- Katılım
- 17 Eki 2012
- Mesajlar
- 3,284
- Tepki puanı
- 3,334
- Medeni hal
- Evli
- Meslek
- Uzman (C)
Sigortalılığın sona ermesi 5510/ 9. maddesinde sigorta kapsam türleri itibariyle belirtilmiştir.
4-1(a/SSK) kapsamındaki sigortalıların, hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren sigortalılık sona erecektir.
Hastalık ve analık hükümlerinin uygulanmasında sigortalılık;
Ücretsiz izinlerin tespitinde 4857 sayılı Kanunun ilgili maddeleri dikkate alınacaktır. Kanuni zorunluluk dışında gerek toplu iş sözleşmeleri gerekse sigortalı ile işveren arasındaki sözleşme gibi düzenleyici tasarruflarla kabul edilen daha uzun süreli ücretsiz izin sürelerinin kabulü mümkün bulunmamaktadır.
Öte yandan; Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 40. maddesinin onuncu alt bendinde “Sigortalının, geçici iş göremezlik ödeneği almasına esas istirahat raporu süresi içinde, sigortalılık hâlinin herhangi bir nedenle sona ermesi hâlinde istirahat süresince geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeye devam edilir” hükmüne yer verilmiştir. Sigortalılık niteliğinin yitirilmesi ile ilgili olarak işlemler aşağıda belirtilen şekilde yapılacaktır.
A.)Sigortalının işten ayrıldığı tarihi takip eden ve niteliğin yitirilmesine kadar geçen süre içerisinde (ilk dokuz gün) aldığı istirahat raporundan sonra aynı vaka türünden devam niteliğinde olan (takip numarası aynı, sıra numarası artarak devam eden) raporlardan sadece ilk rapor için geçici iş göremezlik ödeneği ödenecek, diğerlerine ödenmeyecektir.
B.)4857 sayılı İş Kanununun 56. maddesinde, yıllık ücretli izinlerini işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren tarafından toplam 4 güne kadar ücretsiz izin verileceği, 74. maddesinde ise isteği halinde doğum yapan kadın işçiye 16 veya 18 haftalık istirahat süresinin tamamlanmasından sonra 6 aya kadar ücretsiz izin verileceği öngörülmüş ve 4857 sayılı Kanunda bu sürelerin haricinde ücretsiz izin düzenlenmesine yer verilmemiştir.
4/1-(a/SSK) kapsamındaki sigortalıların yukarıda belirtildiği şekilde yasal ücretsiz izinli sayıldıkları dönemde sağlık hizmet sunucuları tarafından kendilerine istirahat raporu verilmesi halinde iş göremezlik ödeneği ödenecek olup bu kişiler için işverenlerince çalışılmadığına dair bildirim yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
İŞTEN AYRILANLARIN DURUMU
İşten ayrılıp sigortalılık niteliğini yitirmeden istirahat raporu alan sigortalının aldığı rapora, rapor sona erme tarihi itibariyle “çalışır” verilmesi ve rapor sona erme tarihinin 10. güne veya sonrasına sarkması, akabinde sigortalı için rapor bitiş tarihi itibariyle yeni bir istirahat raporu verilmesi durumunda yeni rapor başlangıç tarihi itibariyle sigortalılık niteliği sona erdiğinden geçici iş göremezlik ödenekleri ödenmeyecektir.
Sigortalının işten çıkmasını müteakip henüz sigortalılık niteliğini yitirmeden örneğin; hastalık vakasından sonu çalışır olan 10 günlük bir istirahat raporu almış olmasına rağmen raporu devam ederken 9’uncu günde farklı bir vaka (analık) türünden veya aynı sigorta kolundan yeni bir istirahat raporu alması durumunda, sigortalının sigortalılık niteliğinin henüz yitirilmemiş olması nedeniyle geçici iş göremezlik ödeneğinin her iki vaka türünden de ödenmesi mümkün bulunmaktadır.
Örnek:
30.09.2013 tarihinde işten çıkan bir sigortalıya 07.10.2013-15.10.2013 tarihleri arasında sonu “çalışır” olan bir rapor düzenlenmesi durumunda işbaşı tarihi olan 16.10.2013 tarihinde kişinin sigortalılık niteliği bulunmadığından aynı tarih itibariyle doktorun yeni bir rapora gerek duyması halinde sigortalılık niteliği yitirildiğinden düzenlenen rapora ait geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesine imkân bulunmamaktadır.
Örnek:
30.09.2016 tarihinde işten çıkan bir sigortalıya 08.10.2016-17.10.2016 tarihleri arasında sonu “çalışır” olan bir rapor düzenlenmesi ve hekimin istirahatin sona erdiği tarihte sigortalının hastalığının iyileşmediğine ve yeniden istirahat raporu verilmesine lüzum görmesi durumunda işbaşı tarihi olan 18.10.2016 tarihinde doktor tarafından bir önceki rapordaki “çalışır” durumunu kontrole çevirerek yeni bir rapor verebilecek ancak düzenlenen söz konusu ikinci rapor sigortalılığın 17.10.2016 tarihinde sona ermesi nedeniyle kesinlikle ödenmeyecektir.
Ayrıca, sigortalı istirahat raporunu işten çıktıktan sonra ilk 9 gün içinde almış olmakla birlikte, devam eden raporu sigortalı olmadığı sürelere isabet ettiğinden hali hazırda sigortalı olunmayan bu dönemde gelir kaybının da mümkün olmayacağı düşünüldüğünde kişinin söz konusu devam raporuna veya raporlarına geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeyecektir.
Örnek:
30.09.2013 tarihinde işten çıkan bir kadın sigortalıya 01.10.2013-10.10.2013 tarihleri arasında sonu “çalışır” olan bir hastalık raporu düzenlenmesi durumunda işbaşı tarihi olan 11.10.2013 tarihinde kadın sigortalıya doktor tarafından analık sigortasından doğum öncesi rapor düzenlenmesi durumunda sigortalılık niteliği sona erdiğinden analık sigortasından düzenlenen rapora ait ödeneğinin ödenmemesi gerekir.
Örnek:
30.09.2013 tarihinde işten çıkan bir kadın sigortalıya 01.10.2013-07.10.2013 tarihleri arasında sonu “çalışır” olan bir hastalık raporu verilerek, daha sonra 09.10.2013 tarihinde kadın sigortalıya doktor tarafından analık sigortasından doğum öncesi rapor düzenlenmesi durumunda sigortalık niteliği yitmediğinden bu rapora ait ödeneğin ödenmesi gerekir.
21 -DİĞER ÜCRETSİZ İZİNLER
Sigortalının işten ayrılışının verilmediği ancak ilgili 4857 sayılı Kanunda belirtilmeyen şekilde ücretsiz izinli bırakıldığı hallerde (örneğin diğer ücretsiz izin), ücretsiz iznin başlangıcını takip eden 10’uncu günden itibaren kısa vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık niteliği yitirilmiş sayılacaktır.
İlgili kanunları gereği verilmiş olan ücretsiz izin halleri ile grev ve lokavt dışında kalan eksik gün nedenlerinde ilgili ay için sıfır gün sıfır kazanç bildirilmesi durumunda, en son bildirilen primin ilişkin olduğu tarihi takip eden 10’uncu günden itibaren sigortalılık niteliği yitirilmiş olduğundan bu sürelerde alınan istirahat raporlarına geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeyecektir. 5510/ 18. maddesinde belirtilen şartları yerine getiren sigortalılar için söz konusu eksik gün nedenlerinin bildirildiği ayda 1 gün dahi kazanç bildirilmesi halinde, sigortalılık niteliği yitirilmemiş olduğundan bu sürelerde alınan istirahat raporlarına geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
Örnek:
Sigortalının en son çalıştığı işvereni tarafından 31.12.2015 tarihinde 30 günlük prim bildirilmiştir. Sigortalı 01.01.2016 tarihinde (ilgili kanunlarında belirtilmeyen nitelikte) ücretsiz izne ayrılmıştır. Bu sigortalının kısa vadeli sigortalar bakımından sigortalılık niteliği en son primin bildirildiği günü takip eden 10.01.2016 tarihi itibariyle sona erdiğinden, bu tarih itibariyle alacağı istirahat raporlarına geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeyecektir. 01.01.2016 ve 09.01.2016 (dahil) tarihleri arasında alacağı istirahat raporlarına ise geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
Örnek:
Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalı için işvereni tarafından 2016/Ocak ayı için 10 günlük prim bildirilmiştir. Bu sigortalı, 25.01.2016 tarihinde başlayan istirahat raporu almıştır. Söz konusu sigortalının hizmet akdi devam ettiği için aldığı rapor için geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
4-1(a/SSK) kapsamındaki sigortalıların, hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren sigortalılık sona erecektir.
Hastalık ve analık hükümlerinin uygulanmasında sigortalılık;
- a) İlgili kanunlar gereği sigortalının ücretsiz izinli olması, greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt yapması hallerinde, bu hallerin sona ermesini,
- b) Diğer hallerde ise 9. maddenin birinci fıkrasında belirtilen tarihleri, takip eden 10’uncu günden başlanarak yitirilmiş sayılır.
Ücretsiz izinlerin tespitinde 4857 sayılı Kanunun ilgili maddeleri dikkate alınacaktır. Kanuni zorunluluk dışında gerek toplu iş sözleşmeleri gerekse sigortalı ile işveren arasındaki sözleşme gibi düzenleyici tasarruflarla kabul edilen daha uzun süreli ücretsiz izin sürelerinin kabulü mümkün bulunmamaktadır.
Öte yandan; Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 40. maddesinin onuncu alt bendinde “Sigortalının, geçici iş göremezlik ödeneği almasına esas istirahat raporu süresi içinde, sigortalılık hâlinin herhangi bir nedenle sona ermesi hâlinde istirahat süresince geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeye devam edilir” hükmüne yer verilmiştir. Sigortalılık niteliğinin yitirilmesi ile ilgili olarak işlemler aşağıda belirtilen şekilde yapılacaktır.
A.)Sigortalının işten ayrıldığı tarihi takip eden ve niteliğin yitirilmesine kadar geçen süre içerisinde (ilk dokuz gün) aldığı istirahat raporundan sonra aynı vaka türünden devam niteliğinde olan (takip numarası aynı, sıra numarası artarak devam eden) raporlardan sadece ilk rapor için geçici iş göremezlik ödeneği ödenecek, diğerlerine ödenmeyecektir.
B.)4857 sayılı İş Kanununun 56. maddesinde, yıllık ücretli izinlerini işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemde bulunmaları ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren tarafından toplam 4 güne kadar ücretsiz izin verileceği, 74. maddesinde ise isteği halinde doğum yapan kadın işçiye 16 veya 18 haftalık istirahat süresinin tamamlanmasından sonra 6 aya kadar ücretsiz izin verileceği öngörülmüş ve 4857 sayılı Kanunda bu sürelerin haricinde ücretsiz izin düzenlenmesine yer verilmemiştir.
4/1-(a/SSK) kapsamındaki sigortalıların yukarıda belirtildiği şekilde yasal ücretsiz izinli sayıldıkları dönemde sağlık hizmet sunucuları tarafından kendilerine istirahat raporu verilmesi halinde iş göremezlik ödeneği ödenecek olup bu kişiler için işverenlerince çalışılmadığına dair bildirim yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
İŞTEN AYRILANLARIN DURUMU
İşten ayrılıp sigortalılık niteliğini yitirmeden istirahat raporu alan sigortalının aldığı rapora, rapor sona erme tarihi itibariyle “çalışır” verilmesi ve rapor sona erme tarihinin 10. güne veya sonrasına sarkması, akabinde sigortalı için rapor bitiş tarihi itibariyle yeni bir istirahat raporu verilmesi durumunda yeni rapor başlangıç tarihi itibariyle sigortalılık niteliği sona erdiğinden geçici iş göremezlik ödenekleri ödenmeyecektir.
Sigortalının işten çıkmasını müteakip henüz sigortalılık niteliğini yitirmeden örneğin; hastalık vakasından sonu çalışır olan 10 günlük bir istirahat raporu almış olmasına rağmen raporu devam ederken 9’uncu günde farklı bir vaka (analık) türünden veya aynı sigorta kolundan yeni bir istirahat raporu alması durumunda, sigortalının sigortalılık niteliğinin henüz yitirilmemiş olması nedeniyle geçici iş göremezlik ödeneğinin her iki vaka türünden de ödenmesi mümkün bulunmaktadır.
Örnek:
30.09.2013 tarihinde işten çıkan bir sigortalıya 07.10.2013-15.10.2013 tarihleri arasında sonu “çalışır” olan bir rapor düzenlenmesi durumunda işbaşı tarihi olan 16.10.2013 tarihinde kişinin sigortalılık niteliği bulunmadığından aynı tarih itibariyle doktorun yeni bir rapora gerek duyması halinde sigortalılık niteliği yitirildiğinden düzenlenen rapora ait geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesine imkân bulunmamaktadır.
Örnek:
30.09.2016 tarihinde işten çıkan bir sigortalıya 08.10.2016-17.10.2016 tarihleri arasında sonu “çalışır” olan bir rapor düzenlenmesi ve hekimin istirahatin sona erdiği tarihte sigortalının hastalığının iyileşmediğine ve yeniden istirahat raporu verilmesine lüzum görmesi durumunda işbaşı tarihi olan 18.10.2016 tarihinde doktor tarafından bir önceki rapordaki “çalışır” durumunu kontrole çevirerek yeni bir rapor verebilecek ancak düzenlenen söz konusu ikinci rapor sigortalılığın 17.10.2016 tarihinde sona ermesi nedeniyle kesinlikle ödenmeyecektir.
Ayrıca, sigortalı istirahat raporunu işten çıktıktan sonra ilk 9 gün içinde almış olmakla birlikte, devam eden raporu sigortalı olmadığı sürelere isabet ettiğinden hali hazırda sigortalı olunmayan bu dönemde gelir kaybının da mümkün olmayacağı düşünüldüğünde kişinin söz konusu devam raporuna veya raporlarına geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeyecektir.
Örnek:
30.09.2013 tarihinde işten çıkan bir kadın sigortalıya 01.10.2013-10.10.2013 tarihleri arasında sonu “çalışır” olan bir hastalık raporu düzenlenmesi durumunda işbaşı tarihi olan 11.10.2013 tarihinde kadın sigortalıya doktor tarafından analık sigortasından doğum öncesi rapor düzenlenmesi durumunda sigortalılık niteliği sona erdiğinden analık sigortasından düzenlenen rapora ait ödeneğinin ödenmemesi gerekir.
Örnek:
30.09.2013 tarihinde işten çıkan bir kadın sigortalıya 01.10.2013-07.10.2013 tarihleri arasında sonu “çalışır” olan bir hastalık raporu verilerek, daha sonra 09.10.2013 tarihinde kadın sigortalıya doktor tarafından analık sigortasından doğum öncesi rapor düzenlenmesi durumunda sigortalık niteliği yitmediğinden bu rapora ait ödeneğin ödenmesi gerekir.
21 -DİĞER ÜCRETSİZ İZİNLER
Sigortalının işten ayrılışının verilmediği ancak ilgili 4857 sayılı Kanunda belirtilmeyen şekilde ücretsiz izinli bırakıldığı hallerde (örneğin diğer ücretsiz izin), ücretsiz iznin başlangıcını takip eden 10’uncu günden itibaren kısa vadeli sigorta kolları bakımından sigortalılık niteliği yitirilmiş sayılacaktır.
İlgili kanunları gereği verilmiş olan ücretsiz izin halleri ile grev ve lokavt dışında kalan eksik gün nedenlerinde ilgili ay için sıfır gün sıfır kazanç bildirilmesi durumunda, en son bildirilen primin ilişkin olduğu tarihi takip eden 10’uncu günden itibaren sigortalılık niteliği yitirilmiş olduğundan bu sürelerde alınan istirahat raporlarına geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeyecektir. 5510/ 18. maddesinde belirtilen şartları yerine getiren sigortalılar için söz konusu eksik gün nedenlerinin bildirildiği ayda 1 gün dahi kazanç bildirilmesi halinde, sigortalılık niteliği yitirilmemiş olduğundan bu sürelerde alınan istirahat raporlarına geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
Örnek:
Sigortalının en son çalıştığı işvereni tarafından 31.12.2015 tarihinde 30 günlük prim bildirilmiştir. Sigortalı 01.01.2016 tarihinde (ilgili kanunlarında belirtilmeyen nitelikte) ücretsiz izne ayrılmıştır. Bu sigortalının kısa vadeli sigortalar bakımından sigortalılık niteliği en son primin bildirildiği günü takip eden 10.01.2016 tarihi itibariyle sona erdiğinden, bu tarih itibariyle alacağı istirahat raporlarına geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeyecektir. 01.01.2016 ve 09.01.2016 (dahil) tarihleri arasında alacağı istirahat raporlarına ise geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
Örnek:
Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalı için işvereni tarafından 2016/Ocak ayı için 10 günlük prim bildirilmiştir. Bu sigortalı, 25.01.2016 tarihinde başlayan istirahat raporu almıştır. Söz konusu sigortalının hizmet akdi devam ettiği için aldığı rapor için geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.