2025 Yılında İş Güvenliği Uzmanlarının Bir Üst Sınıfa Bakma Durumunun Ertelenme İhtimali: Güncel Değerlendirme
1. Mevzuat ve Yasal Çerçeve
İş güvenliği uzmanlarının bir üst sınıfa bakabilme uygulaması,
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve buna bağlı yönetmeliklerle düzenlenmiştir. 2025 yılı itibarıyla bu düzenlemelerin yürürlükte kalması planlanmıştır. Ancak geçmişte bu uygulamanın birkaç kez ertelenmiş olması, yeni bir erteleme ihtimalini değerlendirmeyi gerektiriyor.
- Geçmiş Ertelemeler: Daha önce, uzman sayısının yetersizliği ve sanayi sektöründeki ihtiyaçların karşılanamaması gibi nedenlerle bu uygulama birkaç kez ertelendi.
- 2025 Durumu: İSG-KATİP verilerine göre C sınıfı iş güvenliği uzmanı sayısında artış olmasına rağmen, kritik sektörlerde A ve B sınıfı uzman açığı halen devam etmektedir. Bu durum, uygulamanın ertelenme ihtimalini gündeme getirebilir.
2. Uzman Sayısı ve Sektörel İhtiyaçlar
2025 yılı itibarıyla uzmanların sınıflarına göre dağılımı şu şekildedir:
- C Sınıfı Uzman Sayısı: 90.759
- B Sınıfı Uzman Sayısı: 25.750
- A Sınıfı Uzman Sayısı: 28.960
C sınıfı uzmanların B sınıfına bakabilmesi veya B sınıfı uzmanların A sınıfına bakabilmesi, bu açığın kısa vadede giderilmesi için bir çözüm yolu olarak değerlendirilmektedir. Ancak:
- C sınıfı uzmanların deneyim eksikliği, yüksek tehlike grubundaki iş yerlerinde ciddi riskler oluşturabilir.
- A ve B sınıfı uzmanların sayısı hâlâ yeterli değil, bu da uygulamanın ertelenmesine yönelik bir gerekçe olabilir.
3. Eğitim ve Sınav Süreçleri
İş güvenliği uzmanı yetiştirme süreci, 2025 yılında hızlandırılmış ve sistematik hale getirilmiştir. Ancak:
- 2025 Mayıs sınavına katılacak adayların eğitim ve staj süreçlerini zamanında tamamlayamamaları halinde, uzman açığı devam edebilir.
- Gazi Üniversitesi'nin sınav organizasyonu ve İSG-KATİP'in dijital süreçleri, aksaklık yaşanmaması durumunda uzman ihtiyacını karşılamaya yönelik bir fırsat sunmaktadır.
4. Teknik ve Operasyonel Faktörler
Bir üst sınıfa bakma uygulamasının ertelenip ertelenmeyeceği, hem teknik hem de operasyonel durumlara bağlıdır:
- Sektörel Baskılar: İşverenlerin düşük maliyetle uzman talebi, daha fazla C sınıfı uzmana bir üst sınıf yetkisi verilmesini desteklemektedir.
- Denetim Yetersizliği: Eğer denetim ve kontrol mekanizmaları güçlendirilmezse, bir üst sınıfa bakma uygulaması ertelenebilir.
5. Beklenmeyen Faktörler ve Olağanüstü Durumlar
- Ekonomik Durum: 2025 yılı itibarıyla ekonomik belirsizlikler, uzmanların ücretlerinde ve çalışma koşullarında olumsuzluklara yol açabilir. Bu durum, uygulamanın ertelenmesi yönünde baskı oluşturabilir.
- Doğal Afetler veya Krizler: 2023-2024 yıllarında yaşanan deprem ve diğer krizler gibi olağanüstü durumlar, uzmanların yer değişikliği veya iş yüklerinin artması gibi faktörlerle ertelemeyi zorunlu kılabilir.
6. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın Tutumu
Bakanlık, uzman ihtiyacını ve sektörlerden gelen talepleri değerlendirerek hareket etmektedir. 2025 yılı için şu olasılıklar değerlendirilmektedir:
- Eğer sektörlerde ciddi bir uzman açığı devam ederse, uygulamanın birkaç yıl daha ertelenmesi olasıdır.
- Ancak, uzmanların niteliğini artırmak amacıyla bakanlık, ertelenmeden uygulamaya geçilmesi için baskı yapabilir.
Sonuç ve Tahmin
- Ertelenme İhtimali Yüksek: Uzman sayısındaki yetersizlik ve sektör baskıları göz önüne alındığında, uygulamanın en az 1 yıl daha ertelenmesi mümkündür.
- Şartlı Uygulama Olasılığı: Bakanlık, bazı sektörlerde veya belirli bölgelerde şartlı olarak uygulamayı devreye alabilir.
