Talimat Çelik Ve Polyester Sapanlarla İlgili Emniyet Kontrol Talimatları

[Xzenon]

Fabrikamızda kullanılan çelik sapanların emniyet kontrolleri aşağıda belirlenmiş olan kurallara göre yapılacaktır.

1. Test sertifikası bulunmayan çelik sapanların işletme depo tarafından girişi yapılmamalıdır.
2. Bir çelik sapanı incelerken aşağıdaki hususların mutlaka kontrol edilmesi gereklidir;
a) Halat çapında küçülme,
b) İç ve dış tellerdeki aşınmalar,
c) Halatların adımı,
d) Tel ve demetlerde darbe izleri,
e) Kazıma izleri,
f) Korozyon,
g) Kırılmış teller ve bunların kırılış şekilleri.

3. Çelik sapanın kaldırdığı yükün sapanın taşıma kapasitesine uygunluğu denetlenmeli, eğer kaldırılan yük sapanın kaldırma kapasitesini aşıyorsa sapan kullanılmamalıdır.Fabrikamızda yoğun olarak kullanılan lif özlü ve çelik özlü çelik sapan halatlarının EN 13414-1’e göre güvenli çalışma yükleri (Şekil-1) ve (Şekil-2) de gösterilmiştir.

4. Uzun süre kullanılmama sonucu veya saklama ve çalışma koşullarının uygun olmaması sebebiyle çelik halatlarda paslanma meydana gelebilir. Pas halatta tellerde yorulmayı hızlandırır ve tellerin kırılmasına sebeb olur. Çelik sapanlarda paslanma görülmesi durumunda sapan kullanılmamalıdır.

5. Çelik sapanda düğüm, dolaşık bölgeler halatın yapısını bozacak tahribatlar meydana getireceğinden bu bu tür hasara uğramış sapanlar kullanılmamalıdır.

6. Çelik sapanlarda halatı döndürmeye karşı yük uygulanması veya ani yük boşalması sonucu halat damarlarının dönerek bozulmasına sebeb olur. Kuş gözü olarak tanımlanan bu hasar halatın diğer damarlarına binecek olan yükü arttıracağından halatın dayanımını düşürecektir. Bu tip hasara uğramış halatlar kullanılmamalıdır.


7. Halat çapı, halat dış tel ve demetlerini
çevreleyen ve tüm halat kesitini içine
alan çemberin çapıdır. Halat çapı
ölçümünde ölçü cihazı çenelerinin
mutlaka en dış iki demete teması gerekli
olup (Şekil-2), genelde birbirine dik iki
ölçüm, birbirinden en az 1 m. mesafedeki
iki noktada yapılır ve bu dört ölçüm
ortalamalarının toleranslar dahilinde
olması istenir

8. Çelik sapan halat çapı aşağıdaki değerlerin üzerinde bir incelme varsa sapan kullanım dışı bırakılmalı.
· Çapı 9mm ile 13mm arası olan halatlarda 0,4mm
· Çapı 14mm ile 19mm arası olan halatlarda 0,8mm
· Çapı 20mm ile 28mm arası olan halatlarda 1,25mm
· Çapı 29mm ile 38mm arası olan halatlarda 1,60mm

Halatlar zaman içinde yukarıda verilen çap düşümü tolerans değerlerinden fazla çap kaybına uğrarsa bu halatın özünde ve yapısında bozulma olduğunu gösterir
Halatlarda çap ölçümü halat yükte olmadığı zaman yapılmalıdır.

9. Çelik sapan üzerinde dışa doğru çıkıntı (fıtık) yapmış tel demetleri var ise sapan kullanılmamalıdır.

10. Sapan gözlerindeki kurşunlarda çatlama, ezilme ve fiziki deformasyon görülmesi durumunda sapan kullanılmamalıdır.

11. Çelik sapan üzerinde tellenme tespit edilmişse sapanın güvenli kullanımına devam etmek için çelik halatın tipi, halat çapı ve halatın sarım yönü göz önüne alınarak
aşağıdaki tabloda görülen kırık tel sayısı sınır değerini aşan sapanlar kullanım dışı bırakılır.


6x36 WS Çapraz sarım bir halatta her demette 36 tel olacağını biliyoruz. Halat çapınında 20mm olduğunu varsayalım. Yukarıdaki tablonun üst sırasına göre 30d lik bölümde (30x20=600mm) eğer 4 kırık telden fazla tel bulunuyorsa halat kullanım dışı bırakılmalıdır.

12. Çelik halatın bağlantı yerinin kenarında bir veya birden fazla kopuk tel varsa sapan kullanım dışı bırakılır.

13. Çelik halatın özü dışarı çıkmış ise sapan kullanılmamalıdır.

14. Çelik halatın kordon araları açılmış ise halat kullanılmamalıdır.

15. Çelik halat üzerinde korozyana uğramış bölgeler varsa sapan kullanılmamalıdır.

16. Çelik halat üzerinde aşırı aşınmış bölgeler varsa halat değiştirilmelidir.

17. Yüksek sıcaklığa maruz kalan çelik halatın metalurjik yapısı bozulabilir, yağ yanıp işe yaramaz olur veya halatın özü zarar görebilir. Alev veya elektrik arkına maruz kalmış halatlar kullanılmamalıdır.

18. Hasarlı olduğu tespit edilen çelik sapanlar kullanıcı bölüm tarafından derhal kullanım dışı bırakılır. Kullanım dışı bırakılan çelik sapanlar metal hurda toplama konteynerine atılmalıdır.

 

[Kaptan Çelik]

Bir halatı meydana getiren elemanlar:

* Demetleri meydana getiren teller,
* Bir öz etrafında helisel olarak sarılmış demetler,
* Halatın merkezinde, demetlere destek görevini yapan öz şeklinde ifade edilmekte olup bunlar aşağıdaki şekilde verilmiştir.

 

[Kaptan Çelik]

Bir halatı meydana getiren elemanlar:

* Demetleri meydana getiren teller,
* Bir öz etrafında helisel olarak sarılmış demetler,
* Halatın merkezinde, demetlere destek görevini yapan öz şeklinde ifade edilmekte olup bunlar aşağıdaki şekilde verilmiştir.

 

[Kaptan Çelik]

KULLANMA BİLGİLERİ :
a)Düz Kaldırma :[/B] Sapanlar için kaldırma noktası,merkez ağırlık noktasının üzerine dik bulunmalıdır.

b)İki eşit boylu sapan ile kaldırma : Sapanlar için kaldırma noktası her iki yanda eşit bir şekilde merkez ağırlık noktasının üzerinde dik bulunmalıdır.Bu tip kaldırma şeklinde her iki sapanın da aynı hammaddeden imal edilmiş olması gereklidir.

(Eşit esneme değerleri bakımından)

c)Üç ya da dört sapanla kaldırma : Sapanlar için kaldırma noktaları,aynı düzlem üzerinde merkez üzerinde merkez ağırlık noktasının etrafına dağılmış olmalıdır ve üzerinde dik bulunmalıdır.

*Kesinlikle kaldırma acısı A ya dikkat ediniz.Bu acı ne kadar büyük olursa sapanın taşıma kapasitesi o kadar düşer.60° nin üzerindeki açıya müsaade edilmemektedir !

*Üç ve dört sapanlı kaldırma sapanlarında, dengesiz yüklemelerde en büyük açıya bağlı olarak,sadece iki sapanlı sistemdeki açıdan hesap yapılmalıdır.