- Katılım
- 28 Ara 2011
- Mesajlar
- 508
- Tepki puanı
- 1,476
- Medeni hal
- Belirtilmedi
- Meslek
- Uzman (B)
İŞYERİNİN KURULUŞUNDA, SABİT TESİSLERİNDE, ALINMASI GEREKLİ OLAN ÖNLEMLER
KURMA İZNİ ALINMASI:
Kurma izni; işyerleri kurulmadan önce, işyerinin kuruluş plan proje, bilgi ve belgeler üzerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından yapılan inceleme neticesinde verilen bir izindir.
Kurma izni alınmasının maksadı; işyeri kurulmadan önce, plan ve projelerinin işçi sağlığı ve iş güvenliğine uygun hale getirilmesi, bu şekilde, işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden işyerinin doğru kurulmasının sağlanmasıdır. Bu şekilde kurma izni alarak kurulacak olan işyerlerinde, inşaat ile ilgili, temel nitelikli hatalar ve noksanlıklar yapılmamış olur.
Kurma İzni Alınması İçin Gerekli Belgeler
Kurma İzni almak üzere işveren tarafından Bölge Müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurulur.
İşverenin başvuru dilekçesi ekine iki nüsha olarak ekleyeceği belgeler ile plan ve projeler aşağıda belirtilmiştir.
a) Beyanname,
b) İşyerinin vaziyet planı,
c) İşyeri mimari projesi,
d) İşyerinin iş akım şeması,
e) İşyeri makine ve ekipman yerleşim planı ve listesi,
f) Hammadde, ara madde ve son madde ile ilgili yıllık ve günlük kullanım ve üretim miktarları listesi veya kapasite raporu,
g) Kullanılacak kimyasalların madde güvenlik bilgi formları,
h) İşyerinin elektrik, topraklama ve aydınlatma tesisatı projesi,
i) İşyerine ait yangınla mücadele ile ilgili plan ve projeler (sulu yangın söndürme sistemi, acil çıkış yolları, yangın savunma kalkanları, alarm sistemleri),
j) Zemin etüdü belgesi,
k) Sıhhi tesisat projesi,
l) Isıtma tesisat projesi,
m) Havalandırma tesisat projesi,
n) Kanalizasyon tesisatı bulunmayan yerlerde fosseptik detayı projesi,
o) Kurulacak işyerinin iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılacak risk değerlendirmesi ile ilgili belge.
Toplu Olarak Kurulan Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Siteleri
Küçük ve orta ölçekli sanayi sitelerinin sağlık ve güvenlik mevzuatı hükümlerine uygun olarak kurulmasını sağlamak için, kurulmaya başlamadan önce yetkilileri tarafından tip projeleri ile Bakanlığa müracaat edilerek sanayi sitesi Kurma İzni alınır.
Sanayi sitesi Kurma İzni almak üzere, Bölge Müdürlüğüne başvurulması sırasında, site yönetiminin başvuru dilekçesine iki nüsha olarak ekleyeceği belgeler ile plan ve projeler aşağıda belirtilmiştir;
a) Site genel vaziyet planı,
b) Mimari proje,
c) Sanayi sitesinin elektrik, topraklama ve aydınlatma tesisatı ile ilgili proje,
d) Zemin etüdü belgesi,
e) Sıhhi tesisatı projesi,
f) Isıtma tesisatı projesi,
g) Havalandırma tesisatı projesi,
h) Kanalizasyon tesisatı bulunmayan yerlerde fosseptik detayı projesi,
i) Siteye ait yangınla mücadele ile ilgili plan ve projeler (sulu yangın söndürme sistemi, yangın yolları, yangın savunma kalkanları, alarm sistemleri),
j) Kurulacak sanayi sitesine ait iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılacak risk değerlendirmesi ile ilgili belge.
Belirli bir alanda faaliyet göstermeyecek (?) işyerlerinden oluşacak küçük ve orta ölçekli sanayi sitelerinde değişik işkollarında faaliyet gösteren işyerlerinin kurulacak olması durumunda bu işyerlerinin işverenleri işyerlerine özel Kurma İzni alırlar. İşverenler, işyerlerine özel Kurma İzni almak için bir dilekçe ile Bölge Müdürlüğüne başvururlar.
İşverenin başvuru dilekçesine iki nüsha olarak ekleyeceği belgeler ile plan ve projeler aşağıda belirtilmiştir;
a) Küçük ve orta ölçekli sanayi sitesinin Kurma İzni belgesi
b) Beyanname,
c) İşyerinin iş akım şeması,
d) İşyeri makine ve ekipman yerleşim planı ve listesi,
e) Hammadde, ara madde ve son madde ile ilgili yıllık ve günlük kullanım ve üretim miktarları listesi veya kapasite raporu,
f) Kullanılacak kimyasalların, madde güvenlik bilgi formları,
g) İşyerine özel, elektrik, topraklama ve aydınlatma tesisatı ile ilgili proje,
h) İşyerine özel ısıtma tesisatı ile ilgili proje,
i) İşyerine özel havalandırma tesisatı ile ilgili proje,
j) Kurulacak işyerine özel iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılacak risk değerlendirmesi ile ilgili belge.
Kurma İzni Talebinin İncelenmesi
Kurma İzni talepleri, en çok 30 iş günü içerisinde aşağıda belirtildiği şekilde incelenir.
Kurma İzni ile ilgili başvuru dilekçesi ve ekleri, Bölge Müdürlüğü tarafından, Kurul Başkanlığına gönderilir.
İşyerine ait Kurma İzni talebi, Kurul Başkanlığında iş müfettişlerinden oluşturulan Kurma İzni İnceleme Komisyonu tarafından incelenir.
Kurma İzni talebinin incelenmesi sonucunda, uygun olmayan hususların tespit edilmesi halinde, söz konusu noksanlar, Kurma İzni İnceleme Komisyonunda görevli iş müfettişlerinin raporlarında belirtildiği şekilde, Bölge Müdürlüğü tarafından işverene tebliğ edilir. İncelenen başvuru dilekçesi ekleri de tebligat ekinde işverene gönderilir.
Kurma İzni talebinin incelenmesi sonucunda, uygun olmayan hususların tespit edilmemesi durumunda, Kurma İzni İnceleme Komisyonunda görevli iş müfettişleri tarafından düzenlenen rapor sonucuna göre verilmesi istenilen Kurma İzni Belgesi Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenerek işverene gönderilir. Kurma İzni İnceleme Komisyonunda görevli iş müfettişleri tarafından onaylanan başvuru dilekçesi eklerinin bir nüshası işyerinde saklanmak üzere işverene gönderilir. İkinci nüsha ekler ise Bölge Müdürlüğünde bulunan işyeri dosyasında saklanır.
Kurma İzni incelemesinin süresi içerisinde sonuçlandırılamadığı veya düzeltilmesi ve değiştirilmesi gereken durumların bildirilmediği hallerde, işveren, işveren talep eklerine göre işyerini kurma serbestisi kazanır.
İşletme Belgesi Talebinin İncelenmesi
İşletme Belgesi talepleri aşağıda belirtilen şekilde, 30 iş günü içerisinde incelenir.
Kurma İzni alınarak kurulmuş işyerleri için, işveren, işletmeye başlamadan önce İşletme Belgesi almak için bir dilekçe ile Bölge Müdürlüğüne müracaat eder.
İşletme Belgesi talebi üzerine; iş müfettişleri tarafından işyerinde yapılan incelemede, işyerinin Kurma İznine esas belgeler ile plan ve projelere göre kurulup kurulmadığı kontrol edilir.
İşyerinin Kurma İznine esas belgeler ile plan ve projelere uygun olarak kurulduğunun tespit edilmesi halinde iş müfettişleri tarafından düzenlenen rapor sonucuna göre verilmesi istenilen İşletme Belgesi, Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenerek işverene gönderilir.
Yapılan inceleme sonucunda işyerinin Kurma İznine esas belgeler ile plan ve projelere uygun olarak kurulmadığının tespit edilmesi halinde işyerine İşletme Belgesi verilmez. İş müfettişleri tarafından düzenlenen raporda belirtilen uygun olmayan hususlar Bölge Müdürlüğü tarafından işverene tebliğ edilir.
İşletme Belgesi verilmeyen işyeri hiçbir surette işletmeye açılamaz.
İşverenin çok genel manada üç önemli görevi vardır. Bunlar ;
En güvenli ve sağlıklı teknolojiyi uygulama
Çalışanları EĞİTME
Çalışanları DENETLEME
GÖREVLERİDİR.
Bu görevlerin her biri bir veya birkaç seminer konusudur. Bu görevler İşverene yüklenmiş çok ağır görevlerdir. Bunların ayrı ayrı irdelenmesi,
• NE KADAR SAĞLIKLI VE MODERN TEKNOLOJİ ?
• NE KADAR EĞİTİM ?
• NE TÜR ve NE SEVİYEDE DENETİM ?
sorularına, İnsan sağlığının ve hayatının değeri göz ardı edilmeden, Ülke gerçeklerine uygun cevaplar bulunması gerekmektedir.
Bu seminerde sadece, işyerinin kuruluşu aşamasında neler yapılması gerektiği ve işyerinde, müştemilatında (Makine tezgah ve tesislerden bahsetmeden ki bu konu ayrı seminer konusudur) alınması gerekli genel tedbirlerden bahsedeceğiz.
İŞYERİNİN KURULUŞUNDA, SABİT TESİSLERİNDE ALINMASI GEREKLİ TEDBİRLERİ ŞU ŞEKİLDE SIRALAYABİLİRİZ:
1. İşyerinin kurulacağı binanın MEVZUATA VE YAPILACAK İŞE uygun olmalıdır.
2. Binanın çatısı, ısı, rüzgar, yağmur ve kar gibi dış etkilerden, çalışanları koruyabilecek nitelikte olacaktır.
3. Tavan Yüksekliği en az 3 metre olacaktır.
4. İşyerindeki hava hacmi, kişi başına 10 metreküp olacaktır. (Makine, Tezgah ve tesislerin kapladığı hacim dahildir. Bu hacim hesabında, işyerinin 4 metreden fazla olan tavan yüksekliği hesaba katılmayacaktır)
5. İşyerinde, makine tezgah tesis ve malzemeler, çalışanların, işlerini yapmaları esnasında engel teşkil etmeyecek şekilde yerleştirilecektir.
6. İşyeri tabanı, sağlam, kuru, düz ve kaymaz şekilde olacaktır.
7. Taban ve asma kat döşemelerinin, üzerine konacak makine, alet edevat ve benzeri malzeme ile çalışacak işçilerin ağırlığına dayanacak sağlamlıkta olacaktır.
8. Teknik nedenlerde döşemelerde çukur, delik, menholler, kanallar ve merdiven başları bulunduğu durumlarda gerekli tedbirler alınacaktır.
9. İçinde zararlı sıvıların bulunduğu, zemin seviyesinde, kaplar, kutular, havuzlar bulunuyorsa, uygun korkuluk yapılacaktır.
10. Koridorlar ve kapılar yeterli genişlikte olacak, gerektiğinde işçileri hızlı bir şekilde tahliye etmeye yetecek şekilde olacaktır.
11. Makine ve tezgahlar arasındaki mesafe en az 80 cm, geçitler en az 120 cm. olacak. Buradan geçecek işçi sayısına, araç geçecekse aracın büyüklüğüne göre bu genişlik artırılacaktır.
12. Yüksek geçit platform ve çalışma sahanlıkları korkuluklarla çevrilecektir.
13. Taşıma bantları, makineler zerindeki geçitler gibi bütün üst geçitlere korkuluk yapılacaktır.
14. İşyerindeki kapılar, işçilerin ve malzemenin geçişine uygun olacak, AYNI ZAMANDA ÇALIŞANLARI DIŞ ETKİLERDEN ( soğuktan v.s.) koruyacak nitelikte olacaktır. Örnek olarak; eğer forklif veya iş makinelerinin girip çıktığı bir kapı ise ve bu kapı her makine girip çıktığında kapatılmıyor ve atölyenin soğumasına sebep oluyorsa, bu kapıya otomatik (Fotosel gibi) açılıp kapanır şekilde yapılacaktır.
15. Yeterli aydınlatma sağlanacaktır. Mümkün mertebe tabii aydınlatma yapılmasına gayret edilmelidir.
İşyerinin taban alanının 1/10 nü kadar dışa açılan, kapı pencere ve menfezi olmalıdır.
Kapı ve pencereler ışığı bol ve eşit dağıtacak şekilde olmalıdır.
En uygun aydınlatma metodu uygulanmalıdır.
Avlular, açık alanlar, dış yollar geçitler v.b. yerler en az 20 lüx olacak.
Kaba malzemelerin taşınması, aktarılması, depolanması gibi kaba işlerin yapıldığı yerlerde en az 50 lüx, olacak.
Kaba montaj, balyaların açılması, hububat öğütülmesi v.b. işler, kazan dairesi, makine dairesi, asansörler, ambarlar, soyunma ve yıkanma yerleri yemekhane ve helalar en az 100 lüx olacaktır.
Normal montaj, kaba işlerin yapıldığı tezgahlar, konserve, kutulama ve benzeri işler en az 200 lüx olacaktır.
Ayrıntıların yakından seçilmesi gereken yerler en az300 lüx olacaktır.
Koyu renkli dokuma, büro ve benzeri sürekli dikkati gerektiren ince işlerin yapıldığı yerler en az 500 lüx olacaktır.
Hassa işlerin sürekli olarak yapıldığı yerler en az 1000 lüx olacaktır.
Hassa yerlerde ve gece çalışmasının yapıldığı yerlerde Elektrik kesilmelerinde otomatik olarak devreye girecek aydınlatma tesisatı olacaktır.
16. Korkuluklar uygun ve sağlam olmalıdır:
Korkuluklar en az 90 cm. yüksekliğinde olmalıdır. Herhangi bir yönden gelebilecek en az 100 kilogramlık bir yüke dayanıklı olacak şekilde yapılmalıdır.
17. İşyeri ortamının sıcaklığı ve nemi, yapılan işe uygun olacaktır.
İşyerinde, sıcak havalarda ve soğuk havalarda, normal çalışmayı sağlayacak iklimlendirme (Klima) yapılacaktır.
Fazla ısı veren makine tezgah ve tesislerin yanında yapılan çalışmalarda, doğrudan yansıyan sıcaklığa karşı gerekli tedbirler alınacaktır.
Yapılan işin niteliğine göre sürekli olarak çok sıcak ve çok soğuk olarak çalışılması gerekli yerlerde, işçileri fazla sıcak ve soğuktan koruyacak elbiseler vesaire malzeme verilecektir.
18. Uygun havalandırma yapılacaktır:
Genel ve lokal havalandırma yapılmalıdır.
Havalandırmanın işyeri ortamını aşırı soğutmaması için ısıtma ile müşterek düşünülmesi gereklidir. Hava akımı hızı, çalışanı rahatsız etmeyecek şekilde olmalıdır.
Bütün tedbirlere rağmen işyeri ortamı uygun hale getirilemeyen yerlerde, kişisel koruyucu (Maskeler) verilmelidir.
19. Gürültüye karşı gerekli tedbirler alınmalıdır.
Ağır ve tehlikeli işlerin yapıldığı işyerlerinde prensip olarak gürültü seviyesi 85 desibeli geçmemelidir.
İşin gereği gürültülü çalışılması zorunlu olan işlerde en çok 95 desibel olabilir. Bu durumda işçilere, başlık, kulaklık, kulak tıkacı gibi uygun koruyucu araç ve gereçler verilmelidir.
20. Çok katlı binalarda uygun merdivenler olmalıdır:
İşyeri merdivenlerinin mukavemet katsayısı 4 olacak, metrekarede en az 500 kg. yük taşıyabilecektir.
Kaymaya ve düşmeye karşı tedbir alınacaktır. Izgara aralıkları en çok 2 cm. olacaktır.
Merdiven genişliği en az 110 cm. olacaktır.
Merdivenin eğimi en az 20 ve en çok 45 derece olacaktır.
Merdivenlerde baş üstü boşlukları bulunacak ve bunlar en az 220 cm. olacaktır.
Dört basamaktan fazla olan merdivenlere korkuluk bulunacaktır.
Bakım, onarım ve kontrol işlerinde kullanılan merdivenler, işe uygun sağlamlıkta olacak, en az 55 cm genişliğinde olacak, eğimi 60 dereceyi geçmeyecek, basamakları 13 cm. den dar olmayacaktır.
Seyyar merdivenler, sağlam, görülecek işe uygun olacak. Ekli olmayacak. Basamaklar noksan, yerinden oynamış veya çatlak olmayacak. Kaymaya karşı tırtıl, lastik mantar, çengel gibi tedbirler alınacaktır.
21. İnsan ve yük asansörleri,
fenne,tekniğe ve yürürlükteki mevzuata uygun olarak inşası, kullanımı ve bakımı yapılacaktır.
Yetkili teknik elemanlar tarafından periyodik bakım ve kontrolü yaptırılacaktır.
Asansör makine dairesi ve boşlukları geçit olarak kullanılmayacaktır.
Yük asansöründe insan taşınmayacaktır. Azami yük belirtilecektir.
Bina dışında kurulan asansörlerde, tabandan 3 metre yüksekliğe kadar kapatılacaktır.
Par.Pat. maddelerin bulunduğu yerlerde bulunan asansörler, kıvılcım çıkarmayacak şekilde yapılacaktır.
22. İşyeri temiz, bakımlı ve düzenli olacaktır:
Günde en az bir kere temizlik yapılacak. Temizlik yapılırken tozun ortama yayılmaması için tedbir alınacaktır.
Değişen, kokuşan organik maddelerle çalışılan işyerlerinin tabanının yıkanması gerekmektedir. Duvarlar ve taban ayda en az bir kere dezenfekte edilmelidir.
23. İşyeri atıkları, etrafa ve çalışanlara zarar vermeyecek şekilde yok edilecek, gerekirse arıtma tesisleri kurulacaktır.
İşyerinde ve müştemilatında, haşarat, böcek, kemirici hayvanlara karşı tedbir alınacak, yok edilmesi için ensektisit maddeler kullanılacaktır. Sineğe karşı kapı ve pencerelere tel kafes veya başka tedbirler alınacaktır.
24. İşyerinde, sağlıklı serin içme suyu bulundurulacak. Bu uygunluk, mahalli resmi makamlar ve belediyeler tarafından belgelendirilecektir.
25. İşçilerin yemek yiyebilecekleri uygun yemekhaneler yapılacak:
Yemekhaneler, temiz aydınlık, havadar, kolay temizlenebilir malzemelerden yapılmış olacaktır.
İşveren tarafından yemek verilmeyen yerlerde, işçilerin evden getirecekleri yemekleri saklamak ve ısıtmak için gerekli malzemeler bulunacaktır.
26. Uygun evsafta ve yeterli sayıda helalar bulunacaktır:
Kadın ve erkek helaları ayrı olacak. Her 25 kişiye bir hela hesabına göre hela yapılacaktır.
Helalar günde en az bir kere temizlenecektir.
Kadın ve erkek işçiler için temiz sulu ve musluklu el yüz yıkama yerleri bulunacaktır.
27. İşyerinde sıcak sulu duş tesisatı olacaktır:
İşin özelliği itibariyle, işin sonunda el ve yüz yıkamanın yetmediği durumlarda, kirli, tozlu ve yorucu işlerde, işin sonunda veya gerektiğinde, işçilerin yıkanabilmeleri için sıcak sulu duş tesisatı yapılacaktır. İşçilere yıkanma ve kurulanma malzemesi verilecektir.
Her duş, özel bir kabin içinde yerleştirilecektir. Her kabin, birisi yıkanmak, diğeri soyunup giyinmek için iki bölümden yapılmış olacaktır. Duş kabinleri 100×120 cm soyunma yerleri 200×140 cm den az olmayacak. Ayrı ayrı soyunma kabini yapılamayan yerlerde müşterek soyunma yeri yapılacaktır.
Duş kabinleri kolay temizlenebilir şekilde yapılacaktır.
Mevsime göre yeterli şekilde ısıtılacak, bu sıcaklık 25 dereceden düşük olmayacaktır.
Duşlar, normal bakım ve temizliğin dışında, her onbeş günde bir kere temizlenecek ve dezenfekte edilecektir.
28. İşyerinde soyunma yeri ve elbise dolapları bulunacaktır:
Soyunma yerleri, duşlara yakın olacaktır. Temiz, havadar olacak, temizlemesi kolay olacaktır.
Her işçiye bir adet elbise dolabı verilecektir. İş elbisesi ile günlük elbisenin bir dolaba konmasının sakıncalı olduğu zehirli tehlikeli tozlu ve kirli işlerde(Kurşun, asbest v.b. işlerdeki gibi) iş elbisesi için ayrı, günlük elbise için ayrı, iki bölmeli veya iki dolap verilecektir.
Dolaplar en az 150 cm. boyunda olacak, şapka ve ayakkabı koyacak yerleri bulunacaktır.
29. İşçilere ait yatıp kalkma yerleri ve diğer müştemilatında bulunacak sağlık ve güvenlik tedbirler:
Kovuşlar, yemekhaneler, dinlenme yerleri temiz ve bakımlı olacaktır.
Yataklar yere serilmeyecek. Karyola, ranza v.b. temin edilecek. Yatakların çarşafı, yastık kılıfı, pikesi olacak. Temiz ve bakımlı bulundurulacaktır.
30. Bulaşıcı hastalıklara karşı tedbir alınacaktır:
31. Meslek hastalıklarına karşı tedbir alınacaktır:
Kimyasal etkilerin meydana getirdiği meslek hastalıları
Tozlarla ortaya çıkan meslek hastalıkları
Fiziksel ve mekanik nedenlerle meydana gelen meslek hastalıkları
Kullanılan hammaddeden kaynaklanabilecek meslek hastalıkları
32. İş kazaları ve meslek hastalıklarında karşı alınması gerekli tıbbi tedbirler ve ilk yardım malzemeleri:
33. Kazan dairelerinin üstünde işçi çalışmaması gereklidir.
34. Parlayıcı ve patlayıcı maddelerin işlendiği, depolandığı yerlerin tek katlı binalarda veya binaların en üst katında olması gereklidir.
Parlayıcı, patlayıcı maddelerin depolandığı yerlerin, meskun yerlere, kara ve demir yollarına, komşu araziye mesafelerinin yeterli emniyet mesafesinde olması gereklidir.
35. Yıldırıma karşı korunması gereken binalarda paratoner tesisatı yapılmalıdır.
36. Elektrik tesisatı ile ilgili tedbirler:
Kuvvetli akım tesisleri her türlü işletme durumunda cana ve mala herhangi bir zarar vermeyecek ve tehlike oluşturmayacak şekilde yapılacaktır. Herhangi bir kimsenin dikkatsizlikle de olsa yanaşabileceği uzaklıktaki kuvvetli akım tesislerinin gerilim altındaki bölümlerine (Aktif bölümler) doğrudan doğruya yada günlük yaşamda kullanılan aygıtlarla dokunması imkansız olmalıdır.
Kuvvetli akım elektrik aygıtları, kullanılmaları veya işletilmeleri esnasında oluşacak ark ve kıvılcımlar insanlar ve eşyalar için tehlikeli olmayacak şekilde yapılmalı ve düzenlenmelidir.
37. Maden işletmeleri, patlayıcı madde imalathaneleri ve depoları gibi özel şartlar ve risklerin olduğu yerler için özel tedbirler alınmalıdır.
İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik
(EK-1)
1. Bu ekte belirtilen hususlar, işyerinin ve yapılan işin niteliğinin ve tehlikesinin gerektirdiği her durumda uygulanır.
2. Binaların yapısı ve dayanıklılığı
İşyeri binaları yapılan işin özelliğine uygun ve yeterli sağlamlıkta inşa edilmiş olacaktır.
3. Elektrik Tesisatı
Elektrik tesisatı yangın veya patlama tehlikesi yaratmayacak şekilde projelendirilip tesis edilecek ve çalışanlar doğrudan veya dolaylı temas sonucu kaza riskine karşı korunacaktır.
Tesisatın projelendirilmesi, kurulması, malzemesinin ve koruyucu cihazların seçimi, kullanılacak voltaja ve ortam şartlarına uygun olacak, yürürlükteki mevzuatta belirtilen yetkili kişiler tarafından işletilecektir.
4. Acil çıkış yolları ve kapıları
4.1. Acil çıkış yolları ve kapıları doğrudan dışarıya veya güvenli bir alana açılacak ve çıkışı önleyecek hiçbir engel bulunmayacaktır.
4.2. Herhangi bir tehlike durumunda, tüm çalışanların işyerini derhal ve güvenli bir şekilde terk etmeleri mümkün olacaktır.
4.3. Acil çıkış yolları ve kapılarının sayısı, boyutları ve yerleri yapılan işin niteliğine, işyerinin büyüklüğüne ve çalışanların sayısına uygun olacaktır.
4.4. Acil çıkış kapıları dışarıya doğru açılacaktır.
Acil çıkış kapısı olarak raylı veya döner kapılar kullanılmayacaktır.
Acil çıkış kapıları, acil durumlarda çalışanların hemen ve kolayca açabilecekleri şekilde olacaktır.
4.5. Acil çıkış yolları ve kapıları 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliğine uygun şekilde işaretlenmiş olacaktır. İşaretler uygun yerlere konulacak ve kalıcı olacaktır.
4.6. Acil çıkış kapıları kilitli veya bağlı olmayacaktır.
Acil çıkış yolları ve kapıları ile buralara açılan yol ve kapılarda çıkışı zorlaştıracak hiçbir engel bulunmayacaktır.
4.7. Aydınlatılması gereken acil çıkış yolları ve kapılarında elektrik kesilmesi halinde yeterli aydınlatmayı sağlayacak yedek aydınlatma sistemi bulunacaktır.
5. Yangınla mücadele
5.1. İşyerinin büyüklüğüne, yapılan işin özelliğine, kullanılan maddelerin fiziksel ve kimyasal özelliklerine ve çalışanların sayısına göre işyerinde etkili ve yeterli yangın söndürme ekipmanı ile gerektiğinde yangın dedektörleri ve alarm sistemleri bulunacaktır.
5.2. Yangın söndürme ekipmanı kolay kullanılır olacak, görünür ve kolay erişilir yerlere konulacak, önlerinde engel bulunmayacaktır.
Yangın söndürme ekipmanı ve bulunduğu yerler Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliğine uygun şekilde işaretlenecek, işaretler uygun yerlere konulacak ve kalıcı olacaktır.
6. Kapalı işyerlerinin havalandırılması
6.1. Kapalı işyerlerinde çalışma şekline ve çalışanların yaptıkları işe göre, ihtiyaç duyacakları yeterli temiz hava bulunması sağlanacaktır.
Cebri havalandırma sistemi kullanıldığında sistemin her zaman çalışır durumda olması sağlanacaktır.
Havalandırma sisteminin çalışmaması, çalışanların sağlığı yönünden tehlikeli ise arızayı bildiren uyarı sistemi bulunacaktır.
6.2. Suni havalandırma sistemlerinde hava akımı, çalışanları rahatsız etmeyecek şekilde olacaktır.
Çalışma ortamı havasını kirleterek çalışanların sağlığına zarar verebilecek artık ve pislikler derhal dışarı atılacaktır.
7. Ortam sıcaklığı
7.1. Çalışılan ortamın sıcaklığı çalışma şekline ve çalışanların harcadıkları güce uygun olacaktır.
7.2. Dinlenme yerleri, soyunma yerleri, duş ve tuvaletler, bekleme yerleri, yemekhaneler, kantinler ve ilk yardım odaları kullanım amacına göre yeterli sıcaklıkta olacaktır.
7.3. İşyerinin ve yapılan işin özelliğine göre pencereler ve çatı aydınlatmaları, güneş ışığının olumsuz etkilerini önleyecek şekilde olacaktır.
8. Aydınlatma
8.1. İşyerlerinin gün ışığıyla yeter derecede aydınlatılmış olması esastır. İşin konusu veya işyerinin inşa tarzı nedeniyle gün ışığından yeterince yararlanılamayan hallerde yahut gece çalışmalarında, suni ışıkla uygun ve yeterli aydınlatma sağlanacaktır.
8.2. Çalışma mahalleri ve geçiş yollarındaki aydınlatma sistemleri, çalışanlar için kaza riski oluşturmayacak türde olacak ve uygun şekilde yerleştirilecektir.
8.3. Aydınlatma sistemindeki herhangi bir arızanın çalışanlar için risk oluşturabileceği yerlerde acil ve yeterli aydınlatmayı sağlayacak yedek aydınlatma sistemi bulunacaktır.
9. İşyeri tabanı, duvarları, tavanı ve çatısı
9.1. İşyerlerinde, taban döşeme ve kaplamaları sağlam, kuru ve mümkün olduğu kadar düz ve kaymaz bir şekilde olacak, tehlikeli eğimler, çukurlar ve engeller bulunmayacaktır.
İşyerinde yapılan işin niteliği ve çalışanların yaptıkları iş dikkate alınarak işyeri uygun şekilde bölümlere ayrılacaktır.
9.2. İşyerlerinde, taban döşeme ve kaplamaları, duvarlar ve tavan, uygun hijyen şartlarını sağlayacak şekilde temizlemeye elverişli malzemeden yapılmış olacaktır.
9.3. İşyeri binaları, avlular, geçitler, yollar veya benzeri yerlerde bulunan saydam veya yarı saydam duvarlar ile özellikle camlı bölmeler; güvenli malzemeden yapılmış olacak, açık bir şekilde işaretlenecek veya çarpma ve kırılmaya karşı uygun şekilde korunacaktır.
9.4. Yeterli sağlamlıkta olmayan çatılara çıkılmasına ve buralarda çalışılmasına, güvenli çalışmayı sağlayacak ekipman olmadan izin verilmeyecektir.
10. Pencereler
10.1. İşyerlerinde pencereler ve tavan pencereleri, güvenli bir şekilde açılır, kapanır ve ayarlanabilir olacaktır. Pencereler açık olduklarında çalışanlar için herhangi bir tehlike yaratmayacak şekilde yerleştirilecektir.
10.2. Pencereler, temizliği güvenli bir şekilde yapılabilir özellikte olacaktır. Ayrıca temizlik ekipmanlarının kullanılmasına uygun olacak ve temizliğini yapanlar ile temizlik sırasında bina içinde ve dışında bulunanlara tehlike yaratmayacaktır.
11. Kapılar ve girişler
11.1. Kapılar ve girişlerin yeri, sayısı ve boyutları ile yapıldıkları malzemeler, kullanıldıkları odalara, alanlara, kullanım amaçlarına ve çalışanların rahatça girip çıkmalarına uygun olacaktır.
11.2. Saydam kapıların üzeri kolayca görünür şekilde işaretlenmiş olacaktır.
11.3. Her iki yöne açılabilen kapılar saydam malzemeden yapılacak veya karşı tarafın görülmesini sağlayan saydam kısımları bulunacaktır.
11.4. Saydam veya yarı saydam kapıların yüzeyleri çalışanlar için tehlike yaratmayacak ve güvenli malzemeden yapılmış olacak veya kırılmalara karşı korunmuş olacaktır.
11.5. Raylı kapılarda raydan çıkmayı ve devrilmeyi önleyecek güvenlik sistemi bulunacaktır.
11.6. Yukarı doğru açılan kapılarda aşağı düşmeyi önleyecek güvenlik sistemi bulunacaktır.
11.7. Kaçış yollarında bulunan kapılar uygun şekilde işaretlenecektir. Bu kapılar yardım almaksızın her zaman ve her durumda içeriden açılabilir özellikte olacaktır.
11.8. Araçların geçtiği geçit ve kapılar yayaların geçişi için güvenli değilse bu mahallerde yayalar için ayrı geçiş kapıları bulunacaktır. Bu kapılar açıkça işaretlenecek ve önlerinde hiçbir engel bulunmayacaktır.
11.9. Mekanik kapılar işçiler için kaza riski taşımayacak şekilde çalışacaktır. Bu kapılarda kolay fark edilebilir ve ulaşılabilir, acil durdurma cihazları bulunacak ve herhangi bir güç kesilmesinde otomatik olarak açılır olmaması durumunda kapılar el ile de açılabilecektir.
12. Ulaşım yolları – tehlikeli alanlar
12.1. Merdivenler, yükleme yerleri ve rampalar dahil bütün yollar, yaya ve araçların güvenli hareketlerini sağlayacak ve yakınlarında çalışanlara tehlike yaratmayacak şekil ve boyutlarda olacaktır.
12.2. Yayaların kullandığı ve/veya araçlarla malzeme taşımada kullanılan yollar, kullanıcı sayısına ve işyerinde yapılan işin özelliğine uygun boyutlarda olacaktır. Malzeme taşınan yollarda yayalar için yeterli güvenlik mesafesi bırakılacaktır.
12.3. Araç trafiğine açık yollar ile kapılar, yaya geçiş yolları, koridorlar ve merdivenler arasında yeterli mesafe bulunacaktır.
12.4. Çalışma mahallerinde yapılan iş ile makine ve malzeme göz önüne alınarak, işçilerin korunması amacıyla araçların geçiş yolları açıkça işaretlenecektir.
12.5. Yapılan işin özelliği nedeniyle malzeme veya işçilerin düşme riski bulunan tehlikeli alanlara, görevli olmayan kişilerin girmesi uygun araç ve gereçlerle engellenecektir. Tehlikeli alanlara girme yetkisi olan kişilerin korunması için uygun önlemler alınacak, bu alanlar açıkça belirlenecektir.
13. Yürüyen merdivenler ve bantlar için özel önlemler
Yürüyen merdiven ve bantların güvenli bir şekilde çalışması sağlanacak ve gerekli güvenlik donanımları bulunacaktır. Bunlarda kolay fark edilir ve kolay ulaşılır acil durdurma tertibatı bulunacaktır.
14. Yükleme yerleri ve rampalar
14.1 Yükleme yeri ve rampalar, taşınacak yükün boyutlarına uygun olacaktır.
14.2 Yükleme yerlerinde en az bir çıkış yeri bulunacaktır. Belirli bir genişliğin üzerinde olan yükleme yerlerinde teknik olarak mümkünse her iki uçta da çıkış yeri bulunacaktır.
14.3 Yükleme rampaları işçilerin düşmesini önleyecek şekilde güvenli olacaktır.
15. Çalışma yeri boyutları ve hava hacmi – çalışma yerinde hareket serbestliği
15.1 Çalışma yerinin taban alanı, yüksekliği ve hava hacmi, işçilerin rahat çalışmaları, sağlık ve güvenliklerini riske atmadan işlerini yürütebilmeleri için yeterli olacaktır.
15.2 İşçinin işini yaptığı yerde rahat hareket edebilmesi için yeterli serbest alan bulunacaktır. İşin özelliği nedeniyle bu mümkün değilse çalışma yerinin yanında serbest hareket edeceği alan olacaktır.
16. Dinlenme yerleri
16.1 Yapılan işin özelliği nedeniyle çalışanların sağlığı ve güvenliği açısından gerekli hallerde veya 10 ve daha fazla işçinin çalıştığı işyerlerinde, uygun bir dinlenme yeri sağlanacaktır. İş aralarında uygun dinlenme imkanı bulunan büro ve benzeri işlerde ayrıca dinlenme yeri aranmaz.
16.2 Dinlenme yerleri yeteri kadar geniş olacak ve buralarda işçiler için yeterli sayıda arkalıklı oturma yerleri ve masalar bulundurulacaktır.
16.3 Dinlenme yerlerinde sigara içmeyenleri sigara dumanından korumak üzere gerekli düzenleme yapılacaktır.
16.4 Çalışma süresi, işin gereği olarak sık ve düzenli aralıklarla kesiliyorsa ve ayrı bir dinlenme yeri yoksa, çalışanların sağlığı ve güvenliği açısından gerekli olan hallerde, bu aralarda işçilerin dinlenebileceği uygun yerler sağlanacaktır. Bu yerlerde sigara içmeyenleri sigara dumanından korumak üzere gerekli düzenleme yapılacaktır.
17. Gebe ve emzikli kadınlar
Gebe ve emzikli kadınların uzanarak dinlenebilecekleri uygun koşullar sağlanacaktır.
18. Soyunma yerleri, duş, tuvalet ve lavabolar
18.1 Soyunma yeri ve elbise dolabı
18.1.1 İş elbisesi giyme zorunluluğu olan işçiler için uygun soyunma yerleri sağlanacak, işçilerden soyunma yerleri dışındaki yerlerde üstlerini değiştirmelerine izin verilmeyecektir. Soyunma yerleri kolayca ulaşılabilir ve yeterli kapasitede olacak ve buralarda yeterli sayıda oturma yeri bulunacaktır.
18.1.2 Soyunma odaları yeterli büyüklükte olacak ve her işçi için çalışma saatleri içinde elbiselerini koyabilecekleri kilitli dolaplar bulunacaktır. Nemli, tozlu, kirli ve benzeri işlerde veya tehlikeli maddelerle çalışılan yerlerde, iş elbiseleri ile harici elbiselerin ayrı yerlerde saklanabilmesi için, elbise dolapları yan yana iki bölmeli olacak veya iki ayrı elbise dolabı verilecektir.
18.1.3 Kadın ve erkek işçiler için ayrı soyunma yerleri sağlanacaktır.
18.1.4 Soyunma yeri gerekmeyen işyerlerinde işçilerin elbiselerini koyabilecekleri uygun bir yer sağlanacaktır.
18.2 Duşlar ve lavabolar
18.2.1 Yapılan işin veya sağlıkla ilgili nedenlerin gerektirmesi halinde işçiler için uygun duş tesisleri yapılacaktır. Duşlar kadın ve erkek işçiler için ayrı ayrı olacaktır.
18.2.2 Duşlar işçilerin rahatça yıkanabilecekleri genişlikte ve uygun hijyenik koşullarda olacaktır. Duşlarda sıcak ve soğuk akar su bulunacaktır.
18.2.3 Duş tesisi gerektirmeyen işlerde, çalışma yerlerinin ve soyunma odalarının yakınında, gerekiyorsa akar sıcak suyu da bulunan lavabolar bulunacaktır. Lavabolar erkek ve kadın işçiler için ayrı ayrı olacaktır.
18.2.4 Duş veya lavaboların soyunma yerlerinden ayrı yerlerde bulunması durumunda, duş ve lavabolar ile soyunma yerleri arasında kolay bağlantı sağlanacaktır.
18.3 Tuvalet ve Lavabolar
Çalışma yerlerine, dinlenme odalarına, soyunma yerlerine, duş ve yıkanma yerlerine yakın yerlerde yeterli sayıda tuvalet ve lavabo bulunacaktır. Tuvalet ve lavabolar erkek ve kadın işçiler için ayrı ayrı olacaktır.
19. İlkyardım odaları
19.1. İşyerinin büyüklüğü, yapılan işin niteliği ve kaza riskine göre işyerinde bir yada daha fazla ilk yardım odası bulunacaktır.
19.2. İlk yardım odaları yeterli ilk yardım malzeme ve ekipmanı ile teçhiz edilecek ve sedyeler kolay erişilebilir yerlerde bulundurulacaktır.
Buralar Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliğine uygun şekilde işaretlenecektir.
19.3. Ayrıca, çalışma koşullarının gerektirdiği her yerde ilkyardım ekipmanı bulundurulacaktır.
Bu ekipman uygun şekilde işaretlenecek ve kolay erişilebilir yerlerde bulundurulacaktır.
20. Engelli işçiler
Engelli işçilerin çalıştığı işyerlerinde bu işçilerin durumları dikkate alınarak gerekli düzenleme yapılacaktır. Bu düzenleme özellikle engelli işçilerin doğrudan çalıştığı yerlerde ve kullandıkları kapılar, geçiş yerleri, merdivenler, duşlar, lavabolar ve tuvaletlerde yapılacaktır.
21. Açık alanlardaki çalışmalarda özel önlemler
21.1. İşyerindeki açık çalışma yerleri, yollar ve işçilerin kullandığı diğer açık alanlar, yaya ve araç trafiğinin güvenli bir şekilde yapılmasını sağlayacak şekilde düzenlenecektir.
İşyeri sahasındaki ana yollar, tamir – bakım, gözetim ve denetim için kullanılan diğer yollar ile yükleme-boşaltma yerlerinde Ek-1’in 12, 13 ve 14 üncü maddelerinde belirtilen hususlar uygulanır. 12 nci maddede belirtilen hususlar aynı zamanda açık alanlardaki çalışma yerlerinde de uygulanacaktır.
21.2. Açık çalışma alanları gün ışığının yeterli olmadığı hallerde uygun şekilde aydınlatılacaktır.
21.3. Açık alanda yapılan çalışmalarda aşağıdaki düzenlemeler yapılacaktır.
a) İşçiler, olumsuz hava koşullarından ve gerekli hallerde cisim düşmelerine karşı korunacaktır.
b) İşçiler, zararlı düzeyde gürültüden ve gaz, buhar, toz gibi zararlı dış etkilerden korunacaktır.
c) İşçiler, herhangi bir tehlike durumunda işyerini hemen terk edebilecek veya kısa sürede yardım alabileceklerdir.
d) İşçilerin kaymaları veya düşmeleri önlenecektir.
KURMA İZNİ ALINMASI:
Kurma izni; işyerleri kurulmadan önce, işyerinin kuruluş plan proje, bilgi ve belgeler üzerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından yapılan inceleme neticesinde verilen bir izindir.
Kurma izni alınmasının maksadı; işyeri kurulmadan önce, plan ve projelerinin işçi sağlığı ve iş güvenliğine uygun hale getirilmesi, bu şekilde, işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden işyerinin doğru kurulmasının sağlanmasıdır. Bu şekilde kurma izni alarak kurulacak olan işyerlerinde, inşaat ile ilgili, temel nitelikli hatalar ve noksanlıklar yapılmamış olur.
Kurma İzni Alınması İçin Gerekli Belgeler
Kurma İzni almak üzere işveren tarafından Bölge Müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurulur.
İşverenin başvuru dilekçesi ekine iki nüsha olarak ekleyeceği belgeler ile plan ve projeler aşağıda belirtilmiştir.
a) Beyanname,
b) İşyerinin vaziyet planı,
c) İşyeri mimari projesi,
d) İşyerinin iş akım şeması,
e) İşyeri makine ve ekipman yerleşim planı ve listesi,
f) Hammadde, ara madde ve son madde ile ilgili yıllık ve günlük kullanım ve üretim miktarları listesi veya kapasite raporu,
g) Kullanılacak kimyasalların madde güvenlik bilgi formları,
h) İşyerinin elektrik, topraklama ve aydınlatma tesisatı projesi,
i) İşyerine ait yangınla mücadele ile ilgili plan ve projeler (sulu yangın söndürme sistemi, acil çıkış yolları, yangın savunma kalkanları, alarm sistemleri),
j) Zemin etüdü belgesi,
k) Sıhhi tesisat projesi,
l) Isıtma tesisat projesi,
m) Havalandırma tesisat projesi,
n) Kanalizasyon tesisatı bulunmayan yerlerde fosseptik detayı projesi,
o) Kurulacak işyerinin iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılacak risk değerlendirmesi ile ilgili belge.
Toplu Olarak Kurulan Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Siteleri
Küçük ve orta ölçekli sanayi sitelerinin sağlık ve güvenlik mevzuatı hükümlerine uygun olarak kurulmasını sağlamak için, kurulmaya başlamadan önce yetkilileri tarafından tip projeleri ile Bakanlığa müracaat edilerek sanayi sitesi Kurma İzni alınır.
Sanayi sitesi Kurma İzni almak üzere, Bölge Müdürlüğüne başvurulması sırasında, site yönetiminin başvuru dilekçesine iki nüsha olarak ekleyeceği belgeler ile plan ve projeler aşağıda belirtilmiştir;
a) Site genel vaziyet planı,
b) Mimari proje,
c) Sanayi sitesinin elektrik, topraklama ve aydınlatma tesisatı ile ilgili proje,
d) Zemin etüdü belgesi,
e) Sıhhi tesisatı projesi,
f) Isıtma tesisatı projesi,
g) Havalandırma tesisatı projesi,
h) Kanalizasyon tesisatı bulunmayan yerlerde fosseptik detayı projesi,
i) Siteye ait yangınla mücadele ile ilgili plan ve projeler (sulu yangın söndürme sistemi, yangın yolları, yangın savunma kalkanları, alarm sistemleri),
j) Kurulacak sanayi sitesine ait iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılacak risk değerlendirmesi ile ilgili belge.
Belirli bir alanda faaliyet göstermeyecek (?) işyerlerinden oluşacak küçük ve orta ölçekli sanayi sitelerinde değişik işkollarında faaliyet gösteren işyerlerinin kurulacak olması durumunda bu işyerlerinin işverenleri işyerlerine özel Kurma İzni alırlar. İşverenler, işyerlerine özel Kurma İzni almak için bir dilekçe ile Bölge Müdürlüğüne başvururlar.
İşverenin başvuru dilekçesine iki nüsha olarak ekleyeceği belgeler ile plan ve projeler aşağıda belirtilmiştir;
a) Küçük ve orta ölçekli sanayi sitesinin Kurma İzni belgesi
b) Beyanname,
c) İşyerinin iş akım şeması,
d) İşyeri makine ve ekipman yerleşim planı ve listesi,
e) Hammadde, ara madde ve son madde ile ilgili yıllık ve günlük kullanım ve üretim miktarları listesi veya kapasite raporu,
f) Kullanılacak kimyasalların, madde güvenlik bilgi formları,
g) İşyerine özel, elektrik, topraklama ve aydınlatma tesisatı ile ilgili proje,
h) İşyerine özel ısıtma tesisatı ile ilgili proje,
i) İşyerine özel havalandırma tesisatı ile ilgili proje,
j) Kurulacak işyerine özel iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılacak risk değerlendirmesi ile ilgili belge.
Kurma İzni Talebinin İncelenmesi
Kurma İzni talepleri, en çok 30 iş günü içerisinde aşağıda belirtildiği şekilde incelenir.
Kurma İzni ile ilgili başvuru dilekçesi ve ekleri, Bölge Müdürlüğü tarafından, Kurul Başkanlığına gönderilir.
İşyerine ait Kurma İzni talebi, Kurul Başkanlığında iş müfettişlerinden oluşturulan Kurma İzni İnceleme Komisyonu tarafından incelenir.
Kurma İzni talebinin incelenmesi sonucunda, uygun olmayan hususların tespit edilmesi halinde, söz konusu noksanlar, Kurma İzni İnceleme Komisyonunda görevli iş müfettişlerinin raporlarında belirtildiği şekilde, Bölge Müdürlüğü tarafından işverene tebliğ edilir. İncelenen başvuru dilekçesi ekleri de tebligat ekinde işverene gönderilir.
Kurma İzni talebinin incelenmesi sonucunda, uygun olmayan hususların tespit edilmemesi durumunda, Kurma İzni İnceleme Komisyonunda görevli iş müfettişleri tarafından düzenlenen rapor sonucuna göre verilmesi istenilen Kurma İzni Belgesi Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenerek işverene gönderilir. Kurma İzni İnceleme Komisyonunda görevli iş müfettişleri tarafından onaylanan başvuru dilekçesi eklerinin bir nüshası işyerinde saklanmak üzere işverene gönderilir. İkinci nüsha ekler ise Bölge Müdürlüğünde bulunan işyeri dosyasında saklanır.
Kurma İzni incelemesinin süresi içerisinde sonuçlandırılamadığı veya düzeltilmesi ve değiştirilmesi gereken durumların bildirilmediği hallerde, işveren, işveren talep eklerine göre işyerini kurma serbestisi kazanır.
İşletme Belgesi Talebinin İncelenmesi
İşletme Belgesi talepleri aşağıda belirtilen şekilde, 30 iş günü içerisinde incelenir.
Kurma İzni alınarak kurulmuş işyerleri için, işveren, işletmeye başlamadan önce İşletme Belgesi almak için bir dilekçe ile Bölge Müdürlüğüne müracaat eder.
İşletme Belgesi talebi üzerine; iş müfettişleri tarafından işyerinde yapılan incelemede, işyerinin Kurma İznine esas belgeler ile plan ve projelere göre kurulup kurulmadığı kontrol edilir.
İşyerinin Kurma İznine esas belgeler ile plan ve projelere uygun olarak kurulduğunun tespit edilmesi halinde iş müfettişleri tarafından düzenlenen rapor sonucuna göre verilmesi istenilen İşletme Belgesi, Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenerek işverene gönderilir.
Yapılan inceleme sonucunda işyerinin Kurma İznine esas belgeler ile plan ve projelere uygun olarak kurulmadığının tespit edilmesi halinde işyerine İşletme Belgesi verilmez. İş müfettişleri tarafından düzenlenen raporda belirtilen uygun olmayan hususlar Bölge Müdürlüğü tarafından işverene tebliğ edilir.
İşletme Belgesi verilmeyen işyeri hiçbir surette işletmeye açılamaz.
İşverenin çok genel manada üç önemli görevi vardır. Bunlar ;
En güvenli ve sağlıklı teknolojiyi uygulama
Çalışanları EĞİTME
Çalışanları DENETLEME
GÖREVLERİDİR.
Bu görevlerin her biri bir veya birkaç seminer konusudur. Bu görevler İşverene yüklenmiş çok ağır görevlerdir. Bunların ayrı ayrı irdelenmesi,
• NE KADAR SAĞLIKLI VE MODERN TEKNOLOJİ ?
• NE KADAR EĞİTİM ?
• NE TÜR ve NE SEVİYEDE DENETİM ?
sorularına, İnsan sağlığının ve hayatının değeri göz ardı edilmeden, Ülke gerçeklerine uygun cevaplar bulunması gerekmektedir.
Bu seminerde sadece, işyerinin kuruluşu aşamasında neler yapılması gerektiği ve işyerinde, müştemilatında (Makine tezgah ve tesislerden bahsetmeden ki bu konu ayrı seminer konusudur) alınması gerekli genel tedbirlerden bahsedeceğiz.
İŞYERİNİN KURULUŞUNDA, SABİT TESİSLERİNDE ALINMASI GEREKLİ TEDBİRLERİ ŞU ŞEKİLDE SIRALAYABİLİRİZ:
1. İşyerinin kurulacağı binanın MEVZUATA VE YAPILACAK İŞE uygun olmalıdır.
2. Binanın çatısı, ısı, rüzgar, yağmur ve kar gibi dış etkilerden, çalışanları koruyabilecek nitelikte olacaktır.
3. Tavan Yüksekliği en az 3 metre olacaktır.
4. İşyerindeki hava hacmi, kişi başına 10 metreküp olacaktır. (Makine, Tezgah ve tesislerin kapladığı hacim dahildir. Bu hacim hesabında, işyerinin 4 metreden fazla olan tavan yüksekliği hesaba katılmayacaktır)
5. İşyerinde, makine tezgah tesis ve malzemeler, çalışanların, işlerini yapmaları esnasında engel teşkil etmeyecek şekilde yerleştirilecektir.
6. İşyeri tabanı, sağlam, kuru, düz ve kaymaz şekilde olacaktır.
7. Taban ve asma kat döşemelerinin, üzerine konacak makine, alet edevat ve benzeri malzeme ile çalışacak işçilerin ağırlığına dayanacak sağlamlıkta olacaktır.
8. Teknik nedenlerde döşemelerde çukur, delik, menholler, kanallar ve merdiven başları bulunduğu durumlarda gerekli tedbirler alınacaktır.
9. İçinde zararlı sıvıların bulunduğu, zemin seviyesinde, kaplar, kutular, havuzlar bulunuyorsa, uygun korkuluk yapılacaktır.
10. Koridorlar ve kapılar yeterli genişlikte olacak, gerektiğinde işçileri hızlı bir şekilde tahliye etmeye yetecek şekilde olacaktır.
11. Makine ve tezgahlar arasındaki mesafe en az 80 cm, geçitler en az 120 cm. olacak. Buradan geçecek işçi sayısına, araç geçecekse aracın büyüklüğüne göre bu genişlik artırılacaktır.
12. Yüksek geçit platform ve çalışma sahanlıkları korkuluklarla çevrilecektir.
13. Taşıma bantları, makineler zerindeki geçitler gibi bütün üst geçitlere korkuluk yapılacaktır.
14. İşyerindeki kapılar, işçilerin ve malzemenin geçişine uygun olacak, AYNI ZAMANDA ÇALIŞANLARI DIŞ ETKİLERDEN ( soğuktan v.s.) koruyacak nitelikte olacaktır. Örnek olarak; eğer forklif veya iş makinelerinin girip çıktığı bir kapı ise ve bu kapı her makine girip çıktığında kapatılmıyor ve atölyenin soğumasına sebep oluyorsa, bu kapıya otomatik (Fotosel gibi) açılıp kapanır şekilde yapılacaktır.
15. Yeterli aydınlatma sağlanacaktır. Mümkün mertebe tabii aydınlatma yapılmasına gayret edilmelidir.
İşyerinin taban alanının 1/10 nü kadar dışa açılan, kapı pencere ve menfezi olmalıdır.
Kapı ve pencereler ışığı bol ve eşit dağıtacak şekilde olmalıdır.
En uygun aydınlatma metodu uygulanmalıdır.
Avlular, açık alanlar, dış yollar geçitler v.b. yerler en az 20 lüx olacak.
Kaba malzemelerin taşınması, aktarılması, depolanması gibi kaba işlerin yapıldığı yerlerde en az 50 lüx, olacak.
Kaba montaj, balyaların açılması, hububat öğütülmesi v.b. işler, kazan dairesi, makine dairesi, asansörler, ambarlar, soyunma ve yıkanma yerleri yemekhane ve helalar en az 100 lüx olacaktır.
Normal montaj, kaba işlerin yapıldığı tezgahlar, konserve, kutulama ve benzeri işler en az 200 lüx olacaktır.
Ayrıntıların yakından seçilmesi gereken yerler en az300 lüx olacaktır.
Koyu renkli dokuma, büro ve benzeri sürekli dikkati gerektiren ince işlerin yapıldığı yerler en az 500 lüx olacaktır.
Hassa işlerin sürekli olarak yapıldığı yerler en az 1000 lüx olacaktır.
Hassa yerlerde ve gece çalışmasının yapıldığı yerlerde Elektrik kesilmelerinde otomatik olarak devreye girecek aydınlatma tesisatı olacaktır.
16. Korkuluklar uygun ve sağlam olmalıdır:
Korkuluklar en az 90 cm. yüksekliğinde olmalıdır. Herhangi bir yönden gelebilecek en az 100 kilogramlık bir yüke dayanıklı olacak şekilde yapılmalıdır.
17. İşyeri ortamının sıcaklığı ve nemi, yapılan işe uygun olacaktır.
İşyerinde, sıcak havalarda ve soğuk havalarda, normal çalışmayı sağlayacak iklimlendirme (Klima) yapılacaktır.
Fazla ısı veren makine tezgah ve tesislerin yanında yapılan çalışmalarda, doğrudan yansıyan sıcaklığa karşı gerekli tedbirler alınacaktır.
Yapılan işin niteliğine göre sürekli olarak çok sıcak ve çok soğuk olarak çalışılması gerekli yerlerde, işçileri fazla sıcak ve soğuktan koruyacak elbiseler vesaire malzeme verilecektir.
18. Uygun havalandırma yapılacaktır:
Genel ve lokal havalandırma yapılmalıdır.
Havalandırmanın işyeri ortamını aşırı soğutmaması için ısıtma ile müşterek düşünülmesi gereklidir. Hava akımı hızı, çalışanı rahatsız etmeyecek şekilde olmalıdır.
Bütün tedbirlere rağmen işyeri ortamı uygun hale getirilemeyen yerlerde, kişisel koruyucu (Maskeler) verilmelidir.
19. Gürültüye karşı gerekli tedbirler alınmalıdır.
Ağır ve tehlikeli işlerin yapıldığı işyerlerinde prensip olarak gürültü seviyesi 85 desibeli geçmemelidir.
İşin gereği gürültülü çalışılması zorunlu olan işlerde en çok 95 desibel olabilir. Bu durumda işçilere, başlık, kulaklık, kulak tıkacı gibi uygun koruyucu araç ve gereçler verilmelidir.
20. Çok katlı binalarda uygun merdivenler olmalıdır:
İşyeri merdivenlerinin mukavemet katsayısı 4 olacak, metrekarede en az 500 kg. yük taşıyabilecektir.
Kaymaya ve düşmeye karşı tedbir alınacaktır. Izgara aralıkları en çok 2 cm. olacaktır.
Merdiven genişliği en az 110 cm. olacaktır.
Merdivenin eğimi en az 20 ve en çok 45 derece olacaktır.
Merdivenlerde baş üstü boşlukları bulunacak ve bunlar en az 220 cm. olacaktır.
Dört basamaktan fazla olan merdivenlere korkuluk bulunacaktır.
Bakım, onarım ve kontrol işlerinde kullanılan merdivenler, işe uygun sağlamlıkta olacak, en az 55 cm genişliğinde olacak, eğimi 60 dereceyi geçmeyecek, basamakları 13 cm. den dar olmayacaktır.
Seyyar merdivenler, sağlam, görülecek işe uygun olacak. Ekli olmayacak. Basamaklar noksan, yerinden oynamış veya çatlak olmayacak. Kaymaya karşı tırtıl, lastik mantar, çengel gibi tedbirler alınacaktır.
21. İnsan ve yük asansörleri,
fenne,tekniğe ve yürürlükteki mevzuata uygun olarak inşası, kullanımı ve bakımı yapılacaktır.
Yetkili teknik elemanlar tarafından periyodik bakım ve kontrolü yaptırılacaktır.
Asansör makine dairesi ve boşlukları geçit olarak kullanılmayacaktır.
Yük asansöründe insan taşınmayacaktır. Azami yük belirtilecektir.
Bina dışında kurulan asansörlerde, tabandan 3 metre yüksekliğe kadar kapatılacaktır.
Par.Pat. maddelerin bulunduğu yerlerde bulunan asansörler, kıvılcım çıkarmayacak şekilde yapılacaktır.
22. İşyeri temiz, bakımlı ve düzenli olacaktır:
Günde en az bir kere temizlik yapılacak. Temizlik yapılırken tozun ortama yayılmaması için tedbir alınacaktır.
Değişen, kokuşan organik maddelerle çalışılan işyerlerinin tabanının yıkanması gerekmektedir. Duvarlar ve taban ayda en az bir kere dezenfekte edilmelidir.
23. İşyeri atıkları, etrafa ve çalışanlara zarar vermeyecek şekilde yok edilecek, gerekirse arıtma tesisleri kurulacaktır.
İşyerinde ve müştemilatında, haşarat, böcek, kemirici hayvanlara karşı tedbir alınacak, yok edilmesi için ensektisit maddeler kullanılacaktır. Sineğe karşı kapı ve pencerelere tel kafes veya başka tedbirler alınacaktır.
24. İşyerinde, sağlıklı serin içme suyu bulundurulacak. Bu uygunluk, mahalli resmi makamlar ve belediyeler tarafından belgelendirilecektir.
25. İşçilerin yemek yiyebilecekleri uygun yemekhaneler yapılacak:
Yemekhaneler, temiz aydınlık, havadar, kolay temizlenebilir malzemelerden yapılmış olacaktır.
İşveren tarafından yemek verilmeyen yerlerde, işçilerin evden getirecekleri yemekleri saklamak ve ısıtmak için gerekli malzemeler bulunacaktır.
26. Uygun evsafta ve yeterli sayıda helalar bulunacaktır:
Kadın ve erkek helaları ayrı olacak. Her 25 kişiye bir hela hesabına göre hela yapılacaktır.
Helalar günde en az bir kere temizlenecektir.
Kadın ve erkek işçiler için temiz sulu ve musluklu el yüz yıkama yerleri bulunacaktır.
27. İşyerinde sıcak sulu duş tesisatı olacaktır:
İşin özelliği itibariyle, işin sonunda el ve yüz yıkamanın yetmediği durumlarda, kirli, tozlu ve yorucu işlerde, işin sonunda veya gerektiğinde, işçilerin yıkanabilmeleri için sıcak sulu duş tesisatı yapılacaktır. İşçilere yıkanma ve kurulanma malzemesi verilecektir.
Her duş, özel bir kabin içinde yerleştirilecektir. Her kabin, birisi yıkanmak, diğeri soyunup giyinmek için iki bölümden yapılmış olacaktır. Duş kabinleri 100×120 cm soyunma yerleri 200×140 cm den az olmayacak. Ayrı ayrı soyunma kabini yapılamayan yerlerde müşterek soyunma yeri yapılacaktır.
Duş kabinleri kolay temizlenebilir şekilde yapılacaktır.
Mevsime göre yeterli şekilde ısıtılacak, bu sıcaklık 25 dereceden düşük olmayacaktır.
Duşlar, normal bakım ve temizliğin dışında, her onbeş günde bir kere temizlenecek ve dezenfekte edilecektir.
28. İşyerinde soyunma yeri ve elbise dolapları bulunacaktır:
Soyunma yerleri, duşlara yakın olacaktır. Temiz, havadar olacak, temizlemesi kolay olacaktır.
Her işçiye bir adet elbise dolabı verilecektir. İş elbisesi ile günlük elbisenin bir dolaba konmasının sakıncalı olduğu zehirli tehlikeli tozlu ve kirli işlerde(Kurşun, asbest v.b. işlerdeki gibi) iş elbisesi için ayrı, günlük elbise için ayrı, iki bölmeli veya iki dolap verilecektir.
Dolaplar en az 150 cm. boyunda olacak, şapka ve ayakkabı koyacak yerleri bulunacaktır.
29. İşçilere ait yatıp kalkma yerleri ve diğer müştemilatında bulunacak sağlık ve güvenlik tedbirler:
Kovuşlar, yemekhaneler, dinlenme yerleri temiz ve bakımlı olacaktır.
Yataklar yere serilmeyecek. Karyola, ranza v.b. temin edilecek. Yatakların çarşafı, yastık kılıfı, pikesi olacak. Temiz ve bakımlı bulundurulacaktır.
30. Bulaşıcı hastalıklara karşı tedbir alınacaktır:
31. Meslek hastalıklarına karşı tedbir alınacaktır:
Kimyasal etkilerin meydana getirdiği meslek hastalıları
Tozlarla ortaya çıkan meslek hastalıkları
Fiziksel ve mekanik nedenlerle meydana gelen meslek hastalıkları
Kullanılan hammaddeden kaynaklanabilecek meslek hastalıkları
32. İş kazaları ve meslek hastalıklarında karşı alınması gerekli tıbbi tedbirler ve ilk yardım malzemeleri:
33. Kazan dairelerinin üstünde işçi çalışmaması gereklidir.
34. Parlayıcı ve patlayıcı maddelerin işlendiği, depolandığı yerlerin tek katlı binalarda veya binaların en üst katında olması gereklidir.
Parlayıcı, patlayıcı maddelerin depolandığı yerlerin, meskun yerlere, kara ve demir yollarına, komşu araziye mesafelerinin yeterli emniyet mesafesinde olması gereklidir.
35. Yıldırıma karşı korunması gereken binalarda paratoner tesisatı yapılmalıdır.
36. Elektrik tesisatı ile ilgili tedbirler:
Kuvvetli akım tesisleri her türlü işletme durumunda cana ve mala herhangi bir zarar vermeyecek ve tehlike oluşturmayacak şekilde yapılacaktır. Herhangi bir kimsenin dikkatsizlikle de olsa yanaşabileceği uzaklıktaki kuvvetli akım tesislerinin gerilim altındaki bölümlerine (Aktif bölümler) doğrudan doğruya yada günlük yaşamda kullanılan aygıtlarla dokunması imkansız olmalıdır.
Kuvvetli akım elektrik aygıtları, kullanılmaları veya işletilmeleri esnasında oluşacak ark ve kıvılcımlar insanlar ve eşyalar için tehlikeli olmayacak şekilde yapılmalı ve düzenlenmelidir.
37. Maden işletmeleri, patlayıcı madde imalathaneleri ve depoları gibi özel şartlar ve risklerin olduğu yerler için özel tedbirler alınmalıdır.
İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik
(EK-1)
1. Bu ekte belirtilen hususlar, işyerinin ve yapılan işin niteliğinin ve tehlikesinin gerektirdiği her durumda uygulanır.
2. Binaların yapısı ve dayanıklılığı
İşyeri binaları yapılan işin özelliğine uygun ve yeterli sağlamlıkta inşa edilmiş olacaktır.
3. Elektrik Tesisatı
Elektrik tesisatı yangın veya patlama tehlikesi yaratmayacak şekilde projelendirilip tesis edilecek ve çalışanlar doğrudan veya dolaylı temas sonucu kaza riskine karşı korunacaktır.
Tesisatın projelendirilmesi, kurulması, malzemesinin ve koruyucu cihazların seçimi, kullanılacak voltaja ve ortam şartlarına uygun olacak, yürürlükteki mevzuatta belirtilen yetkili kişiler tarafından işletilecektir.
4. Acil çıkış yolları ve kapıları
4.1. Acil çıkış yolları ve kapıları doğrudan dışarıya veya güvenli bir alana açılacak ve çıkışı önleyecek hiçbir engel bulunmayacaktır.
4.2. Herhangi bir tehlike durumunda, tüm çalışanların işyerini derhal ve güvenli bir şekilde terk etmeleri mümkün olacaktır.
4.3. Acil çıkış yolları ve kapılarının sayısı, boyutları ve yerleri yapılan işin niteliğine, işyerinin büyüklüğüne ve çalışanların sayısına uygun olacaktır.
4.4. Acil çıkış kapıları dışarıya doğru açılacaktır.
Acil çıkış kapısı olarak raylı veya döner kapılar kullanılmayacaktır.
Acil çıkış kapıları, acil durumlarda çalışanların hemen ve kolayca açabilecekleri şekilde olacaktır.
4.5. Acil çıkış yolları ve kapıları 23/12/2003 tarihli ve 25325 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliğine uygun şekilde işaretlenmiş olacaktır. İşaretler uygun yerlere konulacak ve kalıcı olacaktır.
4.6. Acil çıkış kapıları kilitli veya bağlı olmayacaktır.
Acil çıkış yolları ve kapıları ile buralara açılan yol ve kapılarda çıkışı zorlaştıracak hiçbir engel bulunmayacaktır.
4.7. Aydınlatılması gereken acil çıkış yolları ve kapılarında elektrik kesilmesi halinde yeterli aydınlatmayı sağlayacak yedek aydınlatma sistemi bulunacaktır.
5. Yangınla mücadele
5.1. İşyerinin büyüklüğüne, yapılan işin özelliğine, kullanılan maddelerin fiziksel ve kimyasal özelliklerine ve çalışanların sayısına göre işyerinde etkili ve yeterli yangın söndürme ekipmanı ile gerektiğinde yangın dedektörleri ve alarm sistemleri bulunacaktır.
5.2. Yangın söndürme ekipmanı kolay kullanılır olacak, görünür ve kolay erişilir yerlere konulacak, önlerinde engel bulunmayacaktır.
Yangın söndürme ekipmanı ve bulunduğu yerler Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliğine uygun şekilde işaretlenecek, işaretler uygun yerlere konulacak ve kalıcı olacaktır.
6. Kapalı işyerlerinin havalandırılması
6.1. Kapalı işyerlerinde çalışma şekline ve çalışanların yaptıkları işe göre, ihtiyaç duyacakları yeterli temiz hava bulunması sağlanacaktır.
Cebri havalandırma sistemi kullanıldığında sistemin her zaman çalışır durumda olması sağlanacaktır.
Havalandırma sisteminin çalışmaması, çalışanların sağlığı yönünden tehlikeli ise arızayı bildiren uyarı sistemi bulunacaktır.
6.2. Suni havalandırma sistemlerinde hava akımı, çalışanları rahatsız etmeyecek şekilde olacaktır.
Çalışma ortamı havasını kirleterek çalışanların sağlığına zarar verebilecek artık ve pislikler derhal dışarı atılacaktır.
7. Ortam sıcaklığı
7.1. Çalışılan ortamın sıcaklığı çalışma şekline ve çalışanların harcadıkları güce uygun olacaktır.
7.2. Dinlenme yerleri, soyunma yerleri, duş ve tuvaletler, bekleme yerleri, yemekhaneler, kantinler ve ilk yardım odaları kullanım amacına göre yeterli sıcaklıkta olacaktır.
7.3. İşyerinin ve yapılan işin özelliğine göre pencereler ve çatı aydınlatmaları, güneş ışığının olumsuz etkilerini önleyecek şekilde olacaktır.
8. Aydınlatma
8.1. İşyerlerinin gün ışığıyla yeter derecede aydınlatılmış olması esastır. İşin konusu veya işyerinin inşa tarzı nedeniyle gün ışığından yeterince yararlanılamayan hallerde yahut gece çalışmalarında, suni ışıkla uygun ve yeterli aydınlatma sağlanacaktır.
8.2. Çalışma mahalleri ve geçiş yollarındaki aydınlatma sistemleri, çalışanlar için kaza riski oluşturmayacak türde olacak ve uygun şekilde yerleştirilecektir.
8.3. Aydınlatma sistemindeki herhangi bir arızanın çalışanlar için risk oluşturabileceği yerlerde acil ve yeterli aydınlatmayı sağlayacak yedek aydınlatma sistemi bulunacaktır.
9. İşyeri tabanı, duvarları, tavanı ve çatısı
9.1. İşyerlerinde, taban döşeme ve kaplamaları sağlam, kuru ve mümkün olduğu kadar düz ve kaymaz bir şekilde olacak, tehlikeli eğimler, çukurlar ve engeller bulunmayacaktır.
İşyerinde yapılan işin niteliği ve çalışanların yaptıkları iş dikkate alınarak işyeri uygun şekilde bölümlere ayrılacaktır.
9.2. İşyerlerinde, taban döşeme ve kaplamaları, duvarlar ve tavan, uygun hijyen şartlarını sağlayacak şekilde temizlemeye elverişli malzemeden yapılmış olacaktır.
9.3. İşyeri binaları, avlular, geçitler, yollar veya benzeri yerlerde bulunan saydam veya yarı saydam duvarlar ile özellikle camlı bölmeler; güvenli malzemeden yapılmış olacak, açık bir şekilde işaretlenecek veya çarpma ve kırılmaya karşı uygun şekilde korunacaktır.
9.4. Yeterli sağlamlıkta olmayan çatılara çıkılmasına ve buralarda çalışılmasına, güvenli çalışmayı sağlayacak ekipman olmadan izin verilmeyecektir.
10. Pencereler
10.1. İşyerlerinde pencereler ve tavan pencereleri, güvenli bir şekilde açılır, kapanır ve ayarlanabilir olacaktır. Pencereler açık olduklarında çalışanlar için herhangi bir tehlike yaratmayacak şekilde yerleştirilecektir.
10.2. Pencereler, temizliği güvenli bir şekilde yapılabilir özellikte olacaktır. Ayrıca temizlik ekipmanlarının kullanılmasına uygun olacak ve temizliğini yapanlar ile temizlik sırasında bina içinde ve dışında bulunanlara tehlike yaratmayacaktır.
11. Kapılar ve girişler
11.1. Kapılar ve girişlerin yeri, sayısı ve boyutları ile yapıldıkları malzemeler, kullanıldıkları odalara, alanlara, kullanım amaçlarına ve çalışanların rahatça girip çıkmalarına uygun olacaktır.
11.2. Saydam kapıların üzeri kolayca görünür şekilde işaretlenmiş olacaktır.
11.3. Her iki yöne açılabilen kapılar saydam malzemeden yapılacak veya karşı tarafın görülmesini sağlayan saydam kısımları bulunacaktır.
11.4. Saydam veya yarı saydam kapıların yüzeyleri çalışanlar için tehlike yaratmayacak ve güvenli malzemeden yapılmış olacak veya kırılmalara karşı korunmuş olacaktır.
11.5. Raylı kapılarda raydan çıkmayı ve devrilmeyi önleyecek güvenlik sistemi bulunacaktır.
11.6. Yukarı doğru açılan kapılarda aşağı düşmeyi önleyecek güvenlik sistemi bulunacaktır.
11.7. Kaçış yollarında bulunan kapılar uygun şekilde işaretlenecektir. Bu kapılar yardım almaksızın her zaman ve her durumda içeriden açılabilir özellikte olacaktır.
11.8. Araçların geçtiği geçit ve kapılar yayaların geçişi için güvenli değilse bu mahallerde yayalar için ayrı geçiş kapıları bulunacaktır. Bu kapılar açıkça işaretlenecek ve önlerinde hiçbir engel bulunmayacaktır.
11.9. Mekanik kapılar işçiler için kaza riski taşımayacak şekilde çalışacaktır. Bu kapılarda kolay fark edilebilir ve ulaşılabilir, acil durdurma cihazları bulunacak ve herhangi bir güç kesilmesinde otomatik olarak açılır olmaması durumunda kapılar el ile de açılabilecektir.
12. Ulaşım yolları – tehlikeli alanlar
12.1. Merdivenler, yükleme yerleri ve rampalar dahil bütün yollar, yaya ve araçların güvenli hareketlerini sağlayacak ve yakınlarında çalışanlara tehlike yaratmayacak şekil ve boyutlarda olacaktır.
12.2. Yayaların kullandığı ve/veya araçlarla malzeme taşımada kullanılan yollar, kullanıcı sayısına ve işyerinde yapılan işin özelliğine uygun boyutlarda olacaktır. Malzeme taşınan yollarda yayalar için yeterli güvenlik mesafesi bırakılacaktır.
12.3. Araç trafiğine açık yollar ile kapılar, yaya geçiş yolları, koridorlar ve merdivenler arasında yeterli mesafe bulunacaktır.
12.4. Çalışma mahallerinde yapılan iş ile makine ve malzeme göz önüne alınarak, işçilerin korunması amacıyla araçların geçiş yolları açıkça işaretlenecektir.
12.5. Yapılan işin özelliği nedeniyle malzeme veya işçilerin düşme riski bulunan tehlikeli alanlara, görevli olmayan kişilerin girmesi uygun araç ve gereçlerle engellenecektir. Tehlikeli alanlara girme yetkisi olan kişilerin korunması için uygun önlemler alınacak, bu alanlar açıkça belirlenecektir.
13. Yürüyen merdivenler ve bantlar için özel önlemler
Yürüyen merdiven ve bantların güvenli bir şekilde çalışması sağlanacak ve gerekli güvenlik donanımları bulunacaktır. Bunlarda kolay fark edilir ve kolay ulaşılır acil durdurma tertibatı bulunacaktır.
14. Yükleme yerleri ve rampalar
14.1 Yükleme yeri ve rampalar, taşınacak yükün boyutlarına uygun olacaktır.
14.2 Yükleme yerlerinde en az bir çıkış yeri bulunacaktır. Belirli bir genişliğin üzerinde olan yükleme yerlerinde teknik olarak mümkünse her iki uçta da çıkış yeri bulunacaktır.
14.3 Yükleme rampaları işçilerin düşmesini önleyecek şekilde güvenli olacaktır.
15. Çalışma yeri boyutları ve hava hacmi – çalışma yerinde hareket serbestliği
15.1 Çalışma yerinin taban alanı, yüksekliği ve hava hacmi, işçilerin rahat çalışmaları, sağlık ve güvenliklerini riske atmadan işlerini yürütebilmeleri için yeterli olacaktır.
15.2 İşçinin işini yaptığı yerde rahat hareket edebilmesi için yeterli serbest alan bulunacaktır. İşin özelliği nedeniyle bu mümkün değilse çalışma yerinin yanında serbest hareket edeceği alan olacaktır.
16. Dinlenme yerleri
16.1 Yapılan işin özelliği nedeniyle çalışanların sağlığı ve güvenliği açısından gerekli hallerde veya 10 ve daha fazla işçinin çalıştığı işyerlerinde, uygun bir dinlenme yeri sağlanacaktır. İş aralarında uygun dinlenme imkanı bulunan büro ve benzeri işlerde ayrıca dinlenme yeri aranmaz.
16.2 Dinlenme yerleri yeteri kadar geniş olacak ve buralarda işçiler için yeterli sayıda arkalıklı oturma yerleri ve masalar bulundurulacaktır.
16.3 Dinlenme yerlerinde sigara içmeyenleri sigara dumanından korumak üzere gerekli düzenleme yapılacaktır.
16.4 Çalışma süresi, işin gereği olarak sık ve düzenli aralıklarla kesiliyorsa ve ayrı bir dinlenme yeri yoksa, çalışanların sağlığı ve güvenliği açısından gerekli olan hallerde, bu aralarda işçilerin dinlenebileceği uygun yerler sağlanacaktır. Bu yerlerde sigara içmeyenleri sigara dumanından korumak üzere gerekli düzenleme yapılacaktır.
17. Gebe ve emzikli kadınlar
Gebe ve emzikli kadınların uzanarak dinlenebilecekleri uygun koşullar sağlanacaktır.
18. Soyunma yerleri, duş, tuvalet ve lavabolar
18.1 Soyunma yeri ve elbise dolabı
18.1.1 İş elbisesi giyme zorunluluğu olan işçiler için uygun soyunma yerleri sağlanacak, işçilerden soyunma yerleri dışındaki yerlerde üstlerini değiştirmelerine izin verilmeyecektir. Soyunma yerleri kolayca ulaşılabilir ve yeterli kapasitede olacak ve buralarda yeterli sayıda oturma yeri bulunacaktır.
18.1.2 Soyunma odaları yeterli büyüklükte olacak ve her işçi için çalışma saatleri içinde elbiselerini koyabilecekleri kilitli dolaplar bulunacaktır. Nemli, tozlu, kirli ve benzeri işlerde veya tehlikeli maddelerle çalışılan yerlerde, iş elbiseleri ile harici elbiselerin ayrı yerlerde saklanabilmesi için, elbise dolapları yan yana iki bölmeli olacak veya iki ayrı elbise dolabı verilecektir.
18.1.3 Kadın ve erkek işçiler için ayrı soyunma yerleri sağlanacaktır.
18.1.4 Soyunma yeri gerekmeyen işyerlerinde işçilerin elbiselerini koyabilecekleri uygun bir yer sağlanacaktır.
18.2 Duşlar ve lavabolar
18.2.1 Yapılan işin veya sağlıkla ilgili nedenlerin gerektirmesi halinde işçiler için uygun duş tesisleri yapılacaktır. Duşlar kadın ve erkek işçiler için ayrı ayrı olacaktır.
18.2.2 Duşlar işçilerin rahatça yıkanabilecekleri genişlikte ve uygun hijyenik koşullarda olacaktır. Duşlarda sıcak ve soğuk akar su bulunacaktır.
18.2.3 Duş tesisi gerektirmeyen işlerde, çalışma yerlerinin ve soyunma odalarının yakınında, gerekiyorsa akar sıcak suyu da bulunan lavabolar bulunacaktır. Lavabolar erkek ve kadın işçiler için ayrı ayrı olacaktır.
18.2.4 Duş veya lavaboların soyunma yerlerinden ayrı yerlerde bulunması durumunda, duş ve lavabolar ile soyunma yerleri arasında kolay bağlantı sağlanacaktır.
18.3 Tuvalet ve Lavabolar
Çalışma yerlerine, dinlenme odalarına, soyunma yerlerine, duş ve yıkanma yerlerine yakın yerlerde yeterli sayıda tuvalet ve lavabo bulunacaktır. Tuvalet ve lavabolar erkek ve kadın işçiler için ayrı ayrı olacaktır.
19. İlkyardım odaları
19.1. İşyerinin büyüklüğü, yapılan işin niteliği ve kaza riskine göre işyerinde bir yada daha fazla ilk yardım odası bulunacaktır.
19.2. İlk yardım odaları yeterli ilk yardım malzeme ve ekipmanı ile teçhiz edilecek ve sedyeler kolay erişilebilir yerlerde bulundurulacaktır.
Buralar Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliğine uygun şekilde işaretlenecektir.
19.3. Ayrıca, çalışma koşullarının gerektirdiği her yerde ilkyardım ekipmanı bulundurulacaktır.
Bu ekipman uygun şekilde işaretlenecek ve kolay erişilebilir yerlerde bulundurulacaktır.
20. Engelli işçiler
Engelli işçilerin çalıştığı işyerlerinde bu işçilerin durumları dikkate alınarak gerekli düzenleme yapılacaktır. Bu düzenleme özellikle engelli işçilerin doğrudan çalıştığı yerlerde ve kullandıkları kapılar, geçiş yerleri, merdivenler, duşlar, lavabolar ve tuvaletlerde yapılacaktır.
21. Açık alanlardaki çalışmalarda özel önlemler
21.1. İşyerindeki açık çalışma yerleri, yollar ve işçilerin kullandığı diğer açık alanlar, yaya ve araç trafiğinin güvenli bir şekilde yapılmasını sağlayacak şekilde düzenlenecektir.
İşyeri sahasındaki ana yollar, tamir – bakım, gözetim ve denetim için kullanılan diğer yollar ile yükleme-boşaltma yerlerinde Ek-1’in 12, 13 ve 14 üncü maddelerinde belirtilen hususlar uygulanır. 12 nci maddede belirtilen hususlar aynı zamanda açık alanlardaki çalışma yerlerinde de uygulanacaktır.
21.2. Açık çalışma alanları gün ışığının yeterli olmadığı hallerde uygun şekilde aydınlatılacaktır.
21.3. Açık alanda yapılan çalışmalarda aşağıdaki düzenlemeler yapılacaktır.
a) İşçiler, olumsuz hava koşullarından ve gerekli hallerde cisim düşmelerine karşı korunacaktır.
b) İşçiler, zararlı düzeyde gürültüden ve gaz, buhar, toz gibi zararlı dış etkilerden korunacaktır.
c) İşçiler, herhangi bir tehlike durumunda işyerini hemen terk edebilecek veya kısa sürede yardım alabileceklerdir.
d) İşçilerin kaymaları veya düşmeleri önlenecektir.
Moderatör tarafında düzenlendi: