- Katılım
- 26 Şub 2012
- Mesajlar
- 802
- Tepki puanı
- 5,498
- Meslek
- Uzman (B)
Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Planı
Öz
Yapı üretimi sürecinde alınacak sağlık ve güvenlik önlemlerinin belirlenip bunların noksansız ve bilinçli bir şekilde uygulanması için, bu konuda nelerin ne zaman ve nasıl yapılacağının önceden belirlenmesi büyük önem arz etmektedir. Diğer bir ifadeyle, daha inşaata başlanmadan önce bu konuda ayrıntılı bir planlamanın yapılması gerekmektedir. Ayrıca böyle bir planlama çalışmasının yapılması, işverenin isteğine de bırakılmamış olup, 23.12.2003 Tarihinde yayımlanmış bulunan “Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği”nde, inşaatına başlanılacak bir yapı henüz proje aşamasındayken sağlık ve güvenlik planının hazırlanması zorunlu kılınmıştır. Adı geçen yönetmelikte böyle bir hüküm yer almakla birlikte, bu planın genel çerçevesi ve içeriği konusunda uygulayıcılara rehberlik edecek bir metin bulunmamaktadır. Bu nedenle de konu ile ilgili olarak, kişilerin plan anlayışına bağlı ve genellikle de yetersiz sayılabilecek içerikte uygulamalar yapılmaktadır. Oysa bu planın, sürecin tümü ve inşaata özgü koşullar dikkate alınarak hazırlanması gerekmektedir.
Belirtilen nedenlerle bu çalışmada, yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği bağlamında hazırlanması gereken sağlık ve güvenlik planının genel çerçevesi ve içeriğine yönelik bir öneri sunulması hedeflenmiştir. Önerilen planın, proje ve uygulama aşamalarında sağlık ve güvenlik adına yapılması gerekecek çalışmaları içerecek şekilde ve farklı yapı üretimlerine uyarlanabilecek esneklikte olması esas alınmıştır. Amaçlanan doğrultuda hazırlanmış bulunan bir sağlık ve güvenlik planı önerisi ekte sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: Güvenlik planı, Sağlık planı, Yapı, İş güvenliği, Plan.
Giriş
Ülkemizde inşaat sektörü, ölümlü iş kazası sayısı bakımından maalesef ilk sırada yer almaktadır (SSK, 2005). Bu olumsuz sonuçta, ülkemize has sosyal, kültürel ve ekonomik yapıdan kaynaklanan genel nitelikli etkenler yanında, yapı üretiminin iş kazası riskini artırıcı özgün koşullarının da önemli payının olduğu kuşkusuzdur. Bu nedenle, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin oldukça ileri düzeyde uygulandığı ülkelerde de inşaat sektörü iş kazası bakımından ön sıralarda yer almaktadır (Eurostat, 2004). Dolayısıyla, inşaat sektöründe iş sağlığı ve güvenliği konusu ele alınıp önlem geliştirilirken, yapı üretiminin kendine has koşullarının da mutlaka dikkate alınması gerekmektedir.
Her konuda olduğu gibi, iş kazalarını azaltmada da en etkin yollardan birisi her düzeydeki çalışanların rastgele davranışlarını en aza indirmek; diğer bir ifadeyle, bu konuda planlı ve bilinçli hareket etme refleksini geliştirmektir. Çağdaş anlamda iş sağlığı ve güvenliği ilkelerini düzenleyen OHSAS (Occupational Health & Safety Assessment Series) standartlarında da konu bir “Yönetim” boyutu ve bütünlüğü içinde ele alınarak planlı hareketin gerekliliği ön plana çıkartılmıştır (Gürcanlı, 2005).
Belirtilen nedenlerle hareket edilmiş olmalı ki, 23.12.2003 Tarihinde yayımlanmış bulunan “Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği”nde, “Sağlık ve Güvenlik Planı (SGP)” hazırlanmasına özel önem verilmiştir (ÇSGB, 2003). Adı geçen yönetmelikte SGP’nın proje aşamasında hazırlanması öngörülerek, proje verilerinin daha ayrıntılı ve çok yönlü değerlendirilmesine olanak sağlanmıştır. Bu çerçevede ülkemizde konunun yasal zemininin oluşturulmasına yönelik önemli bir adım atılmış görünmektedir. Ancak, SGP‘yi hazırlayacak olan koordinatörün niteliklerinin tanımlanması ile ilgili hukuki boşluğun giderilmemesi nedeniyle, SGP uygulamasına henüz inşaat sektöründe başlanılamamıştır. Oldukça sınırlı sayıdaki inşaatta SGP hazırlama gayretleri görülmekte ancak bu konuda kendilerine rehberlik edecek örnek çalışmalar olmadığından, oluşturulan planlar şekil ve içerik bakımından beklenen yararı sağlamaktan oldukça uzak durumdadır.
Bu çalışmada, inşaat sektöründe uygulanabilecek bir SGP önerisi oluşturulması hedeflenmiştir. Şüphesiz yapı üretimi gibi çok değişkenli bir üretim şekli için her inşaata uygulanabilecek şablon nitelikli tek bir örneğin oluşturulması beklenemez. Bu nedenle, önerilen plan örneğinde, her türlü yapının üretim sürecinde yer alan iş aşamalarında yapılması gereken çerçeve nitelikli faaliyetler üzerinde durulmuştur. Yapılacak inşaatın projesine özgü koşullarından yansıyacak detay nitelikli uyarlamaların da ilgili koordinatörün mesleki bilgisi ve inisiyatifi ile sağlanabileceği düşünülmüştür. Bu çerçevede hazırlanıp ekte sunulmuş bulunan SGP önerisinin, akademisyen ve uygulayıcılarımızın katkılarıyla beklenen olgunluğa erişeceği umulmaktadır.
Yöntem
Plan, kısaca “izlenecek yolun belirlenmesi” olarak da tanımlanmaktadır. Plan hazırlamanın kendine özgü bir sistematiği bulunmakla birlikte, konusu ve işlevi itibariyle planlar oldukça genel nitelikli veya ayrıntılı olabilirler. SGP önerisi hazırlanırken, yapı üretiminin özgün koşulları yanında, iş sağlığı ve güvenliği konusunun ülkemizde algılanma ve uygulanması konusundaki bilinç düzeyi dikkate alınmaya özen gösterilmiştir. Bu bağlamda planın, sadece yapılacak çalışmaların genel bir sıralaması yerine aynı zamanda olumlu davranış kazandıracak unsurlar içermesinin uygun ve yararlı olacağı düşünülmüştür. Diğer taraftan da bu planın, inşaat sektöründe farklı yapı üretimlerine uyarlanmasına olanak verecek genellikte bir metin olması hedeflenmiştir. Ayrıca ilgili yönetmekte SGP’nin, inşaatın projelendirilme aşamasında hazırlanması öngörüldüğünden, planda, proje aşamasında ulaşılabileceği varsayılan bilgiler kullanılmıştır.
Plan önerisi belirtilen kabul ve kısıtlar altında hazırlandığından, ilk bakışta planda bazı ifadelerin tekrarlanıyor olduğu izlenimi uyanabilir. Bunun nedeni, plan hazırlamakla sorumlu koordinatöre, bazı önemli güvenlik önlemlerinin her farklı işte tekrarlama alışkanlığı kazandırmaktır. Ayrıca planın, projede görev alan teknik elemanların bilgi ve deneyimlerinin de dikkate alınmasına ve yapılan çalışmaların belgeye bağlanma alışkanlığının yerleştirilmesine katkı sağlayıcı içerikte olmasına özen gösterilmiştir.
Belirtilen kapsamda oluşturulan SGP, projeye özgü genel tespit ve değerlendirmeler, şantiye yerleşim projesinin hazırlanması ve şantiyenin kurulması, üretim süreci faaliyetleri, yapının temizliği ve şantiyenin taşınması, makine, donanım ve aletlerin kullanımı olmak üzere beş başlık altında toplanmış, daha sonra bu ana başlıkların bazıları alt başlıklara ayrılarak detaylandırılmıştır.
Özetlenen yöntemle oluşturulan ve EK:1’de sunulmuş bulanan bu Sağlık ve Güvenlik Planı, Çukurova Üniversitesi Yaşam Boyu Öğretim Programı Kapsamında (Ç.Ü., 2006) açılan “İş Güvenliği ve Risk Yönetimi Kursu” na katılan farklı sektör temsilcileri ile de tartışılmış, katılımcıların uygulamaya dayalı deneyim ve öneriler de plana yansıtılmıştır.
Sonuç
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliğinin, rastgele hareket ve önlemlerle sağlanamayacağı kuşkusuzdur. Dolayısıyla konunun sistematik bir şekilde ele alınmasına ihtiyaç vardır. Bu ihtiyacın bir sonucu olarak ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili kapsamlı düzenlemelerin yapılması bağlamında yeni bir “Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği” hazırlanmış ve bu yönetmelikte, her inşaat için, henüz proje aşamasındayken bir “Sağlık ve Güvenlik Planı” hazırlanması zorunlu kılınmıştır. Ancak halen bu planın içeriği ile ilgili rehberlik edecek bir metnin bulunmaması, uygulamada belirsizliklere ve uygulayıcılarda çeşitli tereddütlere neden olmaktadır. Belirtilen nedenle bu çalışmada bir Sağlık ve Güvenlik Planı önerisi oluşturulmuştur. Bu önerinin, en azından halen uygulamada var olan boşluğun doldurulmasına katkı sağlayacağı ve daha kapsamlı bir planın geliştirilmesi yönündeki çalışmalara zemin oluşturacağı umulmaktadır. Ancak, işyerlerinde sağlık ve güvenlik planı hazırlamakla sorumlu olacak koordinatörün niteliğinin belirlenmesine yönelik hukuki boşluğun bir an önce doldurulması da hayati önem arz etmektedir.
Kaynaklar
Sağlık ve Güvenlik Planı
Proje Bilgileri
Projenin Adı : …………………………………………………………
Projenin Yeri : …………………………………………………………
Projenin Süresi : ………………………………………………………
Proje Bedeli : …………………………………………………………
Yükleniciler : ……………..……………………………………………
Yapı Denetim Kuruluşu : ……………………………………………
Proje Koordinatörleri : ……………………………………………….
Planın İçeriği
Projeye Özgü Genel Tespit ve Değerlendirmeler
Şantiye Yerleşim Projesinin Hazırlanması İle ilgili Çalışmalar
Kazı Aşamasında Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
Prof. Dr. M. Emin Öcal
Ç. Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü/Adana
Tel: (322) 338 60 84/2040, Faks: (322) 338 67 02
e.posta: emocal@cu.edu.tr
Ç. Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü/Adana
Tel: (322) 338 60 84/2040, Faks: (322) 338 67 02
e.posta: emocal@cu.edu.tr
Yapı üretimi sürecinde alınacak sağlık ve güvenlik önlemlerinin belirlenip bunların noksansız ve bilinçli bir şekilde uygulanması için, bu konuda nelerin ne zaman ve nasıl yapılacağının önceden belirlenmesi büyük önem arz etmektedir. Diğer bir ifadeyle, daha inşaata başlanmadan önce bu konuda ayrıntılı bir planlamanın yapılması gerekmektedir. Ayrıca böyle bir planlama çalışmasının yapılması, işverenin isteğine de bırakılmamış olup, 23.12.2003 Tarihinde yayımlanmış bulunan “Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği”nde, inşaatına başlanılacak bir yapı henüz proje aşamasındayken sağlık ve güvenlik planının hazırlanması zorunlu kılınmıştır. Adı geçen yönetmelikte böyle bir hüküm yer almakla birlikte, bu planın genel çerçevesi ve içeriği konusunda uygulayıcılara rehberlik edecek bir metin bulunmamaktadır. Bu nedenle de konu ile ilgili olarak, kişilerin plan anlayışına bağlı ve genellikle de yetersiz sayılabilecek içerikte uygulamalar yapılmaktadır. Oysa bu planın, sürecin tümü ve inşaata özgü koşullar dikkate alınarak hazırlanması gerekmektedir.
Belirtilen nedenlerle bu çalışmada, yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği bağlamında hazırlanması gereken sağlık ve güvenlik planının genel çerçevesi ve içeriğine yönelik bir öneri sunulması hedeflenmiştir. Önerilen planın, proje ve uygulama aşamalarında sağlık ve güvenlik adına yapılması gerekecek çalışmaları içerecek şekilde ve farklı yapı üretimlerine uyarlanabilecek esneklikte olması esas alınmıştır. Amaçlanan doğrultuda hazırlanmış bulunan bir sağlık ve güvenlik planı önerisi ekte sunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: Güvenlik planı, Sağlık planı, Yapı, İş güvenliği, Plan.
Giriş
Ülkemizde inşaat sektörü, ölümlü iş kazası sayısı bakımından maalesef ilk sırada yer almaktadır (SSK, 2005). Bu olumsuz sonuçta, ülkemize has sosyal, kültürel ve ekonomik yapıdan kaynaklanan genel nitelikli etkenler yanında, yapı üretiminin iş kazası riskini artırıcı özgün koşullarının da önemli payının olduğu kuşkusuzdur. Bu nedenle, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin oldukça ileri düzeyde uygulandığı ülkelerde de inşaat sektörü iş kazası bakımından ön sıralarda yer almaktadır (Eurostat, 2004). Dolayısıyla, inşaat sektöründe iş sağlığı ve güvenliği konusu ele alınıp önlem geliştirilirken, yapı üretiminin kendine has koşullarının da mutlaka dikkate alınması gerekmektedir.
Her konuda olduğu gibi, iş kazalarını azaltmada da en etkin yollardan birisi her düzeydeki çalışanların rastgele davranışlarını en aza indirmek; diğer bir ifadeyle, bu konuda planlı ve bilinçli hareket etme refleksini geliştirmektir. Çağdaş anlamda iş sağlığı ve güvenliği ilkelerini düzenleyen OHSAS (Occupational Health & Safety Assessment Series) standartlarında da konu bir “Yönetim” boyutu ve bütünlüğü içinde ele alınarak planlı hareketin gerekliliği ön plana çıkartılmıştır (Gürcanlı, 2005).
Belirtilen nedenlerle hareket edilmiş olmalı ki, 23.12.2003 Tarihinde yayımlanmış bulunan “Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği”nde, “Sağlık ve Güvenlik Planı (SGP)” hazırlanmasına özel önem verilmiştir (ÇSGB, 2003). Adı geçen yönetmelikte SGP’nın proje aşamasında hazırlanması öngörülerek, proje verilerinin daha ayrıntılı ve çok yönlü değerlendirilmesine olanak sağlanmıştır. Bu çerçevede ülkemizde konunun yasal zemininin oluşturulmasına yönelik önemli bir adım atılmış görünmektedir. Ancak, SGP‘yi hazırlayacak olan koordinatörün niteliklerinin tanımlanması ile ilgili hukuki boşluğun giderilmemesi nedeniyle, SGP uygulamasına henüz inşaat sektöründe başlanılamamıştır. Oldukça sınırlı sayıdaki inşaatta SGP hazırlama gayretleri görülmekte ancak bu konuda kendilerine rehberlik edecek örnek çalışmalar olmadığından, oluşturulan planlar şekil ve içerik bakımından beklenen yararı sağlamaktan oldukça uzak durumdadır.
Bu çalışmada, inşaat sektöründe uygulanabilecek bir SGP önerisi oluşturulması hedeflenmiştir. Şüphesiz yapı üretimi gibi çok değişkenli bir üretim şekli için her inşaata uygulanabilecek şablon nitelikli tek bir örneğin oluşturulması beklenemez. Bu nedenle, önerilen plan örneğinde, her türlü yapının üretim sürecinde yer alan iş aşamalarında yapılması gereken çerçeve nitelikli faaliyetler üzerinde durulmuştur. Yapılacak inşaatın projesine özgü koşullarından yansıyacak detay nitelikli uyarlamaların da ilgili koordinatörün mesleki bilgisi ve inisiyatifi ile sağlanabileceği düşünülmüştür. Bu çerçevede hazırlanıp ekte sunulmuş bulunan SGP önerisinin, akademisyen ve uygulayıcılarımızın katkılarıyla beklenen olgunluğa erişeceği umulmaktadır.
Yöntem
Plan, kısaca “izlenecek yolun belirlenmesi” olarak da tanımlanmaktadır. Plan hazırlamanın kendine özgü bir sistematiği bulunmakla birlikte, konusu ve işlevi itibariyle planlar oldukça genel nitelikli veya ayrıntılı olabilirler. SGP önerisi hazırlanırken, yapı üretiminin özgün koşulları yanında, iş sağlığı ve güvenliği konusunun ülkemizde algılanma ve uygulanması konusundaki bilinç düzeyi dikkate alınmaya özen gösterilmiştir. Bu bağlamda planın, sadece yapılacak çalışmaların genel bir sıralaması yerine aynı zamanda olumlu davranış kazandıracak unsurlar içermesinin uygun ve yararlı olacağı düşünülmüştür. Diğer taraftan da bu planın, inşaat sektöründe farklı yapı üretimlerine uyarlanmasına olanak verecek genellikte bir metin olması hedeflenmiştir. Ayrıca ilgili yönetmekte SGP’nin, inşaatın projelendirilme aşamasında hazırlanması öngörüldüğünden, planda, proje aşamasında ulaşılabileceği varsayılan bilgiler kullanılmıştır.
Plan önerisi belirtilen kabul ve kısıtlar altında hazırlandığından, ilk bakışta planda bazı ifadelerin tekrarlanıyor olduğu izlenimi uyanabilir. Bunun nedeni, plan hazırlamakla sorumlu koordinatöre, bazı önemli güvenlik önlemlerinin her farklı işte tekrarlama alışkanlığı kazandırmaktır. Ayrıca planın, projede görev alan teknik elemanların bilgi ve deneyimlerinin de dikkate alınmasına ve yapılan çalışmaların belgeye bağlanma alışkanlığının yerleştirilmesine katkı sağlayıcı içerikte olmasına özen gösterilmiştir.
Belirtilen kapsamda oluşturulan SGP, projeye özgü genel tespit ve değerlendirmeler, şantiye yerleşim projesinin hazırlanması ve şantiyenin kurulması, üretim süreci faaliyetleri, yapının temizliği ve şantiyenin taşınması, makine, donanım ve aletlerin kullanımı olmak üzere beş başlık altında toplanmış, daha sonra bu ana başlıkların bazıları alt başlıklara ayrılarak detaylandırılmıştır.
Özetlenen yöntemle oluşturulan ve EK:1’de sunulmuş bulanan bu Sağlık ve Güvenlik Planı, Çukurova Üniversitesi Yaşam Boyu Öğretim Programı Kapsamında (Ç.Ü., 2006) açılan “İş Güvenliği ve Risk Yönetimi Kursu” na katılan farklı sektör temsilcileri ile de tartışılmış, katılımcıların uygulamaya dayalı deneyim ve öneriler de plana yansıtılmıştır.
Sonuç
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliğinin, rastgele hareket ve önlemlerle sağlanamayacağı kuşkusuzdur. Dolayısıyla konunun sistematik bir şekilde ele alınmasına ihtiyaç vardır. Bu ihtiyacın bir sonucu olarak ülkemizde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili kapsamlı düzenlemelerin yapılması bağlamında yeni bir “Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği” hazırlanmış ve bu yönetmelikte, her inşaat için, henüz proje aşamasındayken bir “Sağlık ve Güvenlik Planı” hazırlanması zorunlu kılınmıştır. Ancak halen bu planın içeriği ile ilgili rehberlik edecek bir metnin bulunmaması, uygulamada belirsizliklere ve uygulayıcılarda çeşitli tereddütlere neden olmaktadır. Belirtilen nedenle bu çalışmada bir Sağlık ve Güvenlik Planı önerisi oluşturulmuştur. Bu önerinin, en azından halen uygulamada var olan boşluğun doldurulmasına katkı sağlayacağı ve daha kapsamlı bir planın geliştirilmesi yönündeki çalışmalara zemin oluşturacağı umulmaktadır. Ancak, işyerlerinde sağlık ve güvenlik planı hazırlamakla sorumlu olacak koordinatörün niteliğinin belirlenmesine yönelik hukuki boşluğun bir an önce doldurulması da hayati önem arz etmektedir.
Kaynaklar
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, (2003) Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği, 23.12.2003 tarih ve 25434 sayılı Resmi Gazetede.
- Çukurova Üniversitesi Yaşam Boyu Öğrenim Programı, (2006) İş Güvenliği ve Risk Yönetimi Sertifika Kursu, Adana.
- Eurostat, (2004) Statistical analysis of socio-economic costs of accidents at work in the European Union. Final Report. (http://europa.eu.int/comm/eurostat).
- SSK, (2007) 2005 yılı istatistikleri. (http://www.ssk.gov.tr).
- Gürcanlı E. G., Müngen U., (2005) OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi ve Bir Uygulama, Örneği, 3. Yapı İşletmesi Kongresi Bildiriler Kitabı, İnşaat Mühendisleri Odası, İzmir, s.382-395.
Sağlık ve Güvenlik Planı
Proje Bilgileri
Projenin Adı : …………………………………………………………
Projenin Yeri : …………………………………………………………
Projenin Süresi : ………………………………………………………
Proje Bedeli : …………………………………………………………
Yükleniciler : ……………..……………………………………………
Yapı Denetim Kuruluşu : ……………………………………………
Proje Koordinatörleri : ……………………………………………….
Planın İçeriği
Projeye Özgü Genel Tespit ve Değerlendirmeler
- Yapının boyutları, zemin yapısı, kazı derinliği ve kazı çalışma payı belirlenecek.
- Kazı derinliğine bağlı olarak çevre yapıların temel şekli ile ilgili değerlendirme yapılacak.
- Kazı sırasında alınacak İksa/Palplanş önlemi belirlenecek, bu doğrultuda İksa/Palplanş hesapları yapılacak ve bu aşama ile ilgili iş kazası risk analizi yapılacak.
- Kazı zemini altında kanalizasyon, su, elektrik vb. alt yapı tesis veya tesisatının varlığı araştırılacak, şayet varsa bunların yerleri saptanıp kazı sahası dışına nasıl çıkarılacağı belirlenecek.
- İnşaat süresince kullanılması muhtemel;
- Araçların çeşit ve niteliği,
- Özel ekipmanların çeşit ve niteliği,
- El aletlerinin çeşit ve niteliği,
- Kalıp sistemi,
- Beton dökme sistemi,
- Beton çeliği (geleneksel/hasır) sistemi,
- Yük asansörü sistemi,
- İskele sistemi,
- İnşaat süresince şantiyede ihtiyaç duyulacak iş güvenliği malzemelerinin muhtemel sayıları belirlenip temin edilmesine yönelik program hazırlanacak.
- Şantiyede ilk kez işe başlayacak farklı nitelikteki çalışanlara verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin içeriği ve programı oluşturulacak.
- Şantiyede uyulacak/uygulanacak iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin özetlenmiş olduğu bir doküman hazırlanıp yeteri sayıda bastırılacak.
Şantiye Yerleşim Projesinin Hazırlanması İle ilgili Çalışmalar
- Şantiye sınırları ve inşa edilecek yapının şantiye alanı içerisindeki yeri işaretlenecek; inşaat alanının şantiye sınırlarına olan mesafesi belirlenecek.
- Şantiyede istiflenecek gereçlerin cins, miktar ve nitelikleri belirlenecek.
- Şantiyede inşa edilecek yardımcı binaların çeşidi, sayısı, fiziki boyutları ve nitelikleri belirlenecek.
- Birbirleri ile ilişkileri, şantiye içi araç trafiği, iş sağlığı ve güvenliği temel ilkeleri göz önünde bulundurularak gereç istif yerleri belirlenip şantiye planına işaretlenecek
- Gereç istif yerleri etrafında iş sağlığı ve güvenliği açısında alınması gereken önlemler olup olmadığı hususu tartışılacak; alınacak önlemler olacaksa bunların niteliği belirlenecek.
- Şantiyede yapılacak yardımcı binalarının yerleri, birbirleri ile ilişkileri ve şantiye içi araç trafiği göz önünde bulundurularak belirlenip şantiye planına işaretlenecek;
- Şantiyede kullanılacak araç ve iş makinelerinin fiziki boyutları, manevra kabiliyetleri, arazinin topoğrafik yapısı ve yaya trafiği dikkate alınmak suretiyle, şantiye içi servis yollarının güzergâhı belirlenerek şantiye planına işaretlenecek.
- Şantiye servis yollarının şantiye dışı trafik ile bağlantısı belirlenip plana işlenecek.
- Şantiye içinde araç trafiğinin seyir koşulları, yapılacak trafik işaretlemesi ve bu konuda sürücülerinin eğitimi için yapılacak çalışma programı belirlenecek.
- Şantiyeye asılacak iş güvenliği ve sağlığı ile ilgili uyarı levhalarının çeşidi, sayısı belirlenip temin edilmesine yönelik program hazırlanacak.
- İnşaat süresince şantiyede ihtiyaç duyulacak iş sağlığı malzemesi ve yardımcı teçhizatın çeşidi, miktarı, konulacağı yer ve muhafaza şekli belirlenip temin edilmesine yönelik program hazırlanacak.
- Şantiyeye dışarıdan gelecek misafirlere uygulanacak güvenlik planı ve prosedürü tanımlanarak bekçi/güvenlik elemanları bu konuda bilgilendirilecek.
- Şantiye etrafı planlandığı gibi çevrilerek, kapatma perdesinin dışına ve belirli yerlerine “izinsiz şantiyeye girmek yasak ve tehlikelidir” yazılı uyarı levhaları monte edilecek.
- Şantiye binalarının yapıldığı yerler ile şantiyede istiflenecek gereçlerin, şantiye yerleşim planına uygunluğu denetlenecek
- İnşaatın ilerlemesine paralel olarak iş sağlığı ve güvenliği uyarı levhaları planlanan yerlere monte edilecek.
- Şantiyeye gelen her yeni çalışan ve/veya taşeron ekibine;
- İş sağlığı ve güvenliği konusunda kendilerinin uymaları gereken resmi dokümanların içerikleri özetle açıklanacak,
- Söz konusu dokümanlar çerçevesinde üstlendikleri sorumluluklar hakkında bilgi verilecek.
- Hazırlanmış bulunan resimli güvenlik broşürü dağıtılacak ve birlikte incelenecek,
- İş güvenliği araç ve gereçlerinin kullanımı uygulamalı şekilde anlatılacak; yararları, korunmaları ve bakımları açıklanacak,
- İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili işaretlerin anlamı açıklanacak - Servis yollarına, araç ve yaya geçişini engelleyen herhangi bir malzeme veya atık dökülmemesi sağlanacak.
- Şantiyeye kontrolsüz girişlerin önlenmesi amacıyla güvenliğin nasıl sağlanacağı belirlenip gerekli talimatlar hazırlanacak; bu amaçla istihdam edilecek personel bilgilendirilecek.
- Çeşitli nedenlerle şantiyede açılmış çukurların etrafına mutlaka korkuluk yapılacak ve uyarı işaretleri konulacak.
- Şantiye zemininde oluşan atıklar zaman zaman toplatılarak ayrılmış bölgede biriktirilecek ve belirli miktara ulaşınca şantiye dışına çıkarılacak.
- Çalışanların kullanacağı tuvalet ve lavabolarda her zaman su ve sabun bulundurulacak.
- Şantiyede, ilk yardım hizmeti verilen yer kolay görülecek şekilde işaretlenecek, burası her an hizmete/kullanıma hazır tutulacak; gerekli tıbbi gereç ve ilaçların yeterli düzeyde bulunup bulunmadığı belirli aralıklarla denetlenecek.
- Acil durumlarda gecikmeden yardım alabilmek için, en yakın hastane, karakol, jandarma, itfaiye, ambulans telefonları kolay görülebilecek yerlere yazılacak, ilgili elemanlar bu konuda ayrıca bilgilendirilecek.
- İş güvenliği araçları zaman zaman gözden geçirilerek işlevini yitirmiş olanlar ayıklanacak, eksilenlerin yerine konulmak üzere yeteri kadar temin edilecek.
- Şantiyede yürütülecek iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları sürecinde düzenlenecek belge ve raporların oluşturulup bunların takibi ve arşivlenmesi ile ilgili sistem geliştirilecek ve uygulanacak.
Kazı Aşamasında Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
- Bu aşamadan çalışacak kişi, ekip veya taşerona, toplu olarak, karşılaşılabilecek iş kazası olasılıkları ve dikkat edilmesi gereken hususlar konusunda özet bilgi aktarılarak işin hangi aşamalarında ne tür iş güvenliği araçlarını kullanacakları anlatılacak ve bu araçlar hakkında bilgi verilecek; iş güvenliği araçlarının kendilerine teslim edildiğine ve bunları kullanacaklarına dair belge düzenlenecek.
- 1. Bölümde yapılan tespitler doğrultusunda, çalışanları ve çevre yapıları korumak üzere oluşturulan iksa önlemleri ilgili teknik elemanların nezaretinde tamamlanacak, projesine uygun yapılmış olduğu ilgili elemanlarca belgeye bağlanması sağlanacak.
- Kazının yapılması ve kazılan malzemenin uzaklaştırılmasında görev alacak makine, donanım ve araçların operatör ve sürücülüleri ile yardımcılarına, iş sağlığı ve güvenliği kapsamında dikkat etmeleri gereken hususlar hatırlatılacak ve gerekli uyarı levhaları yerleştirilecek.
- Kazı alanına düşmelerin önlenmesi, bu alana araç ve çalışanların güvenli bir şekilde giriş ve çıkışlarının sağlanması ile ilgili hususlar ilgililerle tartışılarak belirlenecek ve bu önlemlere uyulup uyulmadığı denetlenecek.
- Belirli aralıklarla çalışma alanı gezilerek çalışanların çalışma ortamı ve yapılmakta olan işin gereği olan iş güvenliği araçlarını kullanıp kullanmadıkları denetlenecek, kuralsız çalışma yapanlar uyarılacak, sorumlulara bilgi verilecek ve bu işlemleri belgeye bağlanacak.
- Kalıpçı ekibi veya taşeronuna, kalıp yapımı sırasında karşılaşılabilecek iş kazası olasılıkları ve dikkat edilmesi gereken hususlar hatırlatılacak; bu bağlamda işin hangi aşamalarında ne tür iş güvenliği araçlarını kullanacakları anlatılacak ve bu araçlar hakkında bilgi verilecek; iş güvenliği araçlarının kendilerine teslim edildiğine ve bunları kullanacaklarına dair belge düzenlenip dosyalanacak.
- Her beton ve B.A elemanın kalıbı tamamlandıktan sonra, beton dökümüne başlamadan önce kalıbın ilgili teknik eleman tarafından incelendiğine ve yeterince sağlam ve güvenli bulunduğuna dair belge düzenletilerek dosyalanacak.
- Döşeme kalıplarında yer alan (baca, asansör yuvası vb.) büyük boşlukların üzerinin usulüne uygun şekilde kapatılması veya etrafına korkuluk yapılması hususunun yerine getirildiğinin ilgili teknik elemanca denetlendiğine dair belge düzenlenerek dosyalanacak.
- Kalıp sökülmeye başlanılmadan önce ilgili teknik elemanın izninin olduğuna dair belge düzenlenmesi sağlanacak.
- Sökülen parçaların rastgele ortada bırakılmaması, çivileri temizlendikten sonra belirlenmiş yerde istiflenmesi sağlanacak.
- Belirli aralıklarla kalıp yapım veya söküm bölgeleri gezilerek çalışanların çalışma ortamı ve yaptıkları işin gereği olan iş güvenliği araçlarını kullanıp kullanmadıkları denetlenecek, kuralsız çalışma yapıldığı tespit edilmesi halinde gerekli uyarılar yapılacak, sorumlulara bilgi verilecek ve bu işlemler belgeye bağlanacak.
- Demirci ekibi veya taşeronuna, demirlerin işlenmesi yerine konulması aşamalarında karşılaşılabilecek iş kazası olasılıkları ve dikkat edilmesi gereken hususlar hatırlatılacak; bu bağlamda işin hangi aşamalarında ne tür iş güvenliği araçlarını kullanacakları anlatılarak bu araçlar hakkında bilgi verilecek; iş güvenliği araçlarının kendilerine teslim edildiğine ve bunları kullanacaklarına dair belge düzenlenecek.
- Belirli aralıklarla demir işleme ve yerleştirme bölgeleri gezilerek çalışanların çalışma ortamı ve yaptıkları işin gereği olan iş güvenliği araçlarını kullanıp kullanmadıkları denetlenecek, kuralsız çalışma yapıldığı tespit edilmesi halinde gerekli uyarılar yapılacak, sorumlulara bilgi verilecek ve bu işlemler belgeye bağlanacak.
- Demir işleme sırasında oluşacak küçük metal parçalarının rasgele atılmayıp, belirlenmiş bir yerde toplanması konusunda gerekli hatırlatma yapılacak ve bunun uygulanıp uygulanmadığı denetlenecek
- Beton ekibi ve/veya taşeronuna, betonun karıştırılması, taşınması, dökülmesi ve sıkıştırılması aşamalarında karşılaşılabilecek iş kazası olasılıkları ve dikkat edilmesi gereken hususlar hatırlatılacak; bu bağlamda işin hangi aşamalarında ne tür iş güvenliği araçlarını kullanacakları anlatılarak bu araçlar hakkında bilgi verilecek; iş güvenliği araçlarının kendilerine teslim edildiğine ve bunları kullanacaklarına dair belge düzenlenecek..
- Belirli aralıklarla beton yapım ve döküm bölgeleri gezilerek çalışanların çalışma ortamı ve yaptıkları işin gereği olan iş güvenliği araçlarını kullanıp kullanmadıkları denetlenecek, kuralsız çalışma yapıldığı tespit edilmesi halinde gerekli uyarılar yapılacak, sorumlulara bilgi verilecek ve bu işlemler belgeye bağlanacak.
- Duvarcı ekibi ve/veya taşeronuna, duvar örülmesinde kullanılacak malzemenin, taşınması ve duvar örme aşamalarında karşılaşılabilecek iş kazası olasılıkları ve dikkat edilmesi gereken hususlar hatırlatılacak; bu bağlamda işin hangi aşamalarında ne tür iş güvenliği araçlarını kullanacakları anlatılarak bu araçlar hakkında bilgi verilecek; iş güvenliği araçlarının kendilerine teslim edildiğine ve bunları kullanacaklarına dair belge düzenlenecek.
- Duvar örerken kullanılan sehpa iskelelerin taşıyıcı kısım ve platformunun uygun düzenlenmiş olduğuna dair ilgili teknik elemanca düzenlenen belge ilgili dosyaya konulacak.
- Belirli aralıklarla duvar örülen yerler gezilerek çalışanların çalışma ortamı ve yaptıkları işin gereği olan iş güvenliği araçlarını kullanıp kullanmadıkları denetlenecek, kuralsız çalışma yapıldığı tespit edilmesi halinde gerekli uyarılar yapılacak, sorumlulara bilgi verilecek ve bu işlemler belgeye bağlanacaktır.
- İskele ekibi ve/veya taşeronuna, iskele kurulması ve sökülmesi aşamalarında karşılaşılabilecek iş kazası olasılıkları ve dikkat edilmesi gereken hususlar hatırlatılacak; bu bağlamda işin hangi aşamalarında ne tür iş güvenliği araçlarını kullanacakları anlatılarak bu araçlar hakkında bilgi verilecek; iş güvenliği araçlarının kendilerine teslim edildiğine ve bunları kullanacaklarına dair belge düzenlenecek.
- İlgili teknik elemanlarca;
- İskele taşıyıcı elemanlarının yüke uygun tasarlandığı,
- İskelenin çapraz ve takviyelerle yeterince sağlamlaştırıldığı,
- İskelenin binaya uygun şekilde bağlandığı,
- İskele platformunun yeteri genişlikte ve güvenli biçimde oluşturulduğu,
- İskele katları arasında uygun ve güvenli şekilde merdiven yapıldığı,
- İskelenin uygun düzenlenmiş korkuluklar ve emniyet kemeri bağlama sistemi ile donatıldığı,
- İskelede çalışanların, yüksekte çalışmalarında sakınca olmadığına dair raporlarının bulunduğu,
- Asma iskelenin taşıyıcı sisteminin uygun biçimde tasarlandığı ve yapıya bağlandığı; iskele platformunun kullanım amacına uygun ve güvenli biçimde tasarlandığı ve üretildiği; iskeleye kumanda eden sistemin tüm parçalarının kusursuz durumda bulunduğu teyit edilerek bunun belgelenmesi sağlanacak - İskele kurulması, kullanılması ve sökülmesi aşamalarında çalışma mahalli belirli aralıklarla dolaşılarak, çalışanların çalışma ortamı ve yaptıkları işin gereği olan iş güvenliği araçlarını kullanıp kullanmadıkları denetlenecek, kuralsız çalışma yapıldığı tespit edilmesi halinde gerekli uyarılar yapılacak, sorumlulara bilgi verilecek ve bu işlemler belgelenecektir..
- Söz konusu iş aşamalarında karşılaşılabilecek iş kazası olasılıkları ve dikkat edilmesi gereken hususlar hatırlatılacak; bu bağlamda çalışanlara, işin hangi aşamalarında ne tür iş güvenliği araçlarını kullanacakları anlatılarak bu araçlar hakkında bilgi verilecek, iş güvenliği araçlarının kendilerine teslim edildiğine ve bunları kullanacaklarına dair belge düzenlenecek.
- Bu başlıklar altında yapılacak işler gerçekleştirilirken iskele kurulmasının gerekmesi halinde, iskeleler konusunda belirtilen önlemler uygulanacak.
- Bu başlık altında belirtilen işlerin gerçekleştirildiği çalışma mahalleri belirli aralıklarla dolaşılarak, çalışanların çalışma ortamı ve yaptıkları işin gereği olan iş güvenliği araçlarını kullanıp kullanmadıkları denetlenecek, kuralsız çalışma yapıldığı tespit edilmesi halinde gerekli uyarılar yapılacak, sorumlulara bilgi verilecek ve bu işlemler belgeye bağlanacaktır.
- Elektrik tesisatı, sıhhi tesisat, soğutma tesisatı vs. tesisat işlerinin gerçekleştirilme aşamalarında görev alacak her düzeydeki çalışanları karşılaşılabilecek iş kazası olasılıkları ve dikkat edilmesi gereken hususlar hatırlatılacak; bu bağlamda işin hangi aşamalarında ne tür iş güvenliği araçlarını kullanacakları anlatılarak bu araçlar hakkında bilgi verilecek; iş güvenliği araçlarının kendilerine teslim edildiğine ve bunları kullanacaklarına dair belge düzenlenecektir.
- Gereç nakillerinde belirlenmiş bulunan güzergâhın izlenmesi, düşme ya da devrilme gibi iş kazası riski oluşturacak istif ve nakil şekillerinden kaçınılması, bu süreçte kullanılacak iş sağlığı ve güvenliği araçlarının kullanılması konularında ilgililer bilgilendirilecek ve izlenecek.
- Temizlik ve şantiyenin taşınması aşamalarında izlenecek iş sırasının ilgili teknik elemanlarca planlanması ve planın, bu aşamalarda görev alacaklara ayrıntılı biçimde açıklanması sağlanacak.
- Söz konusu iş aşamalarında görev alacak olanlara, karşılaşılabilecek iş kazası olasılıkları ve dikkat edilmesi gereken hususlar hatırlatılacak; bu bağlamda işin hangi aşamalarında ne tür iş güvenliği araçlarını kullanacakları anlatılarak bu araçlar hakkında bilgi verilecek; iş güvenliği araçlarının kendilerine teslim edildiğine ve bunları kullanacaklarına dair belge düzenlenecektir.
Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
- Şantiyede kullanılacak iş makinelerinin;
- Kullanımı sırasında uyulması gereken güvenlik önlemleri,
- Periyodik bakımları ve bu aşamada uymaları gereken kurallar ve düzenlenecek belgeler,
- Uyacakları hız sınırı ve trafik kuralları konularını içeren güvenlik önlemleri yönergesi operatör, sürücü ve çalışanlara verilecek.
- Düşey taşımada kullanılacak vinç ve asansörlerin;
- Uygun/sağlam bir şekilde kurulduğu,
- İşletimleri ile ilgili bilgilerin operatörlerine verildiği,
- Azami yük taşıma kapasitelerinin görünen bir yere yazılmış olduğu
- Periyodik bakımlarının yapıldığı,