Türkiye'de Kimya Sanayinde Sağlık, Çevre ve İş Güvenliği (Üçlü Sorumluluk) Uygulamaları

Xzenon

Deneyimli Üye
TÜİSAG Üyesi
Katılım
26 Şub 2012
Mesajlar
802
Tepki puanı
5,498
Meslek
Uzman (B)
TÜRKIYE'DE KIMYA SANAYINDE SAGLIK, ÇEVRE VE IS GÜVENLIGI “ÜÇLÜ SORUMLULUK” UYGULAMALARI:
“ENVIRONMENT HEALTH AND SAFETY IN CHEMICAL INDUSTRY THE APPLICATION OF RESPONSIBLE CARE IN TURKEY”
Yrd. Doç. Dr. Füsun UYSAL
Yrd. Doç. Dr. Gökhan OFLUOGLU
Yrd. Doç. Dr. Yasemin KÖSE​
Kimya sektörünün temellerinin atıldıgı tarihten buyana, sanayilesmenin buna baglı olarak ekonomilerin nasıl hızla gelistigine sahit olmaktayız. Öncelikle, teknolojileri, beyin ve ekonomik gücü yüksek olan ülkelerden baslayan yapılanma, üretim teknolojileri, fabrikalar ve beraberinde gelisen yan sanayinin kurulması, Türkiye'de de devam etmektedir.
Kimya sanayilerinin gelismesi ile degisik sorunlar gündeme gelmistir. Bu sorunlar; isçi saglıgı ve is güvenligi, çevreye verilen zararlar, ürün kalitesi gibi temel konulardır. Çalısanların bedensel, ruhsal, sosyal iyilik durumlarını en üst düzeye ulastırmak, is kazaları ve meslek hastalıklarından korumak isletmecilerin sorumluluklarındandır. Bunun yanında, çevre kirliliginden kaynaklanan problemlerin arttıgı bir dönemdeyiz. Yasal yükümlülükler, sosyal bilincin artması ile sanayi kuruluslarında faaliyetler baslatılmıstır.
Bu çalısmada, kimya sektöründe yer alan firmaların tüm çalısmalarında, teknik emniyet, çevre koruma ve insan saglıgı konularında gönüllü bir yönetim sekli olan ÜÇLÜ SORUMLULUK (Responsıble Care) hakkında bilgi verilmektedir.
Çalısmada Isçi Saglıgı ve Is güvenligi, Çevre Yönetim Sistemlerinin tarihsel gelisimi ve su anda uygulanan sistemler hakkında bilgi verilmektedir. Ayrıca Üçlü Sorumluluk Yönetim Uygulamasının tarihçesi, içerdigi taahhütler analtılmaktadır. Türkiye' de ki uygulamaları, bu taahhüde gönüllü katılan kuruluşlar ve örnek uygulamalarına yer verilmektedir. Bunun yanısıra da Üçlü Sorumluluk Yönetim Uygulaması yapmak isteyen bir kurulusun hangi gerekleri yerine getirecegi hakkında bilgi de verilmektedir.
1. ENDÜSTRIDE SAGLIK, ÇEVRE VE GÜVENLIK YÖNETIMININ GELISTIRILMESI
Is Saglıgı ve Güvenligi, teknolojik gelismeler sonucu çalısma hayatının öncelikli konusu olmustur; çünkü isgücünü olusturan ve üretim faaliyetlerinin en önemli unsuru olan insan, çalıstıgı ortam kosullarının etkisi altındadır. Çalısma kosullarının ve ortamlarının iyilestirilmesi için pek çok sey yapılmıs olmasına ragmen, isçilerin saglıgı ve güvenligi bakımından hiçbir risk içermeyen bir is ya da meslek yoktur.
Uluslararası Çalısma Örgütü verilerine göre dünyada her yıl 250 milyondan fazla is kazası meydana gelmektedir. Isyerlerindeki saglıksız durumlar ve zararlı maddelerle temas yüzünden her yıl 160 milyon isçi hastalanmakta, l ,2 milyonu askın isçi de meslek hastalıkları ya da is kazaları yüzünden ölmektedir.
Teknolojik gelismeler, üretim ve rekabetin artması, is saglıgı kadar çevre saglıgını de olumsuz yönde etkileyen faktörleri artırmaktadır. Dogal kaynakların sorumsuzca tüketilmesi; hava, su ve topragın kirlenmesi, ozon tabakasının incelmesi; iklim degisiklikleri gibi sorunlara yol açarak Çevre Saglıgını dünyadaki en önemli konu haline getirmistir. Nitekim 1992'de gerçeklestirilen Dünya Çevre zirvesinde de, saglıklı, güvenli ve temiz bir is çevresi yaratmanın evrensel bir amaç oldugu belirtilerek; isçi ve isveren sendikalarının çevre sorunlarının çözümüne aktif katılımlarının saglanması gerektigi ifade edilmis, bu husus bütün ülkelerin programları için ortak bir ilke olarak benimsenmistir.
Çevre ile uyumlu olmayan üretim sistemleri; tehlikeli atıkların ve kimyasalların yayılmasına yol açarak çevre üzerinde baskı olusturmakta, saglıgının bozulmasına ve çalısma kapasitesinin azalmasına yol açmaktadır. Son yıllara kadar is saglıgı denildiginde akla is kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi gelirken, bugün ise is saglıgının amacı; çalısanlar için yüksek nitelikte çevre saglıgı ile birlikte iyi bir yasam saglayamaya kadar genis bir alanı kapsamaktadır.1
Saglıgın gelistirilmesi yalnızca teknik ve bilimsel bir disiplin olmayıp kültürel yaklasımı gerektirmektedir. Isyeri saglıgının gelistirilmesi ise uzmanların çözümü dikte ettirmesi ile degil, çalısanlarla tartısarak birlikte çözümü bulmasıyla mümkün olabilecektir.
Devlet yetkilileri tek basına sanayinin, çevre ve çalısanların saglıgı üzerindeki etkilerini ilgili tüm taraftan memnun edecek düzeyde denetleyemezler. Bu nedenle, isverenler, yönetim, isçiler ve sendikalar olmak üzere ilgili tüm taraftarın katılımı saglanmalıdır. Isletmeler ise Saglık, Çevre, Güvenlik Yönetiminin gelistirilmesine islerlik kazandırabileceklerini gösterecek biçimde, kendi kendilerini düzenlemeli ve denetlemelidir.
Isçilerin daha saglıklı ve güvenli çalısabilecekleri bir ortamı olusturmak için üç konuyu göz önünde bulundurmak gerekir. Birinci konu, is saglıgı ve güvenligi konusunda bulunan yeni uluslararası yaklasımlardan yararlanmak. Dünya Saglık Örgütü Avrupa Bölge Ofisi'nce isyerlerinde Saglık, Çevre ve Güvenlik Yönetimi konusunda uluslararası bir program baslatıldıgı bilinmektedir. Bu uluslararası program; isletmelerde, saglık, çevre ve güvenlik yönetiminin iyi uygulamalarını gerçeklestirmeye yönelik teknik, ekonomik ve yönetsel yöntemleri kapsar. Hedefi, isletmelerin ve yerel toplulukların sürdürülebilir kalkınma dogrultusunda kendi kendini düzenleyen katkılarını artırma açısından gönüllü eylemlerini baslatmaktır. Ikinci konu ise, isyerlerindeki problemlere nasıl esnek olarak yaklasılacagını belirleyen son gelismeleri takip etmek, Üçüncü olarak da uluslararası isbirligi imkanlarını arastırmaktır.
2. ISÇI SAGLIGI VE IS GÜVENLIGI
Isçi saglıgı ve is güvenligi kavramının dogusunda sanayilesmenin ortaya çıkardıgı fabrika tipi üretim süreci ile ekonomik ve hukuki yönden bir isverene bagımlı, ücret karsılıgında çalısan isçi kitlesi önemli bir etken olmustur. Söz konusu yıllarda is kazası ve meslek hastalıgı, isçiler üzerinde gelir kesintisi seklinde sonuçlandıgından isyerinde saglıklı ve emniyetli bir çalısma ortamının hazırlanması isçiler açısından büyük önem tasımaktaydı.Zira 1942'lerin Almanyasında asgari 12 saat çalısan birisçinin günlük yevmiyesi cezaevindeki mahkumların istihkaklarından daha azdı.
Isçi saglıgı ve is güvenligi tüm çalısanların bedensel, ruhsal ve toplumsal saglık ve refahlarının en üst seviyeye ulastırılması ve bu durumun korunması, çalısanların yaralanmalara ve kazaya maruz bırakacak risk faktörlerinin önlenmesi, çalısanların bedensel ve ruhsal özelliklerine uygun islere yerlestirilmesi ve sonuç olarak isgörenlere bedensel ve ruhsal ihtiyaçlarına uygun bir is çevresi yaratması olarak tanımlanabilir.
Isçi saglıgı ve is güvenligi konusunda devlet, isçi ve isverenlerin hak ve sorumlulukları vardır. Günümüzde ise bu üçlüye uluslararası kuruluslar, demokratik kitle örgütleri, üniversiteler ve meslek odaları da katılmaktadır. Isçi saglıgı ve is güvenligi konusunda mevzuat yapma ve denetleme görevinden baska bu konudaki bilimsel ve teknolojik gelismelerin takibi ve egitimi devletin görevleri arasındadır.
Ülkemizde is kazalarının önlenmesinde devlet, isveren isçi ve isveren sendikalarının bazı sorumlulukları vardır. Bunlar su sekilde özetlenebilir:
Devlet şu önlemleri alabilir,
1 . Mevzuatta gerekli düzenlemeleri yapmak ve mevzuata dinamik bir yapı saglamak,
2 . Güvenlik ve saglık standartları hazırlamak,
3 . Okullarda “isçi saglıgı ve is güvenligi” ile ilgili dersler konulması,
4 . Kontrol ve teftisler geregi gibi yapılmalı, müfettislerin mümkünse belli is kollarında uzmanlasmalarını tesvik etmek.
Isverenler ;
1 . Mevzuatın hazırlanmasında ve degistirilmesinde devlete yardımcı olmalıdır.
2 . Ise almada ise giris, saglık muayeneleri gerekli sekilde yapılmalı, isçiler kendilerine uygun olan islere yerlestirilmelidir.
3 . Yasal çalısma sürelerine uyulmalıdır.
4 . Çalısanlara kullandıkları makinalar hakkında teorik ve pratik egitimler verilmelidir.
Isçiler;
1 . Çalıstıkları çevre hakkında bilgi sahibi olmalıdırlar.
2 . Makina ve aletleri talimatlara uygun kullanmaları gereklidir.
3 . Çalısırken isi hafife almamalı, kendilerine asırı güvenip, tedbiri elden bırakmamalıdırlar.
Anayasamızda konu ile ilgili çesitli maddeler bulunmaktadır
Madde19. Çalısma herkesin hakkı ve ödevidir.
Madde50. Kimse yasına, cinsiyetine ve gücüne uymayan islerde çalıstırılamaz. Dinlenmek çalısanların hakkıdır.
Madde56. Herkes saglıklı ve dengeli bir çevrede yasama hakkına sahiptir.
Madde60. Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir.
Isyerlerinde çalısanların saglıgının korunması için yapılabilecekler sunlardır:
  • Kisinin uygun ise yerlestirilmesi,​
  • Isyerinde bulunan risklerin saptanması,​
  • İsyeri risklerinin kontrolü,​
  • Risk faktörlerinin kontrolü,​
  • Isyerinde saglık hizmeti verilmesi,​
  • Saglık egitimi (ilk yardım gibi)​
Ülkemizde 1960 ların baslarından, bugüne kadar kalkınma planları yapılmaktadır. Su anda ise (2001-2005) yıllarını kapsayan 8. Kalkınma Planı uygulanmaktadır. Bu kalkınma planında ;
  • Diger planlarda oldugu gibi önlem gelistirme vurgulanmaktadır.​
  • Hizmetlerin gelistirilmesinde, ölçüm ve meslek hastalıklarının ortaya çıkarılmasından baslayarak gelisme arzusu vurgulanmaktadır.​
  • Mevcut hizmetlerin gelistirilmesi ve yaygınlastırılması öngörülmüstür.​
  • Isçi saglıgı ve is güvenligi alanında sosyal tarafların ve sivil toplum kuruluslarının da katıldıgı bir sosyal diyalog mekanizması olusturulması öngörülmekte ve bu danısma organı sayesinde bu alanda yeni bir yapılanma ve çalısma anlayısının gelistirilmesi arzu edilmektedir. Bu planda; isçi saglıgı ve is güvenligi mevzuatının esneklige kavusturulmadıgı ve isçi saglıgı ve is güvenligi hizmetlerinin yeniden yapılandırılmadıgı tespit edilmistir.​
  • Ulusal isçi saglıgı ve is güvenligi mevzuatının Uluslararası Çalısma Örgütü ve Avrupa Birligi norm ve standartları yönünde yenilenmesi öngörülmektedir.​
Isçi saglıgı ve is güvenligi açısından bu planı öncekilerden ayıran en önemli özellik; konunun tek basına uzman bir komite tarafından hazırlanmasıdır.
 
Üst
!!! Reklam Engelleyici Tespit Edildi !!!

Reklam Engelleyici Kulladığınız Tespit Edildi !

Sitemiz geçimini reklam gelirlerinden kazanmaktadır. Bundan dolayı Ad Block gibi reklam engelleyicilerin kullanılmasına izin verilmemektedir. Anlayış göstererek bu site için reklam engelleyicinizi devredışı bıraktığınız için şimdiden teşekkür ederiz.

Devredışı bıraktım, siteyi gezmeye devam edebilirim.