın tedavisi 5000- 8000 dolara mal olmaktadır. İskandinav ülkelerinde bel ağrısı sakatlığının sosyal devlet yapısını çökerteceği ileri sürülmektedir.


Bel ağrısı çalışanın fiziksel aktivitelerini kısıtlayarak sakat bırakabilir, iş verimini azaltır, işini kaybetmesine neden olabilir. Uzun sürdüğünde psikolojik sorunlara yol açabilir. Böylece sadece çalışanın kendisini değil, tüm aile ve iş yaşamını olumsuz etkiler.
Çalışanı böylesine etkileyen bel ağrısından korunmak ergonomi eğitimi ve ergonomik iyileştirmeler ile çok büyük ölçüde mümkündür. Bel ağrılarının dörtte üçünün korunma ile engellenebileceği bildirilmektedir. Gelişmiş ülkelerde çalışanlarda bel ağrısı sıklığı ve maliyetinin yüksekliği nedeniyle, etkinliği ve maliyet etkinliği gösterilen bel koruma ve ergonomi eğitimi yaygın olarak uygulanmaktadır.
Ülkemizde de bel ağrısı meslek hastalığıdır. Bu yönüyle çalışanlar, doktorlar ve ilgili kurumlar tarafından yeterince tanınmamaktadır. Günümüzde hak ettiği ilgiyi görmeyen mesleki bel ağrısı , çalışanların bilinçlenmesi ve yeni İş Kanununun uygulanmasıyla yakın gelecekte hastalığa bağlı erken emeklilik ve sigorta tazminat iddiaları ile gündeme gelecektir.

Bel Gerçekleri
Bel ile ilgili aşağıdaki gerçeklerin bilinmesinde yarar vardır:
• Alt bel bölgesi yaralanmaya en yatkın bölgelerdendir.
• Bel ağrısı oluşumunda iş ile ilgili risk etkenler önemli rol oynar.
• Bel ağrısı genellikle tek ani bir hareketten ziyade, tekrarlamalı,zorlamalı ve belin yanlış kullanımına bağlı hareketlerin zararlı birikimli etkisi ile oluşur.
• Ağrılı atakların çok büyük çoğunluğu iyileşir. Ağrı yerleştikçe tedavi zorlaşır.
• Bel ağrısı korunma ile çok büyük ölçüde engellenebilir
• Bel ağrısı nedeniyle işten uzak kaldıkça işe dönüş zorlaşır.



Bel Ağrısına Yol Açan Başlıca Hastalıklar
Bel ağrısının % 95’ i bel bölgesinde zorlanmaya bağlı oluşur ve mekanik bel ağrısı olarak adlandırılır. İyi huylu olan mekanik bel ağrısına neden olan başlıca hastalıklar şunlardır:• Kas zorlanması, incinmesi
• Bel fıtığı
• Siyatik
• Kireçlenme
• Duruş bozukluğu
• Omurga eğriliği

Bel ağrısının % 5 gibi çok az kısmı iltihaplı, miikrobik hastalıklar ve kanser gibi ciddi nedenlerle oluşur.
Risk Etkenleri
Bel ağrısının oluşumunda rol oynayan çok sayıda iş ile ilgili risk etkeni vardır. Günlük yaşamdaki aktivitelerde bel ağrısının oluşumuna katılır.



Fiziksel Risk Etkenleri bedensel_calisanlar02.jpg bedensel_calisanlar03.jpg
• Ağırlık kaldırma, indirme, taşıma, uzanma ve dönme gibi aktiviteler
• Tekrarlamalı ve zorlamalı hareketler
• Belin ve vücudun yanlış pozisyonda kullanımı
• Uzun süreli aynı pozisyonda çalışma
• Vibrasyon

Ergonomik Risk Etkenleri • İş istasyonunda, oturma yerinin, ağırlık kaldırma, uzanma yerinin ve taşıma koşullarının çalışana uygun olmaması
• Aydınlatma ve sıcaklık gibi çevresel etkenlerin yetersizliği



Psikososyal Etkenler
• İş memnuniyetsizliği
• Motivasyon eksikliği
• İş üzerindeki kontrolünün olmaması
• Ağır iş yükü, sorumluluğu
• Yetersiz iş arkadaşı ve amir desteği
• Monoton iş

Kişiler Risk Etkenleri
• Yaşın ilerlemesi
• Sırt, bel ve karın kaslarının güçsüzlüğü
• Aşırı kilo
• Kondisyon yetersizliği
• Sigara içme
• Daha önceden bel ağrısı geçirmiş olma

Bel fıtığının oluşumunda etkili olan hareketler dizleri bükmeden öne eğilme, ağırlık kaldırma ve dönmedir.


Kimler Risk Altında?
Hemen her işyeri ve tüm iş kollarında bel ağrısı için risk vardır. Mesleki bel ağrısı için elle taşıma işleri olarak adlandırılan, mekanik yardımcı kullanılmaksızın ağırlık kaldırma, indirme, taşıma , eğilme ve dönme gibi fiziksel aktiviteler çalışanlar yüksek risk altındadır.
Riskin en fazla olduğu işler şunlardır:• İmalat sektörü
• Yiyecek içecek üretim ve satış yerleri ve depolar
• Hizmet ve temizlik işleri
• Sağlık bakım işleri
• Uzun yol sürücülüğü

Bu endüstriler yanında, ofis çalışanları ve bilgisayar kullananlar ve sporcular, diş hekimleri gibi meslek gurupları da risk altındadır.
Tazminat ödenmesini gerektiren sakatlayıcı bel ağrısı en sıklıkla makine operatörleri, kamyon sürücüleri ve sağlık bakım personelinde görülür.

Tanı
• Çalışanın yakınımı ile, bildirilen iş yaralanması arasındaki nedensel ilişkiyi ortaya çıkarmak genellikle zordur.
• Tanı çoğu zaman muayene ile konur.
• Ağrı azalmıyorsa, tekrarlıyorsa, bel fıtığı ve sinire bası ve ameliyet düşünülüyorsa veya ciddi hastalıklardan şüpheleniliyorsa EMAR istenir.
• Bel ağrılı hastaların büyük çoğunluğundanda (%85) spesifik olarak ağrının nereden kaynaklandığını ortaya çıkarmak mümkün değildir.
• En sık konan tanılar kas zorlanması, bel fıtığı ve kireçlenmedir.



Tedavi
Tedavinin amacı, yakınımaları azaltmak, nüksleri ve sakatlığı engellemek ve erken işe dönüşü sağlamaktır. Tedavide ilaç, fizik tedavi gibi pasif yöntemlerden ziyade korunma ve ergonomi eğitimi ve egzersizler gibi hastanın aktif olarak programa katıldığı ve belinin sorumluluğunu aldığı yöntemler önerilir.

Ciddi durumlar dışında ağrılı ataklarda uzun süreli yatak istirahatı, kondisyon üzerindeki olumsuz etkileri nedeni ile önerilmez. Yakınımlar azalır azalmaz bel koruma ve ergonomi eğitimi ile doğru vücut mekaniklerinin kullanımı öğretilir ve egzersizlere ve derecelendirilmiş aktivitelere başlanır.
Erken İşe Dönüşün Önemi• İşe dönüş çalışan için en önemli tedavi amaçlarından biridir.
• İşten uzaklaştıkça işe dönüşün zorlaştığı göz önünde tutulmalıdır. İşten uzak kalma süresi 6 ay ise işe dönme şansı %25 iken, bir yılı aştığında %50, iki yılı aştığında ise sıfırdır.
• İşe dönüş öncesinde çalışan korunma ve ergonomi eğitimi almalı, iş için gerekli fiziksel güç ve kondisyon sağlanmalı, yeniden yaralanma riski ortadan kaldırılmalıdır.



Kronik ( Uzun süreli) Bel ağrısında Tedavi• Ağrılı atak dönemindeki hastaların %10’u nda ağrı yerleşir ve işe dönmeyi engelleyen ağrı ve sakatlık gelişir.
• Fiziksel kısıtlılıklar yanında depresyon gibi psikolojik ve davranışsal sorunlar da geliştiği için tedavi güçleşir.
• Çalışanlarda kronik bel ağrısında fonksiyonel rehabilitasyon, işe özgü endüstriyel rehabilitasyon gibi çok disiplinli endüstriyel rehabilitasyon programları uygulanır.
• Başlıca amaçları çalışanı işe döndürmek olan bu programlar, bel koruma ve ergonomi eğitimini, ergonomik girişimleri, yoğun egzersizleri, kondisyon egzersizlerini, davranışsal tedavileri ve işe özgü rehabilitasyonunu kapsar.
• Maliyeti 5000-8000 ABD Dolar olan bu programlar 3-6 hafta sürelidir.

Ne zaman Ameliyat?• Bel ağrılı hastaların % 5 inden azında tedavide ameliyat önerilir.
• Bel fıtığında bacakta kuvvet azalması, idrar ve dışkılama alışkanlıklarında sorun varsa ameliyat ile tedavi edilir.



Korunma ve Ergonomi
Korunma ve ergonomi eğitimi ve ergonomik iyileştirmelerin bel ağrısı sıklığı ve maliyetini % 50’ nin üzerinde azalttığı gösterilmiştir.

Bel Koruma ve Ergonomi Eğitimi Kapsamı
• Omurganın yapısı, bel ağrısının risk etkenleri
• Düzgün duruş

belkoruma01.jpg belkoruma02.jpg belkoruma03.jpg
İş yerinde doğru vücut mekaniklerini kullanmayı öğretmek (doğru öne eğilme, ağırlık kaldırma, taşıma ve dönme gibi)
• Günlük yaşanda beli ve vücudu doğru kullanma
• Beli, omurgayı ve kondisyonu iyileştiren, iş yerinde de uygulanabilen egzersizler
• Sağlıklı yaşam biçimini geliştirmek ve fiziksel aktivite



Bel Ağrısı Sakatlığından Korunmada İş Yeri ve İşverenin Rolü
Bel ağrısı sakatlığından korunmada iş verenin yaklaşımı, politikası ve iş yerindeki ergonomi uygulamalarının rolü çok önemlidir.

Korunma ve ergonomi eğitimi ergonomik iyileştirmeleri etkin olarak uygulayan şirketlerde uygulamayan şirketlerle karşılaştırıldığın da bel ağrısı ve işçi tazminat ödemelerinde önemli azalmalar saptanmıştır.
Bel Ağrısı Sakatlığından Korunmada Çalışanın Rolü
Çalışan iş yerinde ve günlük yaşamda belini ve vücudunu doğru pozisyonlarda kullanarak, ortamını kendine uygun hale getirmeye çalışarak egzersiz ve fiziksel aktivite yaparak belini korumada sorumluluk almalıdır.



Ülkemizde Mesleki Bel Ağrısı ve Yasal Durum
Ülkemizde yasalarda çalışanlarda bel ağrısı meslek hastalığı olarak kabul edilmektedir. Fakat sıklığı , risk etkenleri ve maliyeti konusunda hiçbir veri yoktur. Çalışanlarda bel ağrısı korunma ve ergonomi programları çok yetersizdir.

4857 Sayılı İş Kanununda İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili aşağıdaki yönetmeliklerde işveren, çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumak amacıyla kas iskelet risklerinin belirlenmesi ve önlenmesi için, ergonomi eğitimi ve ergonomik iyileştirmeleri yapma ve her türlü önlemi alma konusunda yükümlü kılınmıştır.
• Elle Taşıma İşleri yönetmeliği
• Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
• Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
• İş sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği
• Titreşim Yönetmeliği

‘ Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği’ doğrudan bedensel çalışanları ilgilendirmektedir. İş yerinde sırt ve bel incinmeleri ve ağrısı için riskleri belirleme ve azaltmayı ve çalışan sırt ve bel ağrısından korumayı amaçlamaktadır. Korunma iş verene her türlü önlemi alma, korunma ve ergonomi eğitimi ve ergonomik iyileştirmeleri uygulama konusunda yükümlülükler getirilmektedir.
Sonuç
Bel ağrısı bedensel aktiviteyle çalışanlarda daha sık görülmekle birlikte tüm işlerde çalışanların önemli sağlık sorunudur. Mesleki bel ağrısından ve sakatlığından korunmak ergonomi ile çok büyük ölçüde mümkündür.

Ülkemizde çalışanların bilgilendirilmesi ve yeni İş Kanunun uygulanaması yakın gelecekte mesleki bel ağrısı hak ettiği ilgiyi görecektir.


Prof. Dr. Emel Özcan
 
Üst
!!! Reklam Engelleyici Tespit Edildi !!!

Reklam Engelleyici Kulladığınız Tespit Edildi !

Sitemiz geçimini reklam gelirlerinden kazanmaktadır. Bundan dolayı Ad Block gibi reklam engelleyicilerin kullanılmasına izin verilmemektedir. Anlayış göstererek bu site için reklam engelleyicinizi devredışı bıraktığınız için şimdiden teşekkür ederiz.

Devredışı bıraktım, siteyi gezmeye devam edebilirim.