Doktora eğitimini geçtiğimiz yıl içinde bitirmeye başlayan, mühendis kökenli İSG uzmanı arkadaşlarımız var.
İSG Lisans bitirip, bu sene tezli yüksek lisansı bitirecek gençler var. Bunlardan iki tanesinin doktora için hazırlandıklarını biliyorum. Ancak doktora çok farklı bir kavram, ayrı bir tartışma konusu.
İki tezli yüksek lisans mezunu biri olarak, "Kaliteli Yüksek Lisans Eğitimi" konusuna ben biraz farklı bakıyorum açıkçası.
Çünkü her branşta
Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora eğitimleri temel olarak; bilgiye ulaşmak, bilgiyi kategorize etmek, bilgiyi derlemek ve kıymetlendirme vb. üzerinedir. Ve doğrudan
öğrenci odaklıdır. Felsefi olarak öğrenci; araştırır, inceler, mukayeseler yapar ve hoca/hocalara sorar, fikir teatisinde bulunur ve mevcut durumu ortaya koyup, hipotezin doğru olup olmadığını kanıtlar.
Bizim İSG konusu zaten tamamen -bilindiği üzere- kanun ve yönetmeliklere dayalıdır. Bir örnek vereyim: Benim İSG yüksek lisans eğitiminde kimi hoca kendi eğitim sunumu üzerinden gitti, kimisi de derse ait mevcut yönetmelik üzerinden gitti. Ama her iki şekilde de " A konusu = A konusu" idi. Örneğin, "Binaların Yangından Korunması Yönetmeliği" 129 sayfadır. Bu yönetmeliği her seviyedeki İSG uzmanı zaten bilir, Hoca da bilir. Bu yönetmelikte belirtilen hususlar dışında hiç bir şey yapılamaz.
Hoca bu eğitimi nasıl kaliteli hale getirir? İşte konu bu. (Bizim hoca gibi yapabilir mesela
Daha dersin ilk günü ilk dakikaları "Arkadaşlar, ders bloğu üç gün sonra bitiyor. Son üç saat herkes 15 dk.lık sunum yapacak, şimdiden hazırlamaya başlayın." "Amaaa hocammm, daha dersi görmedikkk kiiii!!!" diyenlerin hepsi sahada çalışan İSG uzmanı arkadaşlar idi. (Ben yangın kompartmanlarını almıştım. Zaten yönetmelikte de var, oradan yürüdüm, üzerine bir kaç yayından ekleme yaptım, fişek olmuştu
)
Elektrik ile ilgili derste de hoca aynısını yapmıştı. Zaten epi topu üç ana elektrik yönetmeliği var. Beş tane konu yazdı dersin başında, "herkes bunlarla ilgili sunum hazırlayacak, yazılı metinleri de teslim edecek" demişti. Yine aynı tepki olmuştu sınıfta
(Ben röle tipleri konusunu almıştım, ciddi ciddi hazırladım vallahi
)
Özetle, bir İSG uzmanı (A-B-C) yönetmelikleri zaten bilmek zorunda.
Bu nedenle, gerek eğitim esnasında, gerekse tez hazırlık aşamasında öğrencinin derse hazırlıklı olması, araştırma yapmış olması önemlidir. Yoksa hocanın sizlere söyleyecekleri zaten yönetmeliklerde var. Öğrenciye düşen önce "yönetmelik okumasını bilmektir". Yani satır araları, cümlenin açık uçları gibi noktalarını tespit edip, konu ile ilgili -eğer yapmış ise- başka kaynaklardan elde ettiği bilgiler ışığında hoca ile bunları tartışmaları esasdır.
Ancak, bizim İSG branşında çoğunluk hep gördüğümüz "Tezsiz yüksek lisans yapayım, B sınıfı sınavına gireyim, belge yükseltip, piyasa şartlarında daha iyi bir iş imkanı bulayım" maksatlı. Doğrudur.
Tezli yüksek lisans ise doktora yolunu açar, araştırma görevlisi kadrolarının yolunu açarak akademisyen kadrolarına yönlendirir. Bu biraz daha farklı yaklaşılması gereken bir yoldur.
"
İsg branşında yüksek lisansın kişiye kattığı pek fayda görmüyorum" : Branş olarak kişiye katkısı, yine kişinin yönetmeliklere ne derece hakim olduğu, saha tecrübesi vb. hususlar ile ilintilir. Ancak
genel olarak hangi branşta olursa olsun bir yüksek lisans eğitimi kişiye "araştırma yapmak", "bulguları ortaya koymak, kategorize etmek, bulguları değerlendirmek" gibi konularda ve -hakemli veya hakemsiz- bir makele, yazı, rapor vb. yazma gibi konularda çok şey katmaktadır.
Bu konu şöyle yapılıyor : X İSG eğitim kurumu, Y üniversitesi ile TEZSİZ yüksek lisans eğitim anlaşması yapıyor.
TEZSİZ yüksek lisans eğitimini bu X eğitim kurumunda görüyorsunuz iki dönem. Derslerinize Y üniversitesinden hocalar geliyor. Dönem sonunda bitirme projesi hazırlıyorsunuz veriyorsunuz. Y üniversitesi, sizin dönem sınav notlarınız (yüksek lisansta sınav olmaz aslında) ve bitirme projeniz üzerinden mezuniyet veriyor, yüksek lisans diplomasını alıyorsunuz. Tek farkı üniversiteye gitmenize gerek kalmıyor. (Bu uygulama, B sınıfına geçme furyası başladığında çok yoğun idi, bu seneyi saymaz isek, geçen sene pek fazla bir yer kalmamıştı, diye hatırlıyorum.)
Bu şekilde TEZSİZ İSG yüksek lisansı yapan arkadaşlar var. Hatta B sınıfı uzman olmuş durumdalar.
