Adep Senaryoları Ve Tahliye Planları [bolca Örnek]

[Hüseyin Çitçi]

inşallah açıklayıcı ve faydalı olur

Ne yazık ki, yönetmelik hükümleri birçok kişi ve kurum tarafından diğer mevzuat hükümleri dikkate alınmayarak, 7-8 satırlık bir paragraftan anlayabildikleri kadarıyla uygulanmakta.
ADEP dosyaları malumunuz, copy-paste, ansiklopedik bilgi.
ADEP Senaryo Grafiği, okuyacak olanların temel kavramları görebilmesi için olabilecek en basit mimari yapı modeli üzerinden anlatılmıştır.
inşallah, bir sonraki yazıda, riskin gerçekleştiği noktaya göre "kullanılamayacak kaçış yolları" örneği ile daha da anlaşılır olacaktır. Karmaşık yapı / işyerlerinde alttaki ADEP senaryo matrisi 300'ün üzerinde hücreye çıktığından akıl karıştırmamak adına şimdilik bu basit örnek yeterli olur umarım.
Bireysel, kısmi, yatay ve tam tahliye durumlarının gereği, altta yer alan bazı örneklerde 1den fazla toplanma alanı varlığı dikkatinizi çekecektir. daha sonra inşallah açıklamaya gayret ederim. Çok sayıda Toplanma Alanı, bölgelere ayırma amaçlı değildir.

Bu çalışmaların göstermelik veya hakkıyla hazırlanmasının neticesi / karşılığı insan hayatı olduğunu hatırlatmak isterim.
En tehlikeli durum: bildiği, gördüğü, tecrübesi ve anladığı kadarıyla yorumlayıp "ben bunu çözdüm, basitmiş" diyerek iş yapmaya çalışan kişidir.
Görüşlerini paylaşan ve okuyan herkese teşekkür ederim.

Alttaki Grafik için Monitörünüzde tam ekran yapıp bütebilirsiniz (Ne yazik ki şimdilik kısıtlı içerik gösterimi paylaşılmaktadır. Birçok bilgi senaryo detaylarında gösterilmemiştir)

Altta Yer Alan Tahliye Planı örnekleri çok farklı sektörlere aittir. Her birisinde işaretlemeler, renklendirmeler bahsedilen esaslara göre düzenlenmiştir.

 

[Fatih ÖZCAN]

Detaylı açıklama için teşekkürler. Böyle bir çalışmanın gerekliliği hangi ulusal yada uluslararası standartta geçmektedir? Uluslararası uygulamaları mevcut mudur?

 

[Hüseyin Çitçi]

Detaylı açıklama için teşekkürler. Böyle bir çalışmanın gerekliliği hangi ulusal yada uluslararası standartta geçmektedir? Uluslararası uygulamaları mevcut mudur?

Ilginize ve sorunuza teşekkür ederim.

Yazılar, açıklamalar, grafik çalışmaların esası YEREL MEVZUAT'tır.
Yerel mevzuattaki boşluk vb. (işyeri eklentileri yönetme. Md8 gereği) uluslararası standartlar devreye girmiştir.
Inceleyiniz: tahliyeplanlari.com/iso-23601-nedir/

Daha önce de birçok kez karşılaştığım üzere kimileri "Biz böyle yazıları hiçbir yönetmelikte okumadık" diyeceklerdir.

İSG çalışmalarında hukuk eğitiminiz yoksa, müşavirden danışmanlık hizmeti almıyorsanız; yönemetlik bir kenara, yazılı paragraf, hatta kelimenin ne anlamlara geldiğini göremeyeceğiniz için çok hatalara düşersiniz.
Mevzuat, yönetmelikler 5 milyon işyeri için düzenlendiğinden birçok genelleme içerir. Diğer yönetmeliklerde mevcut bir hüküm varsa tekrar yapılmaz.
Yönetmelik, satın aldığınız makinenin kullanma kılavuzu gibi değildir. Yol gösterir, örnek verir. Yazmaz söylemez, bunu kopyalamayın, bu temsilidir der.

[Örnek-01]
Acil durum eylem planı dosyasında sadece tek bir başlıkta "zehirlenme" mevcutsa ve içeriği ansiklopedik bilgi kopyala yapıştırsa, diğer başlıkları incelemeye gerek kalmaz ADEP dosyası külliyen yanlıştır.
[Örnek-02]
ADEP dosyasında, risk analizi neticesi işyerinin A, B, C noktalarında solunum zehirlenme, D noktasında gıda zehirlenmesi, E noktasında deri/kimyasal zehirlenmesi, çalışanlara yaptırılan alerji testleri neticesinde 3 kişide alerjen zehirlenme riski tespit edilmiştir.
- A noktası için önleyici/sınırlandırıcı tedbirler, müdahale prosedürleri, acil ekipler, tahliye senaryoları, tatbikat
- B noktası için önleyici/sınırlandırıcı tedbirler, müdahale prosedürleri, acil ekipler, tahliye senaryoları, tatbikat
- C noktası için önleyici/sınırlandırıcı tedbirler, müdahale prosedürleri, acil ekipler, tahliye senaryoları, tatbikat
- D noktası için önleyici/sınırlandırıcı tedbirler, müdahale prosedürleri, acil ekipler, tahliye senaryoları, tatbikat
- E noktası için önleyici/sınırlandırıcı tedbirler, müdahale prosedürleri, acil ekipler, tahliye senaryoları, tatbikat
- 3 alerjen riskli çalışan için alınan tedbirler, müdahale prosedürleri, tahliye senaryoları, görevli ekipler, tatbikat

ADEP dosyanız bu şekilde düzenlenmişse doğru yoldasınızdır. Herkesin eksiği olabilir,tatbikatlar, forumda tartışmalar, paylaşımlar bu eksikleri gidermek ve geliştirmek, yeni çözümler üretebilmek içindir.

Bir kurum, işveren, isg sorumlusu, çalışanlar, denetleyenler Örnek-01'I yeterli bulmuşlarsa bu kişileri zorlamaya gerek yoktur
Diğer bir kurum, isg, çalışanlar vb. Örnek-02'yi benimsemişlerse, şahsen tebrik ederim.

[Örnek-03]
- Işyerinizde "enerji odası" mevcut. %99 kapısının kenarında CO2 söndürücü konuşlandırılmıştır.
- Hangi yönetmelikte okudunuz? " enerji odalarının kapı önlerine CO2 konuşlandırılacak"

[Örnek-04]
- "Acil Durum Kaçış Kapısı" sadece acil durumlarda kullanılır. [Tamamen YANLIŞ]
- Hangi yönetmelikte böyle bir ifade var?
Güvenlik prosedürleri gereği, kontrollü giriş/çıkış yapılan yerlerde bu uygulama yapılabilir. Tabii ki kilitlenemez vs.

[Örnek-05]
- "Acil Çıkış Kapıları kaçış yönünde açılmalıdır" [ dikkat mevzuatı tekrar okuyun, her yerde geçerli değildir]
- Muvazaalı durumdur. Acil durum ekipleri açısından. (boşuna yönetmelikleri deşmeyin hiçbir yerde bulamazsınız)
- Bireysel Tahliye, Kısmi Tahliye, Yatay Tahliye, Tam Tahliye, ayrımlarını hiçbir yönetmelikte bulamazsınız

[Örnek-06]
- "Yangın Korumalı Acil Kaçış Kapılarında EŞİK olmamalıdır" açık hükümdür, tartışacak ne var?
- Eşik işgüzarlıkla yapılmaz. Gereğini herkes bilir. Ilgili levhayı asarsınız sorun çözülür
- Merdiven basamakları, eşiğe takılıp düşmeye göre 3.000 kat fazla frekansa sahiptir. Ne yapalım her yerden merdivenleri iptal mi edelim?

[Örnek-07]
- Uyarı levhalarında "sağlık ve güvenlik işaretleri yönetmeliği" esas alınır.
- Talimatlarda kullanılacak sembollerde özgür müsünüz?
- Çalışma bakanlığının yayınladığı poster, afiş, rehber ve kılavuzlarda kendi yönetmeliğini dikkate almamış
- Işyerlerinde acil durum yönetmeliğinde, sağlık güvenlik işaretleri yönetmeliği dikkate alınır diye bir yazı da yok.
- Denetimlerde bu levhalar yanlış diyende olmadı
- "Tahliye Planı/ Kaçış krokisi" üzerinde emojilerle işaretleme yapsanız size kim yanlış yaptın der?

[Örnek-08]
- İşyerlerinde acil durumlar hakkında yönetmelik gereği "3) Kaçış yolları, toplanma yerleri ve bulunması halinde uyarı sistemlerinin de yer aldığı (Değişik ibare:RG-1/10/2021-31615) kroki."
- Neden acil durum ekipmanları, ilk yardım malzeme, gaz elektrik kesme, parlama patlama vb tehlike yerlerini işaretlemek zorundayım?
Benzer şekilde o ifade, şu cümle yönetmeliklerde yazmıyor diye merak edenler neden bunların yerlerini "Kaçış Krokisi / Tahliye Planı" üzerine işaretlenmesi gerektiğini sorugulamıyor? Birçok kişi için Tahliye planı, koridor merdiven kapıya ulaşım yoludur. Projenin üzerine çizgileri çiz 3-5 sembolü işaretle, toplanma alanıda şurası dersin, bitti gitti.

Neticede;
yerel mevzuat veya uluslararası standartlar herşeyi en ince ayrıntısına kadar yazmayabilirler.
Bazı hükümler çakışabilmektedir
Siz hükümler ve uygulama gerekçelerinizi yazılı hale getirip elinizin altında tutun, doğru olduğuna inandığınız şeyi yapın, Ahmet Mehmet bunu yapmış bende aynısını yapsam olur demeyin

Inşallah okuyanlara faydalı olur

 

[Fatih ÖZCAN]

Güzel bilgiler verdiniz teşekkürler. ISO 23601 acil durum planlarının görselleştirilmesiyle ilgili yani acil durum planında nelerin olması gerektiğini açıklamıyor ki bunu zaten biliyorsunuzdur.

Tahliye planlarına olması gerekenden fazlasının eklenmesinin okunması ve anlaşılmasını güçleştireceği konusunda çekincelerim var açıkçası ayrıca acil durum sırasında karşılaşılabilecek risklerin tahliye planında yer almasının bir avantajı olduğunu şahsen düşünmüyorum. Bu riskler söz konusuysa ve tahliyeyi güçleştirecekse zaten önceden önlem alınması gerekir diye düşünüyorum. Dolayısıyla bu risklerin tahliye planına eklenmesinin avantajı olacak mı tartışılabilecek ve herkese göre değişebilecek bir konu.

Bu nedenle yasal bir dayanağı var mı yaptığınız eklemelerin diye merak ettim. Emekleriniz ve yenilikçi yaklaşımınız için teşekkür ederim.

 

[Hüseyin Çitçi]

Güzel bilgiler verdiniz teşekkürler. ISO 23601 acil durum planlarının görselleştirilmesiyle ilgili yani acil durum planında nelerin olması gerektiğini açıklamıyor ki bunu zaten biliyorsunuzdur.

Tahliye planlarına olması gerekenden fazlasının eklenmesinin okunması ve anlaşılmasını güçleştireceği konusunda çekincelerim var açıkçası ayrıca acil durum sırasında karşılaşılabilecek risklerin tahliye planında yer almasının bir avantajı olduğunu şahsen düşünmüyorum. Bu riskler söz konusuysa ve tahliyeyi güçleştirecekse zaten önceden önlem alınması gerekir diye düşünüyorum. Dolayısıyla bu risklerin tahliye planına eklenmesinin avantajı olacak mı tartışılabilecek ve herkese göre değişebilecek bir konu.

Bu nedenle yasal bir dayanağı var mı yaptığınız eklemelerin diye merak ettim. Emekleriniz ve yenilikçi yaklaşımınız için teşekkür ederim.

Önemli konulara temas ettiniz teşekkür ederim.
internette, forumlarda, çeşitli kişisel paylaşımlarla birçok bilgiye "bedelsiz" ulaşılabiliyor. ancak arkasında gizli kalan esas bilgilere ulaşmak lisanslı çalışanlar için mümkündür.
ISO 23601 tahliye planları için düzenlenmiştir. ISO 7010 sembol ve renklendirme ile işaretleme altyapınızı kurar. ISO 16069 acil kaçış sisteminin altyapısıdır. ISO 3864 (ISO 7010'nun öncesidir ve hala geçerlidir) aslında tüm usul ve kaidelerin oturtulduğu standarttır.
Her ülkenin mevzuat sistemi farklıdır. işyerlerinde acil durumlar yönetmeliğinin İngiltere'de 8-10 türevi mevcuttur, okullara ayrı, sanayii ayrı, esnaflar için ayrı "işyerlerinde acil durum" yönetmelikleri uygulanmaktadır.
"acil durum planlarının" görselleştirilmesi bir yöntemdir. Rusya'da görsel düşük, metinler çokçadır. İngiltere'de tek görsel/kısa metin ufak ama çokça uyarı levhası uygulamalarına rastlarsınız.

1- fabrikaya geldiniz. önünüze 35.000 satırlık bir risk analizi dosyası koydular. ya da grafiksel risk haritasını önünüze koydular. 10 dk içinde hangisinden ne kadar bilgiye ulaşabilirsiniz?
ya da şu örneğe cevap vermeye çalışın, X noktasındaki risk için gereken AA müdahale envanteri TT koruyucu ekipman hangi noktaya konuşlandırılmış, riske karşı eşleşme var mı? gereken tedbirin (lerin) alındığının denetimini sağlamak hangi yöntemle efektiftir?

2- Tahliye Planı, genellemeler içerir. senaryolar için altyapıdır. riskin varlığı ve kaçış yollarına etkisini okuyabiliyorsanız senaryoları daha sağlıklı düzenleyebilirsiniz.
dışarıdan müdahaleye gelecek ekipler için ana giriş noktalarında, tehlikeli bölgeler/noktalar, yangın, ilk yardım, ekipman noktalarını okuyabilmek hayati önem taşır. [A-B] [A-C] [A-D] ulaşım yollarından hangisini tercih etmeleri gerekeceğine ışık tutar.
soru "gerekenden fazlasının işaretlenmesi" değil "doğru işaretlemenin" yapılması yönünde olmalıdır.
Çalışma örneklerimde "WC" sembolleri benim açımdan önem taşır. sizin için gereksiz olabilir, bir başkası için mihenk veya ihtiyaç giderme olarak algılanabilir. İSG açısından, risk analizi gereği, ADP başlıkları için işaretlenmesi elzemdir.
her riski önceden görüp "bertaraf edebilecek" olsaydık, zaten acil durum planına ihtiyaç kalmazdı.
2-3 değil 32 farklı ADP başlığı üzerinden değerlendirmeniz gerekiyor.
Yangın ve Deprem tetikleyici ADP başlıklarıdır. beraberinde dökülme sızıntı, travma, yaralanma, gaz sızıntısı, solunum zehirlenmesi vb ana başlıkları doğurur. hangi ADP başlığının beraberinde başka neleri tetikleyeceğini gerek Risk Haritası gerekse Tahliye Planı üzerindeki tehlike işaretleri üzerinden okuyabiliyorsanız senaryolaştırabilir, tatbikatlar yapabilirsiniz.
buna birde AVM-Okul gibi yerlerde veya işletme bünyesinde kreşin bulunması ile "çocuk" risk faktörünü eklediğinizde, kaçış yolu boyunca çevrenizdeki olası tehlike unsurlarını iyi okuyabilmeniz lazım.
Tehlike sembolü size aynı zamanda ADP başlığının "Bireysel" "Kısmi" "Yatay" ve "Tam Tahliye" gerekliliğinin ipucunu verir.

3- sizin sorunuzun doğrudan cevabını vermek gerekirse:
Bilgilendirme esasını biraz kucalamak gerekli. Bilgilendirme yöntemlerini de ayrı ayrı ele almalı.
Tahliye Planı esas olarak kaçış yollarının ADP başlıklarına göre planlanması ancak birçok kişi için çıkışı gösteren kroki.
kanunen ziyaretçilerin ve o an bulunabilecek kişilerinde bilgilendirimesi açık hükümdür.
Hastanenin girişindesiniz. 3 kat yukarı çıkacağınızı biliyorsunuz. (kendinizi çok yormayın google hastane girişi fotolarını search yapın). ulaştığınız noktada bekleme süresi söz konusu ve bunun birde dönüşü var.
Acil durumdan bahsetmiyorum, normal bir günde izleyeceğiniz giriş noktası, varacağınız nokta ve dönüşünüz boyunca maruz kalacağınız riskleri sıralar mısınız? bulaşıcı hastalık, radyasyon en majörleridir.
işyerinde bırakın eline tornavida almayı, hiçbir şeye dokunmayacak ziyaretçiyseniz bile KKD'sız içeri adım atamazsınız.
bu noktada benim sorgulamalarım olur. hakikaten asılı yük, yağlı zemin, merdivenden düşme vb tehlikeler var mı ki bana baret taktırıyorsunuz?
Konu acil durum olunca bu verileri çarpın bölün toplayın çıkarın

4- Tahliye Planı, ADEP dosyası hazırlamak, özellikle ansiklopedik bilgiler üzerine kurgulama yapanlar için çok kolaydır.
Projenin üzerinde koridor merdiven kapı bellidir. çiz çizgiyi oldu sana "acil kaçış yolu" 3-5 tanede yangın söndürücü işaretle. Bitti.
Şahsınıza söylemiyorum, genellemedir "acil çıkış kapısı sadece yangın merdiveni kapısı değildir" "acil durumun; alarm çaldı herkes acil çıkışlara, toplanma bölgesinde bekleyin" olmadığını tüm tanıdıklarınıza anlatın.

Bu konularda "Lisanslı" kişi ve kurumlarda çalıştığınızda durum farklılaşır. Olanı, mevcudu grafiğe dökmek çok nitelikli değildir. ifade edilen tüm unsurlar ışığında tamamlayıcı çalışma hazırlanabiliyorsa nitelikli hale gelir. ilk başlarda paylaştığım "Basit Okul" modelinde 4 ana pafta, 15 Başlık, Her başlıkta 3-4 farklı senaryo, KZ K1 ve K2 katlarını toparlarsak yaklaşık 150-180 farklı planlama ve gereklerini yerine getirme söz konusudur.
Dikkat edin, yangın çıkmaması için ne yapacağım, çıkarsa ne yapacağım denmiyor. Yangın çıkabilecek her nokta tespit edilmiş, o noktalar için önleyici/sınırlandırıcı tedbirler neler. her farklı nokta için yangın çıktığında yapılacaklar ayrı ayrı prosedüre bağlanmış.

Gerek en başta yazdığım gibi kişi/kurumlar "kendileri için neyi yeterli görüyorlarsa", gerekse sizin ifadenizle "herkese göre değişebilecek bir konu"

inşallah faydalı yazılar olmuştur
Başarılar dilerim